1 november: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Gestorve 2017.
Gegeves binnegehaold die iech hei op li: kós vinde. Mörge eventueel nog mie via en:.
Tekslien 1:
{{sjtumpke}}
{{november}}
'''1 november''' is 'nen [[daag]] op de [[Gregoriaanse kalender|Gregoriaanse]] en [[Juliaanse kalender]]. 't Is d'n 305en daag vaan e [[gewoen jaor]] en d'n 306en vaan e [[sjrikkeljaor]]; nao dezen daag volge nog 60 daog. Op dezen daag veert me in de [[Roems-Kathelieke Kèrk]] [[Allerheilege]]. Ouch is 't de [[nationaole fiesdaag]] vaan [[Algerije]] en vaan [[Antigua en Barbuda]].
 
'''fièsdaag van [[Allerheilige]]'''
==Gebäörtenisse==
* [[1755]] - Ein zjwaor [[aersjóddel|aardbaeving]] in [[Lissabon]] verrinneweert tweë-derde deil van de sjtad en kos 50.000-100.000 doaje. Ómdat 't [[epicentrum]] oet de kus ligk, óntsjteit d'r eine [[tsunami|vloodgolf]] van 12,5 maeter heuëgde die ouch de kuste van [[Fez]] en [[Meknes]] in [[Marokko]] teistert.
* [[1940]] - 't Japanse sjlaagsjeep Musashi wirt op de sjeepswerf van Nagasaki in alle sjtilde te water gelaote. De Musashi waas 't groatste sjlaagsjeep oats geboewd.
* [[1800]] - 't [[Wit Hoes]], de [[ambswoening]] vaan de president vaan de [[Vereinegde Staote]], weurt in gebruuk genome.
* [[1831]] - 't [[Algemeen Handelsblad]] nump zien nuuj óngerkómme aan de Amsterdamse [[Nieuwezijds Veurburgwal]] 240 in gebruuk.
* [[1849]] - In [[Nederland]]j treujt 't [[Kabinèt-De Kempenaer-Donker Curtius]] aaf nao gebrek aan euvereinsjtömming mèt de meërderheid van de [[Tweëde Kamer]]. [[Johan Rudolph Thorbecke]] en [[Kabinèt-Thorbecke I|zien eësjte kabinèt]] beginne aan hun werk.
* [[1876]] - In Nederlandj wirt 't [[Noordzeëkanaal]] geäöpend.
* [[1914]] - Paus [[Benedictus XV]] bringk de [[encycliek]] ''Ad Beatissimi Apostolorum'' oet.
* [[1922]] - 't [[Sultanaot]] in [[Turkije]] weurt aofgesjaf.
* [[1925]] - [[Robert Millikan]] bewies 't besjtaon van [[kosmische sjtraling]].
* 1925 - De ''[[VARA|Vereeniging van Arbeiders Radio-Amateurs]]'' weurt opgeriech.
* [[1940]] - 't Japanse[[Japan]]s [[sjlaagsjeep]] ''[[Musashi]]'' wirt op de sjeepswerf van [[Nagasaki]] in alle sjtilde te water gelaote. DeZe Musashiis op dat waasmemènt 't groatste sjlaagsjeep oats geboewd.
* [[1956]] - [[Imre Nagy]] kondig de truktrèkking van [[Hongarije]] oet 't [[Warschaupact]] aan.
* 1956 - In Nederlandj wirt de [[Adoptie]]wèt van krach. Pleegkènjer kènne vanaaf noe waere gewettig.
* [[1957]] - Inveuring van de [[maximumsjnelheid]] van vieftig kilomaeter per oer bènne de [[beboewde kómp]] in Nederlandj.
* [[1965]] - In [[Enschede]] wirt [[profvoetbal]]club [[FC Twente]] opgerich nao ein fusie tösje SC Enschede en Enschedese Boys.
* [[1974]] - In Nederlandj wirt ein verangering in de Waegeverkeërswèt van krach, wodoor de peliesie waeggebrukersj kent controlere op [[alcoholgebruuk]] door middel van 't blaospiepke en de bloodproof.
* [[1984]] - [[Abortus]] weurt gelegaliseerd in Nederland, door 't aonnumme vaan de ''Wèt aofbreking zwangersjap'' en 't ''Besluit aofbreking zwangersjap''.
* [[1985]] - De Nederlandse regering besljut tot plaatsjing van [[kruusrakèt|kruusvlöchwaopes]] mèt atoomlaojing op Vleegbasis [[Woensdrecht]].
* [[1990]] - [[Mary Robinson]] weurt de ierste vruiwlike president vaan [[Ierland]].
* [[1993]] - 't [[Verdraag vaan Mestreech]] treujt in de [[EU]] in wèrking.
* [[1998]] - De ierste deile vaan de [[ruimtestatie]] [[ISS]] weure gelanceerd.
* [[1999]] - [[Doe Maar]], de populairste popgroop die Nederland oets heet gekind, maak bekind weer bijein te koume.
* [[2013]] - [[Bernard Wesphael]], ónaafhenkelik lid van 't [[Welsj parlemènt]], weurt in [[Oostende]] gearresteerd op verdènking van de maord op zien vrouw.
 
==Gebore==
* [[1751]] - [[Emanuel Schikaneder]], [[Oosteriek]]se vrijmetseleer, sjriever, zenger en amateurcomponis
* [[1845]] - [[Sigismund Gorazdowski]], [[Pole|Poolse]] preester en heilige (gesjtorve [[1920]])
* [[1872]] - [[Hendrik Seyffardt]], [[Nederland]]se militair en collaborateur (gesjtórve 1943)
* [[1923]] - [[Victoria de los Angeles]], [[Spaanje|Sjpaanse]] operazangeres (gesjtorve [[2005]])
* [[1929]] - [[Rudy Kousbroek]], Nederlandsen essayis (gestorve [[2010]])
* [[1939]] - [[Barbara Bosson]], [[Vereinegde Staote|Amerikaanse]] actrice
* [[1943]] - [[Salvatore Adamo]], [[Belsj]]-[[Italië|Italiaanse]] zenger ("Inch Allah")
* [[1965]] - [[Laetitia Griffith]], Nederlandse politica ([[VVD]])
* [[1966]] - [[Fabrizio Bontempi]], Italiaanse fitserenner
* [[1967]] - [[Henk Angenent]], Nederlandse sjaatser
* [[1973]] - [[Igor González de Galdeano]], Sjpaanse fitserenner en ploogleijer
* [[1975]] - [[Erben Wennemars]], Nederlandse sjaatser
* [[1979]] - [[Jan Jaap van der Wal]], Nederlandse cabaretier
 
==Gesjtorve==
* [[1629]] - [[Hendrick ter Brugghen]] (41), [[Rippubliek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen|Nederlandjse]] kunssjilder
* 1629 - [[Jacob van der Doordt]] (ca. 39), Nederlandjse kunssjilder
* [[1750]] - [[Gustaaf Willem van Imhoff]] (45), [[gouverneur-generaal]] van de [[VOC]] in [[Nederlands-Indië|Indië]]
* [[1888]] - [[Nikolaj Przewalski]] (49), [[Rusland|Russische]] óntdèkkingsreiziger
* [[1894]] - Tsaar [[Alexander III van Ruslandj]] (49)
* [[1955]] - [[Dale Carnegie]] (66), [[Vereinegde Staote|Amerikaanse]] succes-goeroe en sjriever
* [[1972]] - [[Robert H. MacArthur]] (42), Amerikaanse ecoloog
* [[2017]] - [[Abubakari Yakubu]] (35), [[Ghana|Ghanese]] voetballer
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/1_november"