Arabisch sjrif: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Deh, laot mer eve, dit geit veuriers neet lökke...
Tekslien 117:
Op de mieste aander plaotse heet d'n hamza 'nen dreger nujeg. Dat kin de ʾalif (<font size=4>أ إ</font>), de wāw (<font size=4>ؤ</font>) of de yāʾ zoonder punte (<font size=4>ئ</font>) zien. Aon 't begin vaan e woord is 't ummer 'nen ʾalif. Es de klinker dee drop volg 'n '''a''' of 'n '''u''' is, steit d'n hamza op de lètter; is de volgende klaank 'n '''i''', daan kump d'n hamza oonder de lètter.
 
Midde in e woord kin d'n hamza op alle drei veurkoume. De keus hingk aof vaan welke klinker(s) deroond stoon: bij 'n '''a'''-klaank weurt snelder veur 'n ʾ-alifʾalif gekoze, bij 'n '''i'''-klaank veur 'n yāʾ, bij 'n '''u'''-klaank veur 'n wāw.
 
'''Nota bene''':
* 'n Lètter die es hamza-dreger deent, heet neet tegeliek nog 'n functie. Me moot dus veur 'n <font size=4>ؤ</font> gein '''w''' of '''ū''' leze. Es die nog in de buurt steit, kinne twie of zelfs drei dezelfde lètters achterein stoon: <font size=4>يؤوون</font> '''yuʾwūna''' 'zij beeje oonderdaak'. De ierste wāw is hamza-dreger, de twiede is consonant en de daarde lange vocaol.<ref>Stoetzer 292.</ref>
* De hamza huurt allein te weure gesjreve es 'r fonemisch is. Es deil vaan 'n hölpconstructie weurt in good Arabisch allein 'n ʾalif gebruuk. Hölpconstructies, beginnend mèt 'ne glottisslaag + klinker, zien gemeind um e woord neet mèt twie consonante te doen beginne (dat kin neet volgens de Arabische klaanklier) en verdwijne es 't woord daoveur op 'ne klinker indeg. Zoe is 't <font size=4>استعرف</font> '''ʾistaʿrafa''' 'heer naom woer', meh <font size=4>واستعرف</font> '''wa-staʿrafa''' 'en heer naom woer'. (De ʾalif blijf daan wel stoon.) Dit zuut me hiel dèks bij 't [[lidwoord]]: <font size=4>القمر</font> '''ʾal-qamar''' 'de maon', meh <font size=4>شرق القمر</font> '''šaraqa l-qamar''' 'de maon kaom op'. Zoe'n ʾalif veur 'n hölpconstructie neump me 'n '''ʾalif al-waṣl''' ألف الوصل.
* Es 't woord mèt 'nen hamz begint en daonao kump 'nen laange'''ī''' vocaolof '''ū''', ''maag'' d'n hamza gesjreve weure, meh dat hoof neet. Daorum <font size=4>إيمان</font> of <font size=4>ايمان</font> '''ʾīmān''' 'geluif'.
* Bij partikele die aon 't woord weure vasgesjreve blijf de begin-hamza gewoon stoon. Zoedoende kin me ouch binnenin e woord <font size=4>إ</font> leze boe me aanders <font size=4>ئ</font> zouw verwachte: <font size=4>الإيمان</font> '''ʾal-ʾīmān''' '`t geluif'.
 
====De dobbel ʾalif====
'n Wijer regel is tot de ʾalif neet twie kier achterein maag veurkoume. Begint e woord mèt '''ʾā-''', daan sjrijf me ein ʾalif mèt 'ne striep debove: <font size=4>ﺁ</font>. 'nen Hamza weurt ''neet'' gesjreve. In 't Arabisch neump me dees combinatie '''ʾalif madda(h)''' ألف مدة.
 
====Vocaol-, geminatie- en nunatieteikes====
Korte klinkers weure neet in lètters oetgedrök, meh 't gief wel de meugelekheid veur ze te sjrieve. Daoveur weurt op of oonder de veurgoonde lètter e diakritisch teike gezat. Volgens de Arabische klaanklier kin e woord noets mèt 'ne vocaol beginne; edere vocaol zal daorum nao 'ne consonant koume, en dus nao 'n oetgesjreve lètter boe 't teike op kin stoon.
 
Veur de '''a''' gebruuk me e striepke bove de lètter, in 't Arabisch bekind es '''fatḥa(h)''' فتحة.
 
<font size=4></font> '''darasa''' 'heer studeerde'.
 
===Aander spèllingskwesties===
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Arabisch_sjrif"