Versie op 28 sep 2017 18:26 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.556 bewerkingen Euver sjrifvariante. ← Gank nao de veurige diff		Versie op 29 sep 2017 19:08 bewirk óngedaon make Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.556 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Gank nao de volgende diff →
Tekslien 233: '''Graasgreun''': 't Arabisch sjrif is officieel neve aander sjrifte.<br /> '''Leechgreun''': 'n Aander sjrif is lendelek officieel, meh 't Arabisch is erkind (bev. regionaol).]] Euveral op de wereld mote islamitische geisteleke 't Arabisch sjrif kinne leze um de Koran te verstoon of um 'm minstens te kinne recitere. E gevolg daovaan is tot in al die len 't Arabisch sjrif ouch de ierste keus veur 't sjrieve vaan de eige taol woort, zelfs wienie die taol teväöre al in 'n aander sjrif woort gesjreve. Umtot väöl vaan die taole neet wieneg vaan 't Arabisch versjèlle, heet me 't sjrif soms hendeg mote aonpasse. Zoedoende kint 't Arabisch sjrif nog extra lètters bovenop de 28 oersprunkeleke, en höbbe väöl lètters 'n aander weerde. ===Taole boeveur 't Arabisch sjrif gebruuk weurt of is=== ====Azië==== * [[Afrikaans]] De ierste taol boete 'n Arabisch boe 't sjrif veur woort gebruuk is 't [[Perzisch]]. Ietot 't [[Sassanideriek]] in 651 bij 't [[kalifaot]] woort ingelief, sjreef me hei [[Middelperzisch]] in 't [[Pehlevisjrif]]. D'n iew daonao waor 't Arabisch de cultuurtaol en woort de rol vaan 't Perzisch gemarginaliseerd. In d'n achsten iew evels maakde Perzië ziech los oet 't kalifaot; naovenant kraog zien taol ouch weer mie prestiesj. 'n Nui sjrieftaol oontstoont, gebaseerd op de gewoene spreektaol: 't Nuiperzisch. 't Perzisch had evels diverse klaanke die in 't Arabisch neet veurkaome, wie /p/, /v/ en /g/. daoveur móste nui lètters weure verzonne. * [[Azerbeidzjaans]] (i.'t b. Zuid-Azerbeidzjaans) * [[Berbertaole]] (ummer minder) De expansie vaan de islamitische cultuur góng sindsdeen veur e groet deil vaan Perzië oet. In de bekierde len waor 't Arabisch dèks allein de taol vaan de religie; d'n handel góng in 't Perzisch. Heidoor naome diverse taole 't Perso-Arabisch sjrif euver: 't [[Koerdisch]], de [[Turkse taole]], 't [[Pathaans]] (Pasjtoe) en 't [[Urdu]]. Dit waor de taol vaan 't [[Mughalriek]] in [[Indisch subcontinent\|Indië]], boe de militair elite islamitisch waor meh de res vaan 't volk neet. (Hindoes en boeddhiste bleve 't [[Sanskriet]] respectievelek [[Pali] gebruke; later woort 't [[Hindi]] mie opgesjreve.) * [[Bosnisch]] (deil vaan [[Servo-Kroatisch]]) * [[Chinees]] ([[Xiaoerjing]], gebruuk door de [[Hui (volk)\|Hui]], Chinese moslims) Euver zie kaom d'n islam tot in [[Maleisië]], boe 't Arabisch sjrif ouch veur de [[Maleis]]e ingaank voont. Op [[Java]] had 't systeem mie concurrentie vaan de inheimse Indische sjrifte, al woorte de sprekers vaan 't [[Javaans]] en [[soendanees]] wel massaol moslim. Ouch in Wes-China verspreide 't sjrif ziech; neet allein veur de dao inheimse Turkse volker, meh ouch veur 't [[Chinees]], in e sjrif wat me [[Xiao'erjing]] is goon neume. Dit sjrif woort, en weurt deils nog, door de [[Hui (volk)\|Hui]] (Chinese moslims) gebruuk. * [[Kazachs]] * [[Koerdisch]] (veural boete Turkije) Aon de weskant woort 't [[Osmaans Riek]] d'n dominante machsfactor. Ouch 't [[Osmaans Turks]] sjreef me in 't Arabisch sjrif; weer in 'n eige versie. 't Osmaans Riek reikde iewelaank tot deep in Europa. Taole in die regio woorte ouch wel in 't Arabisch gesjreve; dat gebeurde beveurbeeld mèt 't [[Bosnisch]] (boe 't sjrif bekind steit es ''arebica'') en 't [[Albanees]]. Meh zelfs oonder moslims had 't dao al hendege concurrentie vaan aander sjrifte. * [[Maleis]] * [[Mozarabisch]] Allewijl höbbe väöl taole hun Arabische alfabette alweer aofgedaank. 't Bosnisch en 't Albanees dege dat al vrij vlot. 't [[Turks]] veurde in de [[jaore 1920]] op las vaan [[Atatürk]] e Latiens alfabet in. In de [[Sovjetunie]] woort diverse Turkse taole iers e Latiens, daan e [[Cyrillisch sjrif\|Cyrillisch]] alfabet opgelag: 't [[Azerbeidzjaans]], 't [[Tataars]], 't [[Kazachs]], 't [[Oezbeeks]], 't [[Kirgizisch]] en 't [[Turkmeens]]. Ouch 't [[Tadzjieks]], in weze e Perzisch dialek, woort noe in Cyrillisch sjrif gesjreve. Me moot daobij aonteikene tot 't Zuid-Azerbeidzjaans, wat op Iraans groondgebeed weurt gesproke, wel nog in Arabische lètters weurt gesjreve. Zjus zoeget gelt veur 't [[Koerdisch]]: in Turkije sjrijf me dat eigelek ummer mèt Latiense lètters, in [[Iran]], [[Irak]] en [[Syrië]] dèks mèt Arabische. Oonder Nederlands en Ingels koloniaol bewind raakde mèt en mèt ouch 't Maleis Arabisch sjrif (''(d)jawi'') in oonbruuk veur twie versies vaan 't Latiens alfabet (''roemi/rumi'' geneump). Allewijl weurt 't veural nog in [[Brunei]] gebruuk. In Maleisië is 't erkind es alternatief sjrif; in Indonesië evels, boe me de taol neet Maleis meh 'Indonesisch' neump, is allein 't Latiens sjrif erkind. * [[Oeigoers]] * [[Pasjtoe]] (Pathaans) In China is me 't Kazachs en 't [[Oeigoers]] in 't Arabisch sjrif blieve sjrieve. De kwestie woort dao neet zoe gepolitiseerd wie in de Sovjet-Unie. * [[Perzisch]] * [[Somali]] ====Afrika==== * [[Swahili]] [[Berbertaole]], [[Fula]], [[Wolof]], [[Hausa]], [[Mozarabisch]] * [[Tataars]] * [[Turks]] ([[Osmaans Turks]]) ====Migrantegemeinsjappe==== * [[Urdu]] (deil vaan [[Hindoestani]]) * [[Wit-Russisch]] ([[~~Lipkatatare~~Lipkatartare]]), [[Afrikaans]] ([[Kaapse Maleiers]]) * [[Wolof]] ====Arabische dialekte==== Kump väöl veur, meh wel neven 't Latiens sjrif. ===Aofgeleide sjrifte=== Apaart moot nog weure geneump 't [[Thaana]]. In dit sjrif sjrijf me 't [[Dhivehi]], de taol vaan de [[Maledive]]. 't Is gebaseerd op 't Arabisch sjrif, meh heet zoe'ne sterken invlood vaan de Indiase sjrifte gehad tot me 't neet mie es 'ne gewoene variant vaan 't Arabisch sjrif maag zien. [[Thaana]], [[N'Ko]] ===Aofwiekend lèttergebruuk=== ~~Väöl Turkse taole in de veurmaolege Sovjetunie gebruukde vreuger ouch 't Arabisch sjrif, meh allewijl gebruuk me dao veural 't [[Cyrillisch sjrif]].~~ ===Extra lètters===

Arabisch sjrif: Versjèl tösje versies