China: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: autematis teks vervange (-laanger +langer)
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: autematis teks vervange (-bekaans +bekans)
Tekslien 145:
 
==Fysische geografie==
China is mèt mier es 9,6 mieljoen km² bekaansbekans eve groet es gans Europa. Door zienen umvaank maag 't neet verbaze tot 't land geografisch hendeg divers is. 't Relief löp vaan 8848 meter (de [[Mount Everest]], op de grens mèt [[Nepal]]) tot 154 meter oonder de ziespiegel (in 't [[Turpanbassin]]). Allebei de extreme vint me in 't weste, wat in 't algemein e stök ruiger is es 't ooste. Zeker de regio Tibet weurt gedomineerd door d'n [[Himalaya]]. In 't noordweste vint me de oetgestrèkde [[Gobiweuste]].
 
===Klimaot===
Tekslien 183:
 
====Aander taole====
De minderhede spreke vaanajds hun eige taole (op de Hui nao, zuug bove). Soms is die taol oetgestorve of bekaansbekans oetgestorve, ouch es e deil vaan de bevolking ziech nog geine Han-Chinees veult. Dit gelt beveurbeeld veur 't [[Mantsjoe (taol)|Mantsjoe]], mèt nog mer e hemfelke aw sprekers (zoe'n 10, op mier es 10 mieljoen etnische Mantsjoes). Die höbbe 't Chinees euvergenome oonder de [[Qing-dynastie]], wie ze in 't centrum vaan de mach stoonte.
 
De taole in 't land hure bij versjèllende femilies. 't Chinees is zelf oonderdeil vaan de [[Sino-Tibetaanse taole]]. Hei-oonder vèlt wie de naom al suggereert ouch 't [[Tibetaans]], zjus wie 't Chinees e cluster vaan wied oetereinloupende dialekte die um cultureel reies es ein taol gelle. Dao-oonder valle ouch 't [[Yi (taol)|Yi]], 't [[Tujia (taol)|Tujia]] en 't [[Bai (taol)|Bai]], wat vrij ing aon 't Chinees verwant is (meh neet es e Chinees dialek weurt getèld). 'n Aander groete taolfemilie zien de [[Tai-Kadaitaole]], veural gesproke in 't zuie vaan 't land en mèt [[Zhuang (taol)|Zhuang]] es groetste vertegenwoordeger. Ouch zuielek zien de [[Hmong-Mientaole]], boevaan hei 't [[Miao (taol)|Miao]] en 't [[Yao (taol)|Yao]] weure gesproke, twie taole die same de tak vaan de [[Miao-Yaotaole]] oetmake. De [[Mon-Khmertaole]] höbbe in China mer e klein aontal sprekers. De umstrejje femilie vaan de [[Altaïsche taole]] weurt veural in 't noorde en weste gesproke en umvat beveurbeeld 't [[Oeigoers]] ('n [[Turkse taole|Turkse taol]]), 't [[Mongools]] en 't Mantsjoe ('n [[Toengoestische taol]]). Soms weurt ouch 't [[Koreaans]] nog tot de Altaïsche taole gerekend; dit sprik me in 't grensgebeed mèt Noord-Korea. E klein aontal lui op Taiwan sprik nog ein vaan de diverse [[Austronesische taole]] die 't eiland riek is; zuug daoveur oonder ''[[Taiwan#Taole|Taiwan]].''
Tekslien 202:
 
==Cultuur==
De cultuur vaan China is in väöl opziechte d'n eveknee vaan de westerse cultuur: väöl oetvindinge en oontwikkelinge zien in bei cultuurruime los vaanein gedoon. 't Gief evels ei belaankriek versjèl: boe de westerse wereld door kortstundege wereldrieke en/of 'n väölheid aon staote woort gekinmerk, heet China de aofgeloupe 2500 jaor 't ooste vaan Azië bekaansbekans oonaofgebroke cultureel gedomineerd, zelfs wienie 't militair euverheers woort door aandere. Dit heet gezörg veur de zoegeneumde [[sinosfeer]], de Chinees cultureel invloodssfeer, boe boete China zelf oonder mie Japan, Korea en Vietnam bij hure. Ouch in de res vaan [[Zuidoos-Azië]] en in Mongolië heet de Chinees cultuur häör spoere naogelaote. In de kunshistorie weurt de Chinese kuns dèks nao dynastie ingedeild.
 
===Bouwkuns===
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/China"