Beiers: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K Robot: autematis teks vervange (-bekaans +bekans) |
Nog ummer e stumpke, meh wel laanger en beter. |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Plaetje:Bairisches_Mundartgebiet.PNG|thumb|Beiers dialekgebeed sinds 1945. Geel: [[Noord-Beiers]]; mauf: [[Midde-Beiers]]; blauw: [[Zuid-Beiers]].]]
'''Beiers-Oosterieks''' is de volkstaol vaan 't groetste deil vaan de [[Duutsland|Duitse]] deilstaat [[Beiere]], vaan bekans gaans [[Oosteriek]] (boete de grènsstreik mèt [[Zwitserland]]) en [[Zuid-Tirol]], in [[Italië]]. Same mèt 't [[Alemannisch]] vörmp 't 't Opperduits. Vergeleke bij 't Alemannisch versjèlt 't Beiers minder sterk vaan 't [[Duits|Standaardduits]]. Toch is veur Noord-Duitsers lesteg te verstoon.
==Kinmerke==
De Beierse dialekte deile 'n aontal belaankrieke kinmerke. Ze make nog versjèl tösse de aw ''ei'' (oet [[Aajdhoegduits]] ''ai'') en de nui ''ei'' (oet ''î''): de ierste klink es ''oa'' of ''aa'', de lèste klink oongeveer wie in de standaardtaol. Ouch belaankriek is 't gebruuk vaan de [[persoenelek veurnaomwoord|persoeneleke veurnaomwäörd]] ''eß'' 'geer' en ''enk'' 'uuch', die trökgoon op d'n awwe [[dualis]] (meh gewoen 'n sumpel miervoudsbeteikenis höbbe). Wie in gans 't Opperduits besteit de [[oonvoltoejd verleien tied]] (''Imperfekt'') in 't Beiers neet; me gebruuk de [[voltoejd tegewäördegen tied]] (''Perfekt'') um 't verleie oet te drökke. Ouch kinne Beierse dialekte algemein [[oontrunding]] zoewie verweiking vaan stumloes [[plosief|plosieve]]. Veural de aw /t/ is dèks in alle posities 'n [d] gewore.
't Beiers kint diverse dialekte. Zeker 't Middelbeiers is oonderling weer gans divers. De versjèlle betrèkke ziech veural op de meneer boe [[klinker]]s weure oetgesproke.
==Vitaliteit==
't Beiers löp gein acuut gevaor vaan oet te sterve, al löp 't gebruuk devaan wel trök in Beiere en in Zuid-Tirol (boe 't [[Italiaans]] veural in de stei terrein wint). In Oosteriek is 't gebruuk vaan 't dialek extreem algemein.
{{sjtumpke}}
== Extern linke ==
{{interwiki|code=bar|Beierse}}
*[http://www.bayrische-sprache.de
*[http://www.bayrisch-lernen.de Lèskes Beiers] (op 't Duits)
|