Nicaragua: Versjèl tösje versies

De [[biodiversiteit]] vaan 't land is hoeg - dao zörg neet allein 't tropisch klimaot meh ouch 't gevarieerd landsjap veur. Zoe trèk de fauna vaan 't Nicaraguameer, boe [[deurhej]]je (''Carcharhinus leucas'') oet zie euver de reveer opaon zwumme, bekaansbekans wie zalme. De zoogdiere zien väöl typisch de soorte vaan 't [[Neotropisch gebeed]], wie de [[poema]] (''Puma concolor''), de [[broentienege dreivingerege luiaard]] (''Bradypus variegatus''), de [[noordeleke boumaomzeike-eter]] (''Tamandua mexicana'') en versjèllende [[ape vaan de Nuie Wereld]]. 't Gief oongeveer 700 soorte [[veugel]], dao-oonder de [[blauwkapmotmot]] (''Momotus momota''), de nationaole vogel vaan 't land. Ouch zien versjèllende [[ziesjèldpad]]de bekind.

[[Amerindische taole|Inheimse taole]] en nog aander taole vint me, zjus wie de inheimse bevolking zelf, veural in 't ooste; in de Atlantische otonoom regio's en daan in 't bezunder de noordeleke.<ref>[http://www.ethnologue.com/show_map.asp?name=NI&seq=10 Ethnologue - Taolkaart vaan Nicaragua]</ref> 't [[Mískito (taol)|Mískito]], gesproke veural aon de kös en aon de Río Negro (en ouch in 't aonpaolend gebeed in Honduras), is mèt good 150.000 sprekers de groetste. 't Verwant Sumo-Mayangna weurt deper in 't binneland door gans get minder lui gesproke. 'n [[Arowakse taole|Arowakse taol]], 't [[Garifuna]], heet in twie dörpkes in 't land nog 'n sprekerspopulatie vaan awwer lui;<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=cab Ethnologue report for language code: cab]</ref> de joonger generaties zien euvergegaange op 't [[Nicaragua-Creoolingels]], wat in e groeter gebeed, en ouch aon de kös weurt gesproke (veur wie dat kump, zuug [[#Historie|oonder]]). 't Besteit oet twie hoofdialekte, 't Mískitoköscreool en 't Rama Caycreool, die door de regering aofzunderlek weure erkind es inheimse taole. Dat gelt ouch veur 't Mískito, Sumo, Garifuna en [[Rama (taol)|Rama]], 'n [[Chibchaanse taole|Chibchaanse taol]] die bekaansbekans is oetgestorve. Drei Indiaonetaole weure geach recint te zien oetgestorve: 't [[Matagalpa (taol)|Matagalpa]] (wie 't Mískito en Sumo 'n [[Chibchaanse taole|Chibchaanse taol]]), 't [[Monimbo]] (e [[taolisolaot]]) en 't [[Subtiaba]] (ein vaan de [[Oto-Manguese taole]]).<ref>[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=NI Ethnologue report for Nicaragua]</ref>