Beiers: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: autematis teks vervange (-bekaans +bekans)
Nog ummer e stumpke, meh wel laanger en beter.
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Plaetje:Bairisches_Mundartgebiet.PNG|thumb|Beiers dialekgebeed sinds 1945. Geel: [[Noord-Beiers]]; mauf: [[Midde-Beiers]]; blauw: [[Zuid-Beiers]].]]
'''Beiers-Oosterieks''' is de volkstaol vaan 't groetste deil vaan de [[Duutsland|Duitse]] deilstaat [[Beiere]], vaan bekans gaans [[Oosteriek]] (boete de grènsstreik mèt [[Zweitserland]]) en [[Zuid-Tirol]], in [[Italië]].. 't Is minder 'n apaarte taol es 't [[Hoegalemannisch|Alemannisch]] meh weurt nog dèks genoog es apaarte taol ingedeild, umtot 't aander wortels heet (De [[Duits|Hoegduitse]] standaardtaol is [[Frankisch]] vaan orizjien). 't Belangriekste kinmerk is 't gebruuk vaan de wäörd ''eß'' en ''enk'' veur ''geer'' en ''uuch''; dees vörm goon trök op d'n awwen [[dualis]]. Noch in Beiere, noch in Oosteriek loup de taol gevier oet te sterve.
'''Beiers-Oosterieks''' is de volkstaol vaan 't groetste deil vaan de [[Duutsland|Duitse]] deilstaat [[Beiere]], vaan bekans gaans [[Oosteriek]] (boete de grènsstreik mèt [[Zwitserland]]) en [[Zuid-Tirol]], in [[Italië]]. Same mèt 't [[Alemannisch]] vörmp 't 't Opperduits. Vergeleke bij 't Alemannisch versjèlt 't Beiers minder sterk vaan 't [[Duits|Standaardduits]]. Toch is veur Noord-Duitsers lesteg te verstoon.
 
==Kinmerke==
De Beierse dialekte deile 'n aontal belaankrieke kinmerke. Ze make nog versjèl tösse de aw ''ei'' (oet [[Aajdhoegduits]] ''ai'') en de nui ''ei'' (oet ''î''): de ierste klink es ''oa'' of ''aa'', de lèste klink oongeveer wie in de standaardtaol. Ouch belaankriek is 't gebruuk vaan de [[persoenelek veurnaomwoord|persoeneleke veurnaomwäörd]] ''eß'' 'geer' en ''enk'' 'uuch', die trökgoon op d'n awwe [[dualis]] (meh gewoen 'n sumpel miervoudsbeteikenis höbbe). Wie in gans 't Opperduits besteit de [[oonvoltoejd verleien tied]] (''Imperfekt'') in 't Beiers neet; me gebruuk de [[voltoejd tegewäördegen tied]] (''Perfekt'') um 't verleie oet te drökke. Ouch kinne Beierse dialekte algemein [[oontrunding]] zoewie verweiking vaan stumloes [[plosief|plosieve]]. Veural de aw /t/ is dèks in alle posities 'n [d] gewore.
 
't Beiers kint diverse dialekte. Zeker 't Middelbeiers is oonderling weer gans divers. De versjèlle betrèkke ziech veural op de meneer boe [[klinker]]s weure oetgesproke.
 
==Vitaliteit==
't Beiers löp gein acuut gevaor vaan oet te sterve, al löp 't gebruuk devaan wel trök in Beiere en in Zuid-Tirol (boe 't [[Italiaans]] veural in de stei terrein wint). In Oosteriek is 't gebruuk vaan 't dialek extreem algemein.
 
{{sjtumpke}}
== Extern linke ==
{{interwiki|code=bar|Beierse}}
*[http://bar.wikipedia.org De Beierse Wikipedia]
*[http://www.bayrische-sprache.de StaandersiteSite veurever 't Beiers] (Duitstaoleg)
*[http://www.bayrisch-lernen.de Lèskes Beiers] (op 't Duits)
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Beiers"