[[Plaetje:2nd_Hand_Record_Store,_Flensburg,_2012,_ubt.JPG|thumb|'n TwiedehandsplaotezaakTwiedehandsplatezaak in Duitsland. Op väöl plaotse kin me gebruukde elpees koupe.]]
'n '''GrammofoonplaotGrammofoonplaat''' is 'ne sjiefvörmegen, [[analoge techniek|analoge]] [[geluidsdreger]]. 't [[Geluid]] is opgeslage in zoegeneumde groeve, die achterein spiraolvörmeg in 't verlengde ligke en mèt 'n naoje tot klinke weure gebrach. Sinds jaor en daag weurt 't geluid daonao versterk mèt [[luidspreker]]s. Es regel is 'n grammofoonplaotgrammofoonplaat aon twie kante aofspäölbaar. 'n Installatie boe-op me grammofoonplaotegrammofoonplate kin drejje neump me 'ne grammofoon, 'ne plaotespeulerplatespeuler, 'n drejtaofel of 'ne pick-up.
De ierste grammofoonplaotegrammofoonplate waore vaan [[sjellak]] en bevatte oongeveer drei menute späöltiedspeultied per kant. Ze kaome aon 't ind vaan de negentienden iew op de merret, meh hadde tot aon d'n Ierste Wereldoorlog sterke concurrentie vaan de [[fonograaf|fonografische cilinder]]. De aofspäölsnelheid varieerde meh laog roond de 78 toere per menuut. De oetvinding vaan 't versterk opnumme roond 1930 zörgde veur 'ne natuurlekere klaank en naovenant groeter populariteit veur opgenome meziek. Ind jaore 1940 kaome plaoteplate vaan [[polyvinylchloride]] (PVC, vinyl) op de merret, boe-op me väöl mie meziek kwiet kin en die daobij (zier in tegestèlling tot sjellak) oonbreekbaar zien. De langspäölplaotlangspäölplaat vaan 33 toere, de single vaan 45 toere en de [[EP]] (die qua lengde detösse zit en allebei de snelhede kin höbbe) duide de sjellakplaotsjellakplaat binne de tien jaor gans oet de merret.
De grammofoonplaotgrammofoonplaat woort op zien beurt weer verdroongeverdrónge door de opkoms vaan de [[cd]] in de jaore 1980 en 1990. Dit digitaol medium slit heet 'n aontal veurdeile bove de grammofoonplaotgrammofoonplaat: plaoteplate sliete aof door väölvöldeg gebruuk, rake gemekelek versjendeleerd (en de sjaoj is good te hure) en zien neet gans vrij vaan bijgeluid (''wow'', ''flutter'', ''rumble''). Toch is de grammofoonplaotgrammofoonplaat noets gans oetgestorve. [[Dj]]'s zien ze blieve gebruke veur diverse specialistische touwpassinge, en popleefhöbbers (veural in de wereld vaan de [[indie]]pop) zien ze in touwnummende maotmaote goon koupe es ''collector's item'' in 'nen tied tot meziek veural virtueel weurt verspreid.
