Kèrk (geboew): Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
K →‎Soorte kèrke: basiliek reglieus centrum/OLV Zitterd 1ste in Ned
KGeen bewerkingssamenvatting
Tekslien 8:
* De '''hallekèrk''' ies 'n type geboew woabie de ziebeuke dezelfde huègde höbbe es 't mieddesjeep. Dao bevinge ziech gein boveleechte in.
* De '''abdijkèrk''' of '''kloasterkèrk''' ies de kèrk van 'n [[kloaster]] of [[abdij]].
* 'n '''[[Kathedraal]]''' of in Nederland ouch waal Domkèrk geneump, in [[Italië]] ''duomo'', ies de hoofkèrk van 't bisdóm en van de [[biesjop]]. Binne op 't [[preesterkoar]] sjteit de ''cathedra'' (de biesjopszetel) opgesjtèld. De biesjop deit hie de [[preester]]wiejinge en ander plechtighede. 't [[Kapittel]] of kanunnike (college van geistelike adviseursj) hèlt hie ziene vaste koardeens. Kathedrale zint meistal groate, weuste geboewe mèt rieke verseringe. Bekènde veurbeelde zint geboewd in [[gotiek|gotische]] sjtiel, zoa es de dóm van [[Remuunj|Remung]], [[Den Bosch]] en van [[Utrei (stad)|Utrech]].
* Aan 'n '''kapittelkèrk''' ies 'n college van kanunnike verbónge. Meistal bevingk ziech hie in 'n groat [[preesterkoar]], dat door 'ne [[doksaal]] van 't kèrk[[sjeep]] gesjeie ies. Op 't koar weurt ederen daag 't [[koargebed]] ([[getieje]]) geleze en gezónge.
* 'n '''[[Basiliek]]''', 't woord kump van 't [[Grieks]]e ''basilica'' (wat keuninklik beteikent), waor oarsjprónkelik 'n geboew mèt de functie van rechplaats of woa [[mert]] woort gehoute. Saer de 4e ièw weurt de naam gebruuk veur 'n type christelike kèrk.
[[Aafbeilding:Parasolbasiliekmeersjewkped05.JPG|thumb|150px|left|Conopeum in de basiliek van Meersje]]
* 'n '''Basiliek''', 't woord kump van 't [[Grieks]]e ''basilica'' (wat keuninklik beteikent), waor oarsjprónkelik 'n geboew mèt de functie van rechplaats of woa [[mert]] woort gehoute. Saer de 4e ièw weurt de naam gebruuk veur 'n type christelike kèrk. Eigelik geit 't hie um eine ièretitel dae door de [[paus]] weurt toegekènd an kirke die aanzieë werre es 'n religieus centrum. D'r paus bevestigt dit dör 't verlieëne van d'r titel. V'r óndersjeije 'n ''basilicae major'' en 'n ''basilica minor''. De majores zint de 4 aartsbasilieke, die alle veer in [[Roame]] liegke: de [[Petrus|St. Pieter]], de St. [[Paulus]] boete de Moere, de [[Johannes|St. Jan]] van Lateranen en de [[Maria|Santa Maria Maggiore]]. Bie ander veurbeelde geit 't um 't minortype. Veurbeelde zint: de [[Maria|Sleve Vrouw]] van 't [[Heilig Hart]] in [[Zittert]] (ursjte basiliek in Nederland), de [[Sint Servaos]] in [[Mestreech]], de [[Heilig]] Blood-kèrk in [[Meersje]], de abdijkirk va [[Val Dieu]]. Basilieke zint (binne) te herkènne aan 't [[conopeum]] ('ne gesjtreepde parasol} en aan 't [[tintinnabulum]] ('n [[tumpklökske]]).<br>
De basiliek ies ouch 'n bepaalde boewkundige vörm. 't Ies 'n lankwerpig geboew, dat verdeild ies in drie of 5 beuke, gesjeije door pilere of zule. 't Mieddesjeep ies hoager en breier en kriet leech door boveleechte. Op 't ing bevink ziech de [[absis]], woa 't mieddesjeep gekruus weurt door 'n dweersjbeuk of [[transep]]. Zoa óntsjteit 'n T-vörm. Bie 't transep of sjtraolsgewies rónd de [[koar]]gank bevinge ziech dèks [[absidiool|absidiole]] of sjtraolkapelle.
Aan de ander zie van 't hoofsjeep liek d'n ingank of [[narthex]].
[[Aafbeilding:Holsetkerkwkped04.JPG|thumb|200px|right|Parochiekèrk in [[Hozelt]] (Holset)]]
* De '''parochiekèrk''' ies de kèrk van 'n bepaalde [[parochie]]. 't Parochiebesjtuur, mèt es veurzietter de [[pesjtoar]], en de parochiane zörge veur 't ónderhoud van 't geboew. Parochiane weure hie [[duip|geduip]], doon de [[communie]] en weure [[vormsel|gevörmp]].
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Kèrk_(geboew)"