Damascus: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
KGeen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 10:
|breide=200}}
[[Plaetje:Sunset_clouds_in_Damascus.jpg|thumb|Zich óp Damascus bei zónsópgank]]
'''Damascus''' ([[Arabisch]]: دمشق, ''Dimasjq'' of ''(Dimasjq) al-sham''; [[Syrisch]]: ܕܪܡܣܘܩ, ''Darmsuq'') is de hoofsjtad va [[Syrië]]. 't Is e gouvernement en óch hoofsjtad
Seër d'r oetbraak va g'ne [[Syrische Burgerkreeg]] in 2011 weëd de sjtad regelmieësig getróffe durch terroristische aasjleëg en kreegsgeweld.
Tekslien 16:
==Geografie==
===Ligking===
Damascus ligk in 't zuudweste va Syrië, óp e 680 à 690 meter hoeëg plateau. 15 kilometer westeliger ligk [[Libanon]]. De berg va d'r [[Anti-Libanon]] vurme hei de grens tussje de twieë leng. Twieë anger noaberleng, [[Israel]] en [[Jordanië]], ligke óp respectievelig 45 en
Vanoet d'r Anti-Libanon sjtruimt de Barada durch de sjtad. Ze veud de Ghouta, 'n oase, en indig get noardeliger in 'ne soat kómp óp 600 meter huëgde. D'r grónk oeë de sjtad óp geboewd is, is hiel vruchbaar. Um de sjtad hin guëf 't doarum vöal lankboew. Ten oeëste van Damascus ligk de Syrische Weusjte.
Tekslien 79:
| style="background: #000080; color: black;" | 47
|}
===Ideling===
't Gouvernement Damascus besjteet oet twieë sjteë: Damascus zelf en [[Yarmouk]]. De sjtad is verdild in nuëge distrikte, die بلدية (''baladiyah'') weëde geneumd.
==Gesjichde==
Regel 84 ⟶ 87:
Twintig kilometer zuudwestelig va g'n sjtad ligk Tell Ramad, e versjterk dörp óp 'ne kunsmieësige huëvel (vergeliekbaar mit 'n [[motte]]). Dit boewwirk sjtamt van 6.300 vuur Christus, meh 't guëf óch sjpoare va nog ouwer bewoeëning. De ieësjte sjriftelige brónne sjtamme van 1.350 v. Chr. en kómme oet 't [[Awd Egypte|Ouw Egypte]]. De Egypteneëre woar dök i kreeg mit de [[Hettiete]], e volk oet [[Anatolië]] dat bis dan touw óch uëver de [[Levant]] heësjde.
===Arameïsche
De ouw Egypteneëre verloare al gauw de mach i g'n regio. Al sjnel woeëd durch de [[Arameeërs|Arameër]] e kuëninkriek gesjtich. Dat riek hool bis 733 v. Chr. sjtank.
Regel 90 ⟶ 93:
I d'r [[biebel]] heesj dit kuëninkriek Aram. Damascus weëd ó.a. i book [[Genesis]] geneumd en woeëd volges 't book durch d'r kuëning David van Israel veroaverd.<ref>[https://www.bibleserver.com/text/EU/1.Mose14 Bibleserver.com - 1.Mose 14,15]</ref> Doanoa woare Israel (sjpieëder ónger Salomo) en Aram (ónger Reson) i kreeg miteenanger. In [[1Keuninge|1 Kuëninge]] en [[2Keuninge|2 Kuëninge]] weëd dit besjrieve.
Kuëning Resin va Damascus, vazal va d'r mechtige
===Aodheed===
[[Plaetje:The_Jupiter_temple_in_Damascus.jpg|thumb|left|Resjtante van inne tempel, deë aa d'r Romeinse god [[Jupiter (mythologie)|Jupiter]] woar gewied]]
Noa d'r val van 't Nuibabylonische Riek koam Damascus aafwisselend i Greekse en i Perzische heng. Ieësj woeëd de sjtad veroaverd durch 't Archaemenide, e Perzisch
===Middelieëwe===
I de vreuge middelieëwe woar Damascus centrum van 't oeëstesje christedom. Volges Roeëms-katholieke historici zouw de sjtad geboarteplaatsj va twieë pause zing geweës. In 635 noa Christus veel de sjtad en koam ze i heng va de Arabere. De mieëtste Arabere woare evvel ginne moslim en hónge döks
Versjeie islamitische dynastieë vochte vervolges um de sjtad. De dynastie va de omajjade koam ten end in 750. 't Doamals nui [[Bagdad]] woar vuurtaan hoofsjtad van 't kalifaat ónger leiing va de abbaside. Damascus verleer doadurch zing wichtige politieke functie. Dees periode van interne machssjtried bleef aahaote bis i de hoeëge middelieëwe. Tiedes d'r [[Twieëde Krütstrek]] tussje 1145 en 1149 woeëd de sjtad belegerd durch Europese krütsvaadesj, mar oane erfolg. Ónger d'r Noer ad-Din en d'r Saladin begós de sjtad weer te gruie, zoeë hel, dat ze zelfs boete de moere koam te ligke.
In 1260 woeëd de sjtad veroaverd durch de [[mammelukke]], 'n militair orde, die vuural oet etnische Turke besjtóng. In 1400 vele de Mongole binne. De mammelukke kóste sjtand haote, mar leide zier groeëte verleze.
===Vreugmoderne en moderne tied===
De mammelukse periode
====Ieësjte Weltkreeg====
[[Plaetje:Sykes-Picot-1916.gif|thumb|'t [[Sykes-Picotverdraag]] bepoalde dat Frankriek de Syrische kussjtroak en e deel van 't allewiel Turkieë kreeg, dewiel Groeët-Brittannië de Golfsjtate besjtuurde. 't Allewiel [[Israel]], [[Jordanië]] en Irak koame binne d'r Britse ivloodssfeer te ligke, dewiel Libanon en Syrië Franzuësisje mandate woeëde.]]
In 1916 brook de [[Arabische Ópsjtand]] oet. Etnische Arabere koame in ópsjtand teëge de ottomaanse Turke. Doel woar de vörming van inne Arabische
====Noa 1918====
Wie dit riek veel, trooj dit verdraag
Noa d'r [[Twieëde Weltkreeg]] woeëd Syrië ónaafhankelig en Damascus zing hoofsjtad. In 1949 woeëd 'ne aasjlaag gepleëg óp 'n synagoge, oeëbei twelf joede um 't leëve koame. 't Centrum mit zing ouw [[souk]]s sjteet seër 1979 óp de welterfgoodlies van de [[UNESCO]].
Regel 117 ⟶ 120:
====Syrische Burgerkreeg====
{{Hoofartikel|Syrische Burgerkreeg}}
==Demografie==
| |||