Nicaragua: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
CommonsDelinker (Euverlèk | biedrages)
't Plaetje Departments_of_Nicaragua_in_English.png is eweggehaold van Commons door Natuur12.
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: autematis teks vervange (-laanger +langer)
Tekslien 72:
Gans 't groondgebeed vaan 't modern Nicaragua hoort in de [[precolumbiaansen tied]] bij 't '[[Middegebeed]]' tösse de groete besjavinge vaan de [[Azteke]] en [[Maya's]] te noorde en die oet de [[Andes]] in 't zuie. Wie de Spanjole binnevele, waor 't land verdeild euver versjèllende klein staote. De naom ''Nicaragua'' kump allezeleve vaan 't volk de ''Nicarao'' en ziene voors, dee ouch zoe woort geneump, ''-agua'' 'water' sleit daan op de mere die 't land typere. [[Columbus]] zeilde in [[1502]] laanks de Caribische kös vaan 't land. De ierste militair expeditie waor in [[1520]], door [[Gil González]], dee vaanoet Panama kaom. In de koumende jaore versjene de ierste neerzèttinge vaan de Spanjole: Granada en León woorte allebei in [[1524]] gestiech. Umtot de Spanjole veural aon de Pacifische kant en in 't hoegland kaome zitte, bleve de Indiaone in 't ooste vaan 't land beter gespaord vaan massasterfde door Europese [[krenkde]]s wie [[pokke]] en [[mazele]]. 't Land bleek riek in [[goud]] en [[zèlver]], wat de kóms vaan Spanjole hendeg bevorderde.
 
Vaanaof [[1536]] góng Nicaragua deil oetmake vaan 't oonderkeuninkriek [[Nui-Spaanje]], vaanaof oongeveer 1570 vaan 't [[Kapteinsjap Nui-Grenada]] (later ''Kapteinsjap Guatemala'' geneump), officieel 'n provincie vaan Nui-Spaanje meh feitelek direk otonoom oonder de Spaonse Kroen. In [[1610]] barsde de völkaon de [[Momotombo]] oet, die de stad León verweusde. Tege 't ind vaan d'n achtienden iew woorte de Britte, die al laangerlanger economische activiteit in 't gebeed vaan de Mískito's hadde, actiever in 't gebeed. De kolonies die de Britte aon de Caribische kös vestegde, daankzij militair successe vaan [[Horatio Nelson]], woorte evels al gaw gooddeils verlaote um tropische krenkdes. In [[1821]] verklaorde ziech [[Mexico]] oonaofhenkelek; aongezeen Nicaragua, wie de res vaan 't Kapteinsjap Guatemala, officieel nog bij Mexico huurde, woort 't mèt oonaofhenkelek. In [[1823]] sjeide ziech de aw len vaan 't Kapteinsjap aof vaan Mexico, in [[1838]] woort ouch dees confederatie weer oontboonde en woort Nicaragua, oondaanks nog e paar poginge um 't land te herstèlle, definitief oonaofhenkelek.
 
De aw rivaliteit tösse León en Granada begós sterk op te speule in 't nui land. In de ierste stad euverheersde de liberaol factie, de twiede waor euverwegend conservatief. Dit leide al gaw tot 'ne [[börgeroorlog]], boemèt ouch de [[Vereinegde Staote]], op de hand vaan de liberaole, ziech mèt gónge bemeuje. 't Nao veure zètte vaan d'n Amerikaan [[William Walker]] es president vaan 't land veel evels in verkierde groond; de conservatief factie kraog de steun vaan versjèllende len oet de regio um deen oet te drieve. In [[1860]] deeg 't [[Vereineg Keuninkriek]] 't Caribisch kösgebeed, wat 't iewelaank had geclaimp, euver aon Nicaragua. Tege 't ind vaan de negentienden iew kaome planne veur e kanaal door 't land (dit plan woort oetindelek gesjrap in 't veurdeil vaan 't [[Panamakenaal]]). Wie president [[José Santos Zelaya]] ze tegewèrkde, bemeujde de Amerikaone ziech obbenuits mèt de Nicaraguaanse politiek, deeskier in 't veurdeil vaan de conservatieve. Vaanaof [[1909]] begós dit land mèt militair operaties, vaan [[1912]] tot [[1933]] kin me zelfs vaan 'n militair bezètting spreke, mèt 'n conservatief marionètteregering die de belaange vaan de Amerikaone in 't land deende. In de lèste jaore kaom de [[guerrilla]] vaan [[Augusto César Sandino]] (de ''sandiniste'') op, die de regering en de Amerikaanse marinere bevoch.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Nicaragua"