Zèstiende iew: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Legobot (Euverlèk | biedrages)
K Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7017 (translate me)
Begin aon oetbreiing vaan ouch dezen iew. Väöl blood en väöl hervörming.
Tekslien 1:
{{wio}}
[[vieftiende iew]] -- '''zestiende iew''' -- [[zeventiende iew]]
<center>[[vieftiende iew]] -- '''zestiende iew''' -- [[zeventiende iew]]</center>
De '''zèstienden iew''' vaan de [[gregoriaanse kalender|westerse (christeleke) jaortèlling]] leep vaan 1501 tot en mèt 1600. In dezen iew gónge de [[oontdèkingsreize]] vaan d'n iew deveur hel door; 't is in dezen iew tot de Europeaone mèt de ganse wereld in contak koume en tot me vaan ''wereldgesjiedenis'' kin goon spreke. In de Amerika's verleep de kinnesmaking mèt de Europeaone rechoet desastreus. Wes- en Midde-Europa zelf kraoge in dezen tied te make mèt [[Hervörming|kèrkhervörminge]] en dao-oet voortkoumende [[gaodsdeensoorloge]], wie ouch mèt [[heksewaan|heksevervolging]]e. Oonderwijl kaom 't [[Osmaans]] tot zien huugepunt; 't vereuverde zoeget gans de [[Balkan]], 't Kortbij en Midde-Ooste en Noord-Afrika. In de kunste kaom de [[renaissance]] tot volle bleuj.
 
==Groete gebäörtenisse==
<table border=1>
* 1517: De Osmaanse Turke oonder [[Selim I vaan Turkije|Selim I]] lieve 't [[Mamelukke]]sultanaot vaan [[Egypte]] in. Umtot de Mamelukke ouch [[Mekka]] controlere, neump d'n Osmaanse sultan ziech vaanaof noe [[kalifaot|kalief]].
<tr>
* 1529: De Turke belègke [[Wene]] veur d'n ierste kier.
<td>[[1501]]</td>
* 1541: De Turke vereuvere [[Boeda]]; [[Hongarije]] raak daomèt in e christelek en e Turks deil verdeild.
<td>[[1502]]</td>
* 1551: De Turke pakke [[Libië|Tripolitanië]]. De koumende iewe bezitte ze bekaans de ganse Noord-Afrikaanse kös.
<td>[[1503]]</td>
* 1555: Keizer [[Sjarel V]] trejt um groete gezoondheidsprobleme aof.
<td>[[1504]]</td>
* 1568: Mèt de [[Slaag bij Heiligerlee]] begint d'n [[Tachtegjaoregen Oorlog]]
<td>[[1505]]</td>
* 1572: De [[Watergeuze]] pakke [[Brielle|Den Briel]]. Diverse stei weure gepak of steune vaanzelf d'n Opstand; Spaanje verluis zie gebeed.
<td>[[1506]]</td>
* 1576: De Nederlen vereinege ziech in de [[Pacificatie vaan Gent]], boe-in kathelieke en protestante ziech same tege de Spanjole kiere.
<td>[[1507]]</td>
* 1579: E paar Zuid-Nederlandse geweste kiere in de [[Unie vaan Atrech]] trök nao de Spaonse keuning. Dao-op slet diverse noordeleke geweste de [[Unie vaan Utrech]].
<td>[[1508]]</td>
* 1581: De [[kozakke|kozak]] [[Jermak Timofejevitsj]] stik d'n [[Oeral]] euver en begint de Russische vereuvering vaan [[Siberië]].
<td>[[1509]]</td>
 
<td>[[1510]]</td>
==Wetensjap==
</tr><tr>
===Oontdèkkingsreize===
<td>[[1511]]</td>
* 1502: Aofgoonde op diverse recinte reize nao de Wes concludeert [[Amerigo Vespucci]] tot me mèt e nui continent te make heet. De landmassa zal nao häöm [[Amerika]] goon hete.
<td>[[1512]]</td>
* 1513: 'n Expeditie oonder [[Vasco Núñez de Balboa]] trèk door de landingde vaan [[Panama]] en stèlt 't bestoon vaan de [[Stèllen Oceaon]] vas.
<td>[[1513]]</td>
* 1522: 'n Expeditie oonder [[Ferdinand Megalhaan]] en [[Juan Sebastian Elcano]] reis es ierste um de wereld. De kaptein zelf heet de reis neet euverleef, zoe wieneg wie veer vaan de vief sjeper.
<td>[[1514]]</td>
 
<td>[[1515]]</td>
===Natuurwetensjappe en wiskunde===
<td>[[1516]]</td>
 
<td>[[1517]]</td>
===Oetvindinge===
<td>[[1518]]</td>
 
<td>[[1519]]</td>
==Religie==
<td>[[1520]]</td>
* 1517: [[Maarten Luther]] nagelt zien [[95 stèllinge]] aon de kèrkdeur vaan [[Wittenberg]].
</tr><tr>
* 1536: [[Johannes Calvijn]] publiceert zien ''[[Institutio Religionis Christianae]]''.
<td>[[1521]]</td>
* 1562: 't Ierste [[Geneefs psalter]] mèt alle 150 [[psalme]] weurt oetgegeve.
<td>[[1522]]</td>
* 1566: [[Petrus Datheen]] vertaolt de Geneefse psalme nao 't Nederlands. De [[psalme vaan Datheen]] blieve de twie iewe dao-op bij alle Nederlandse calviniste in gebruuk.
<td>[[1523]]</td>
 
<td>[[1524]]</td>
==Kunste==
<td>[[1525]]</td>
 
<td>[[1526]]</td>
==Persoenelekhede==
<td>[[1527]]</td>
===Voorste en hiersers===
<td>[[1528]]</td>
* [[Elizabeth I vaan Ingeland]]
<td>[[1529]]</td>
* [[Filups II vaan Spaanje]]
<td>[[1530]]</td>
* [[Ivan de Versjrikkeleke]]
</tr><tr>
* [[Sjarel V]]
<td>[[1531]]</td>
* [[Suleiman de Groete]]
<td>[[1532]]</td>
* [[Wöllem vaan Oranje]]
<td>[[1533]]</td>
 
<td>[[1534]]</td>
==Jaore==
<td>[[1535]]</td>
{| class=wikitable
<td>[[1536]]</td>
|-
<td>[[1537]]</td>
| '''Jaore 1500''' || [[1501]] || [[1502]] || [[1503]] || [[1504]] || [[1505]] || [[1506]] || [[1507]] || [[1508]] || [[1509]] || [[1510]]
<td>[[1538]]</td>
|-
<td>[[1539]]</td>
| '''Jaore 1510''' || [[1511]] || [[1512]] || [[1513]] || [[1514]] || [[1515]] || [[1516]] || [[1517]] || [[1518]] || [[1519]] || [[1520]]
<td>[[1540]]</td>
|-
</tr><tr>
| '''Jaore 1520''' || [[1521]] || [[1522]] || [[1523]] || [[1524]] || [[1525]] || [[1526]] || [[1527]] || [[1528]] || [[1529]] || [[1530]]
<td>[[1541]]</td>
|-
<td>[[1542]]</td>
| '''Jaore 1530''' || [[1531]] || [[1532]] || [[1533]] || [[1534]] || [[1535]] || [[1536]] || [[1537]] || [[1538]] || [[1539]] || [[1540]]
<td>[[1543]]</td>
|-
<td>[[1544]]</td>
| '''Jaore 1540''' || [[1541]] || [[1542]] || [[1543]] || [[1544]] || [[1545]] || [[1546]] || [[1547]] || [[1548]] || [[1549]] || [[1550]]
<td>[[1545]]</td>
|-
<td>[[1546]]</td>
| '''Jaore 1550''' || [[1551]] || [[1552]] || [[1553]] || [[1554]] || [[1555]] || [[1556]] || [[1557]] || [[1558]] || [[1559]] || [[1560]]
<td>[[1547]]</td>
|-
<td>[[1548]]</td>
| '''Jaore 1560''' || [[1561]] || [[1562]] || [[1563]] || [[1564]] || [[1565]] || [[1566]] || [[1567]] || [[1568]] || [[1569]] || [[1570]]
<td>[[1549]]</td>
|-
<td>[[1550]]</td>
| '''Jaore 1570''' || [[1571]] || [[1572]] || [[1573]] || [[1574]] || [[1575]] || [[1576]] || [[1577]] || [[1578]] || [[1579]] || [[1580]]
</tr><tr>
|-
<td>[[1551]]</td>
| '''Jaore 1580''' || [[1581]] || [[1582]] || [[1583]] || [[1584]] || [[1585]] || [[1586]] || [[1587]] || [[1588]] || [[1589]] || [[1590]]
<td>[[1552]]</td>
|-
<td>[[1553]]</td>
| '''Jaore 1590''' || [[1591]] || [[1592]] || [[1593]] || [[1594]] || [[1595]] || [[1596]] || [[1597]] || [[1598]] || [[1599]] || [[1600]]
<td>[[1554]]</td>
|}
<td>[[1555]]</td>
<td>[[1556]]</td>
<td>[[1557]]</td>
<td>[[1558]]</td>
<td>[[1559]]</td>
<td>[[1560]]</td>
</tr><tr>
<td>[[1561]]</td>
<td>[[1562]]</td>
<td>[[1563]]</td>
<td>[[1564]]</td>
<td>[[1565]]</td>
<td>[[1566]]</td>
<td>[[1567]]</td>
<td>[[1568]]</td>
<td>[[1569]]</td>
<td>[[1570]]</td>
</tr><tr>
<td>[[1571]]</td>
<td>[[1572]]</td>
<td>[[1573]]</td>
<td>[[1574]]</td>
<td>[[1575]]</td>
<td>[[1576]]</td>
<td>[[1577]]</td>
<td>[[1578]]</td>
<td>[[1579]]</td>
<td>[[1580]]</td>
</tr><tr>
<td>[[1581]]</td>
<td>[[1582]]</td>
<td>[[1583]]</td>
<td>[[1584]]</td>
<td>[[1585]]</td>
<td>[[1586]]</td>
<td>[[1587]]</td>
<td>[[1588]]</td>
<td>[[1589]]</td>
<td>[[1590]]</td>
</tr><tr>
<td>[[1591]]</td>
<td>[[1592]]</td>
<td>[[1593]]</td>
<td>[[1594]]</td>
<td>[[1595]]</td>
<td>[[1596]]</td>
<td>[[1597]]</td>
<td>[[1598]]</td>
<td>[[1599]]</td>
<td>[[1600]]</td>
</tr>
</table>
 
[[Categorie:Zestiende iew]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Zèstiende_iew"