Rosetta (ruimtesonde): Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: autematis teks vervange (-mier es +mie es)
einde missie
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Plaetje:Rosetta.jpg|thumb|right|340px|De Rosetta ruimtesonde]]
'''Rosetta''' iswaor 'n ruimtesonde vaan de [[ESA]]. Ze iswaor in 'n baon um de [[komeet]] [[67P/Churyumov-Gerasimenko]] gebrach um dee gedorende ein jaor te bestudere. Daobei is 'ne lander (geneump [[Philea lander|Philea]]) nao 't komeetoppervlak aofgedaold.
 
De ruimtesonde is gelanceerd op 2 miert 2004 um 7:17 UT (8:17 CET) door een [[Ariane-V]] vaan de lanceerbasis in [[Kourou]], in [[Frans Guiana]]. Tijdes de vlöch heet de sonde 'n aontal flyby's (passages) gemaak um versjèllende objekte in de ruimte. Op 13 november 2009 vloog de sonde op 2481 kilometer vaan de Eerd laanks. Daobij góng de snelheid vaan de sonde vaan 13.000 km per oor nao 61.000 km per oor (dit proces weurt ''gravity assist'' of [[zwoertekrachslinger]] geneump). Daonao volgde nog een passage langs de asteroïde [[(21) Lutetia]], boenao de sonde riechting de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko wijer vloog.
 
Tösse juli 2011 en jannewarie 2014 waor de sonde in 'ne zoegenaomde winterslaop. Op 6 augustus 2014 kaom Rosetta bij 67P/Churyumov–Gerasimenko aon. De sonde woort in 'n baon um de komeet gebrach en zalzow mie es 'ntwie jaor in die baon blieve.
 
Op 30 september 2016, um 12:38 Nederlandsen tied, heet ESA de sonde laote lande op de komeet. Door de baon van de komeet um de zon kaom de sonde ouch steeds wijer vaan de zon en kós neet genóg stroom mie opwèkke mèt häör zonnepaniele. Hiedoor kós de sonde op termijn neet mie bedeend weure en is gekoze um häör gecontroleerd te laote "neerstorte" op de komeet.
 
==Philae==
Op 12 november 2014 is de lander Philea oontkoppeld, dee nao 'n aofdaoling vaan inkel ore op de komeet lande. Veurzeen waor tot 't tuig door de gering zwuurtekrach vaan de komeet weer trök de ruimte in zouw stuite; daorum waor 't oetgerös mèt harpoene veur ziech in de groond te veraankere.
 
Bij de landing bleke de harpoene neet te wèrke. Toch bleef Philae, nao twie kier op te vere, op de komeet stoon. In situ maakde de lander foto's vaan de umgeving en baorden 'r in de groond veur sjemische analyse oet te veure. 67P bleek organische molecule te höbbe, 'n aonwiezing veur de theorie tot 't [[leve]] op Eerd door 'nen impuls vaan boete, en wel door komete, is oontstande.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Rosetta_(ruimtesonde)"