Terreuraasjleëg i Paries van 13 november 2015: Versjèl tösje versies

I d'r avend va '''13 november 2015''' vónge zes '''aasjleëg''' plaatsjsjtat i g'n '''Franzuësisje sjtad [[Paries]]'''. D'r woar ing bluëdigeblodige gieëzelneëminggieëzelneëmóng in 't ''Bataclan theater'' en mieëder sjietincidente bei ''Rue Alibert/ Canal Saint Martin'', ''Rue de la Fontaine au Roi'' en ''Rue de Charonne''. TiedesWaeërend de vootbalwedsjtrieëd tusje Frankriek en Dütsjlankj woeëde óch explosies gehuëdgehoeëd.

De Franzuësisje gazettsiedóng ''Figaro'' melddeberichtde uëver 130 doeëdelige sjlaachoffesj en ach umgekoameumgekómme terroriste, oeë van ee gedoeëd woeëd. Zeëve hant zich ópgeblaze. Bei de aasjleëg vele wieër tusje 352 en de 368 gewónge, oeë va 80 i zieër kritieke tówsjtanktoesjtank. <ref>http://www.bbc.com/news/world-europe-34836330</ref> <ref>http://www.cbsnews.com/news/injuries-from-paris-attacks-will-take-long-to-heal/</ref> De dadesj zint vermuëdeligvermuidelig lede va de terroristische orgenisaasjorganisatie [[IS]]. De Franzuësisje president [[Françoise Hollande]] sjloatsjloot de grenze, alle sjoeële en universitete van 't lank as reactie ópop de aasjleëg. 't Lank woar al in alerte tówsjtanktoesjtank durch de [[aasjlaag op de Franzuësisje hoafkantoor va Charlie Hebdo]] ópdie sjtatgevónge hant op zeëve januari 2015. <ref>http://www.lefigaro.fr/actualite-france/2015/11/13/01016-20151113ARTFIG00421-fusillades-a-paris-le-point-sur-la-situation.php</ref>

! Locatie !! Type aasjlaag !! Totaal aatal doeëdelige sjlaachofferssjlachoffesj

[[Plaetje:Kaart aanslagen Parijs 13 november 2015 NL.png|thumb|Kaat mit de plaatsj oeë de aasjleëg plaatsjvóngesjtatvónge]]<br/>

De aasjleëg vónge plaatsjsjtat van aafvanaaf 21:16 i d'r avend (Midde-Europesen tieëd), oeë bei ieësj aa g'n Rue Alibert e restaurant en e café zint aagevalle. Óch e restaurant aa g'n Rue de la Fontaine-au-Roi woeëd aagevalle oeë vieëfvunnef lüj d'r doeëd vónge. Van 21:17 bis 21:53 woeëde drei explosies gehuëdgehoeëd tieëdeswaeërend 'nen wedsjtrieëd i g'nege vootbalsjtadion "Stade de France", dewiel opi dg'rn Rue de Charonne in e restaurant nochnag 18 miensjelüj woeëde gedoeëd. De dadesj zint gevluchvlöchde um 21:50. TieëdesWaeërend de drei explosies bei 't Stade de France besjtoeërmde anger terroriste 't theater Bataclan, oeë ópop dat moment d'r Amerikaansen band ''Eagles of death metal'' zówzouw sjpieële. I twintigTwintig minute lang sjótte de terroriste um zich hin en van aaf 22:00 woeëde tusje de zestigzèstig en hóngerd lüj in 't gebówgeboew i gieëzeling genoamegenómme. Óch dreigde de terroriste jieëker vieëfvunnef minute e sjlaachoffer te köppe. De militair polis besjtoeërmde 't geboew as um 00:15 berichte binnekame uëver moardpartieje. 't Gevech tusje de polis en de terroriste enkigde um 00:20. Aavankelig woeëd oetgegange va mieë as hóngerd doeëde, meh dit doeëdetal woar sjpieër truukgebrachtrükgebrach noa 89.

===BoetelangdseBoetelengse sjlaachoffesjsjlachoffesj===

! LangdLank !! Doeëdelige sjlaachoffesjsjlachoffesj !! GewóndeGewónge

| [[Duutsjland|'t PruusjDütsjlank]] || 2 || -

| [[Vereinegde Staote vaan Amerika|Vereënigde SjtoateSjtate]] || 2 || -

| [[Vereineg Keuninkriek|Vereënig KuënigkriekKuëninkriek]] || 1 || -

De Franzuësisje president François Hollande sjpröksjprak uëver lede va de terreurmillits IS deëdie verantwuëdeligtsesjtendig zint vuur de aasjleëg. De [[Islamitische Staot (in Irak enne Levant)|ISIslamitische Sjtaat]] hat daadwirkelig de aasjleëg ópgeeisjopgeeis en kóndigdekóngigde mieë aasjleëg aa vuur i de tówkomstoekoms i höndön propagandaberich. Bei identifikaasjidentificatie va (e paar)van sjtóffeligsjtóffelige uëversjötte va de ómgekuëmeumgekómme dadersen gedoeëde dadesj, witweët me zikker dat 't zich haandelthandelt um SyrisjeSyrische of Marrokaans-Franzuësisje dadesj mitdie bande hat mit de organisaasj IS. 't Officiële motief va de dadersdadesj (ópis op 't ArabisjArabisch, Franzuësisj, DuutsjDütsj en Ingelsj) vuur de aasjleëg woar as nieëgst (uëverzet vuur e deel)gegeëve:

''AachAch bruëdesj deëdie bomgóddelsbomgoerdels en gewere dróge, hant va tevuur ópop zörgvuldige wieës dön doelwitte aagevalle in 't hat va g'n Franzuësisje hoafsjtad, 't Stade de France tiedeswaeërend inginne wedsjtried tusje de twieë krütsvaaësjlengerkrütsvaadesjleng, 't PruusjDütsjlank en Frankriek, die woeëdwoeëde beigewuëndbeigewoeënd durch d'r dwaas va Frankriek, Françoise Hollande, de Bataclan, oeë hóngerde aafgodsdienaaësj beieen woare op e fieës va perversjperversie, en anger doelwitte i 'tge tieënde, èlfde en twólfdetwelfde arrondissement, en dat tegeliek. Paries bifdesjödde óngerunger höar vótte, en de Pariese sjtroate waeërewoare te sjmalsjmaal vuur höar. De balans va de aasjleëg is ópop 't miens 200 gedoeëde krütsvaaëdesjkrütsvaadesj en nog mieë gewóndegewónge, en de eër en verdeenste behuërebehoeëre aan Allah tówtoe.''

==PolitiekPolitieke reacties==

ÓpOp 14 November 2015 hawhat ded'r Franzuësisje president Hollande drei daag va nasjonaalnationaal rówrouw aafgekóndig. I d'rde naachnach va 13 op 14 November hawhat Hollande ing sjpoedzittingsjpoedzittóng beigewoeënd in 't Franzuësisje parlement. Óch hawhat heë de dade veruëdeeldveroerdeeld as 'n ''act de guerre'', ofwaal 'n krieëgsdaadkreegsdaad. OpenbaarÖapebare vuurzieningevuurzeninge as zjwembader, sjoeële en löchhaveslóchhaves woeëde gesjlöategesjlótte en de grénzegrenze weëdewoeëde sjtrengsjtrèng bewaak. ÓpOp 17 november sjpröksjprak Hollande 't Franzuësisje parlement officieël tówtoe mit de verklieëringverklaróng ded'r inzat um IS te besjtrieëje fósfósj te verhoeëge, durch mit RusjlankRoesland en de VS militair same te wirke. <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/November_2015_Paris_attacks</ref>

===InternasjonaalInternationale reacties===

* D'r Nederlangdse minister-president [[Mark Rutte]] zagzei gesjók te zing durch de aasjleëg. Heë bevastigde óch dat Frankriek op support reëkene kan va [[Nederland|Nederlank]];

* D'r [[Vereinig Keuninkriek|Ingelsje]] minister-president [[David Cameron]] bevastigdebevèstigde op twitter gesjókgesjök te zing durch de aasjleëg;

* President [[Barack Obama]] va de [[VS]] zeetzaat dat de aasjleëg i Paries neet inkel aasjleëg zint op Frankriek en de Franzuëse, meh óch aasjleëg op de minsjeligheed en de ''universele waarde'';

* D'r [[Róslandj|RussisjeRoessische]] president [[Vladimir Poetin]] makdecondoleerde zing kondolieënsFrankriek en oetde solidariteet mit Frankriek en zing slaachoffers bekanksjlachoffesj;

* De't [[Pakistan|PakistaansjePakistaanse]] minesterieministerie va boetelangdseboetelengse zake veruëdeeldeveroerdeelde de aasjleëg sjeëp;

* D'r [[India]]asjse premier Marendra Modi veruëdeelde aasjleëg as ''versjrikkelig'';

* VersjillendeMieërdere organisaties deëdie Mohammedane verteëgewórdigeverteëgewöardige, hant teëves de aasjleëg zier sjeëp veruëdeeldveroerdeeld, doatusje betrèf 't zowèzoeëwaal soennistischesoennitische as sjiitisjesjiitische geestelige, woeëoeë-unger ónger ded'r direkteurdirecteur va de Al-Anzhar Universiteet in EëgyptEgypt.

* Op sociaalde sociale media aswie Facebook woeëde vöal persuënligepersoeënlige profieleprofieler (vuur kótte doeër) vervangeerzets durch d'r Franzuësisje vaan, oet solidariteet mit de sjlaachofferssjlaachoffesj i Paries.

* VersjillendeVersjillige weëltwiedweltwied bereumde geboewer as [[The Opera House]] i g'n AustralisjeAustralische sjtad [[Sydney]], de [[Brandenburger Tor]] i [[Berlien]] en de [[One World Trade Center]] i [[New York]], oeë uëveriges ópop 11 september 2001 óch terroristische aasjleëgattentate waeëresjtatvónge.

* De hackesjgróp ''Anonymous'' verklieëteverklaarde d'r krieëgkreeg aan IS, oeë bei zikkerzie 3.800 twitter-accounts vavan IS-lede en sympathisante zinthant aagevalle en geblokkeërdgeblokkeerd.

==Sjpieër óntwikkelingeuntwikkelinge==

Op 15 november weëde twieë pande i g'ne Pariese veëdel Saint-Denis óm 04:00 i de naach durch de politie besjtörmt. D'r noa vólgde ing veurgevéch, oeë bei de vermuëdelige hoafdader [[Abdelhamid Abaaoud]] is doeëdgesjótte en zing nich zich han opgeblaze. De daders koame zier waarsjinlig oet de Brusselse veëdel [[Molenbeek (Brussel)|Molenbeek]]. De angerangeren dader, Abdelsalem Saleh, is ópop 18 mieët ópgepak. De Belsje rigiering hat vuuraafgoandvuuraafgaand deaa d'r inzat va politiede polis en 't leger fosjfósj oetgebriedoetgebreid um g'n sjtad [[Brussel]], wooeë-óngerunger diverse rigierengsgebóweregieringsgeboewer van 't Belsj en de [[EU]], te bewakesjütse. Noa de [[aasjleëg i Brussel van 22 mieët 2016]], blieëf de hoeëgste sjtaat va paraatheed behawwebehaote en ishat me de sjtad hermetisch aafgesjlöateaafgesjlótte.

[[KategorieCategorie:Frankriek]]

[[KategorieCategorie:Terrorisme]]