Krenkde vaan Alzheimer: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nuuj pazjena: {{dialek|Mestreechs}} Plaetje:Alzheimer's_disease_brain_comparison.jpg|thumb|De krenkde vaan Alzheimer zörg veur plastische, direk ziechbaar sjaoj aon de herses. Me zuut hei de d...
 
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Plaetje:Alzheimer's_disease_brain_comparison.jpg|thumb|De krenkde vaan Alzheimer zörg veur plastische, direk ziechbaar sjaoj aon de herses. Me zuut hei de doorsnei vaan e gezoond brein e die vaan eint mèt Alzheimer.]]
De '''krenkde vaan Alzheimer''' is 'n progressief [[krenkde]] aon 't centraol [[zenuwstèlsel]] (de [[herses]]), die normaal gezeen (neet ummer) op awwere leeftied optrejt. 't Is de mies veurkoumende vörm vaan [[dementie]]; de begrippe weure soms dooreingehaold. Alzheimer zörg veur 't bekneld rake en tenao aofsterve vaan [[zenuwcel|hersecelle]] door de vörming vaan [[plaque (neurologie)|plaque]]s, huipkes [[eiwit]] die de [[synaps]]e blokkere. Wie die plaques ziech vörme is oonbekind; recint oonderzeuk suggereert tot [[prion]]e debij betrokke zien. De krenkde is neet in strikte zin erfelek, meh diverse gene speule es risicofactore 'n rol. Wijer risicofactore zien [[obesitas]], hersesjaoj en aondoeninge wie [[depressie|depressiviteit]]. Alzheimer is ummer doejelek (dèks indirek door complicaties), meh door de langen door dee de krenkde kin höbbe zal 'ne lijer ouch dèks aon get aanders sterve.
 
De krenkde vaan Alzheimer heet 'ne langen [[incubatietied]]. Wienie ze manifes weurt, gebäört dat gemeinelek mèt symptome die nog aon gewoen [[verawwering]] kinne weure touwgesjreve. Es ierste trejt sjaoj aon 't [[kortetermijngeheuge]] aon 't leech. Later vertuint de patiënt ouch sjaoj aon 't [[langetermijngeheuge]] (herinneringe aon de kindertied es lèste), taolprobleme, [[stummingwisseling]]e, verlees vaan motivatie en desoriëntatie (zelfs in 'n veurheer vertojde umgeving). In 't lèste stadium vaan de krenkde weurt me neet allein geistelek, meh ouch liefelek oonmechteg. De patiënt weurt in zien krenkde touwnummend aofhenkelek vaan zörg door aandere, oetindelek in professioneel han.
 
De krenkde oontlient ziene naom aon d'n Duitsen arts [[Alois Alzheimer]], dee ze in 1906 besjreef. In ierste instantie betrof 't begrip allein de sjeerse gevalle tot de krenkde bij middelbaor lui veurkump; dementie bij awwere woort normaal gevoonte en neet es krenkde gezeen. Pas in de jaore 1970 kaom me tot de consensus tot ouch seniel dementie in de mieste gevalle oonder 'tzelfde krenkdebeeld vèlt.
 
{{sjtumpke}}
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Krenkde_vaan_Alzheimer"