Lingsfort: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
Aangepast aan (gedeeltelijk vertaald uit) het corresponderende Nederlandse artikel. |
||
Tekslien 3:
:''Veur de gelieknaomige fort, zuut: [[Lingsfort (fort)]].''
----
'''Lingsfort''' is 'n naoberschap det huuert beej 't dörp [[Árse]] in 't stadsdeil [[Árse en Velde]] in de Limburgse gemeinte [[Venlo]]. Lingsfort haet 170 inwoëners, besleit 'n óppervlekde van
==Naam==
't Gehuch is vanaaf de middelieëwe bekind, ònder andere as Lynxvoert (ca. 1400), Lengstvort (1402), Linsfoirt (1413), Linxvoirt (1441) of Lynsvoirde (1464).<ref>M.J.H.A. Schrijnemakers, ''Codex Nederlands-Limburgse toponiemen: 1160 nederzettingsnamen, 1425 bronnen'' (Geleen, 2014, ISBN 9789491118104), p. 821.</ref> In 1627 kwame de benaminge Linxvoirt, Lenssvoort en Linckxfort veur.<ref>Henri Smeets, 'Fossa Eugeniana', in: Wolfgang Dassel & Robert Plötz, red., ''Fossa Eugeniana: Weltgeschichte in der Region'' (Kevelaer, 1997), p. 28-29.</ref> 't Betref heej 'n doorwaadbare of euverstaekplaats ('voorde' of 'fort') van de middelieëwse 'Scheidsgraaf' tösse Aarse en Straole, op de waeg van Gelder naor de Maas. De 'voorde' goof ouk 'nen doorgang door 't nate brook van daen umgaeving. De naam Lingsfort is daomei verwant aan die van plaatse as Oxford, Frankfurt, Amersfoort, Coevorden, Lichtenvoorde, enz. Beej 't hoeëggelaege Lingsfort bevònd zich vanaaf de vieftieënde ieëw 'n wachpos. Lings of Lynx kump meugelijk van 't wilde bieës lynx. D'r kin daor op d'n berg 'ne lynx hebbe ròndgeloupe, of de wachters hele van daoroêt d'n umgaeving as lynxe in de gate. Lint of Lins kin aevel ouk smaal beteikene.<ref>M.J.H.A. Schrijnemakers, ''Codex Nederlands-Limburgse toponiemen: 1160 nederzettingsnamen, 1425 bronnen'' (Geleen, 2014, ISBN 9789491118104), p. 821-822.</ref> 't Fort mit sluizecomplex det heej in de zevetieënde ieëw is aangelag 'aan 't Lingsfort' of 'op 't Lingsfort' woort in elk geval geneump naor 't al bestaonde gehuch mit zien 'voorde'. 't Umgekieërde, det 't gehuch ziene naam zoel òntlieëne aan dit fort en dees sluize, is 'n later misverstand.
==Geschiedenis==
't Gehuch Lingsfort is historisch van belang umdet 't doorsneje wurd door de [[Fossa Eugeniana]], 'n kanaal det de Rien in Duitsland via de Maas mit de Schelde meus verbinde. In 1626, tiedes d'n Tachtigjaorigen Oorlog, goof de regering van de Spaanse Nederlande in Brussel opdrach veur dit projek. 't Meus de Rienhandel van de opstandige Republiek aafsnieë en aafleie naor de Zuidelikke Nederlande.<ref>Roel Zijlmans, ''Troebele betrekkingen: Grens-, scheepvaart- en waterstaatskwesties in de Nederlanden tot 1800'' (Hilversum, 2017, ISBN 978-90-8704-637-8), hoofdstuk 5.</ref> 'Op de Lingsfort', aan de rand van 't Maasterras, meus 'n sluizetrap gebouwd waere um 't verschil in terreinhuuëgte te euverbrögge. Ter plaatse woort ter bescherming aan beids kante van 't kanaal 'n fort (döbbelschans of 'fort royal') aangelag. In totaal zoel 't kanaal door veerentwintig schanse aafgedek waere. 't Fort Lingsfort wurd plaatselik ouk Fort Hazepoeët geneump, naor 'nen ingenieur en aannaemer dae beej 't werk betrokke waas.'t Kanaal is door geldgebrek en technische probleme, en onvoldoende bescherming taege euvervalle vanoêt 't Noorde, noeits aafgebouwd. De aarde walle, veer bastions en druuege grachte van Fort Lingsfort zien nog duudelik zichbaar in 't terrein (in 't bos aan de noordkant van de Lingsforterwaeg, vlak veur de grens).
Beejzónder is det door de ligging aa de päöl mit 't Pruus, 't in Lingsfort vuul herberg gaof die logies en drank aanbóde. Ouk weur Lingsfort 'n geleefde plaats veur smokkelaars doordet de ligging van de grens ondudelik weur. Vuulvóldig gónge luuj mit boter ónder hön jas óf ein paerd tevuuel, waoveur tolgeld betaold mós weure.
{{Appendix}}
{{Sjabloon:GemeinteVenlo}}▼
[[Categorie: Gehuchte in Nederlands Limburg]]
[[Categorie:Venlo]]
▲{{Sjabloon:GemeinteVenlo}}
| |||