Versie op 14 aug 2016 21:06 bewirk PahlesBot (Euverlèk \| biedrages) Bots 11.464 bewerkingen K Robot: autematis teks vervange (-pönt +punt) ← Gank nao de veurige diff		Versie op 24 aug 2016 22:29 bewirk óngedaon make PahlesBot (Euverlèk \| biedrages) Bots 11.464 bewerkingen K Robot: autematis teks vervange (-veraander +verander) Gank nao de volgende diff →
Tekslien 24: # De gróp weurt opgeriech in [[1999]] door de [[Jordanië\|Jordaanse]] radicalen [[Abu Masab al-Zarqawi]] es ''Jama'at al-Tawhid wa-al-Jihad'', de ''Organisatie vaan Monotheïsme en Jihad'' (JTJ). # In [[oktober]] [[2004]] zweert al-Zarqawi loyaliteit bij [[Osama bin Laden]] en ~~veraandert~~verandert de grópsnaom in ''Tanzim Qa'idat al-Jihad fi Bilad al-Rafidayn'', de ''Organisatie vaan Jihads basis in Mesapotamië'', veurnaomelek bekind oonder häöre kortere naom: ''al-Qaeda in Irak'' (AQI). Allewel de gróp häörzelf noets al-Qaeda nömp, is dat häören informele naom.<ref>{{cite news\|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/06/09/AR2006060902040.html\|title=Death Could Shake Al-Qaeda in Iraq and Around the World\|work=The Washington Post\|last=Whitlock\|first=Craig\|date=10 June 2006\|accessdate=22 July 2014}}</ref><ref name="ctc29May">{{cite web\|url=http://www.ctc.usma.edu/posts/the-isils-stand-in-the-ramadi-falluja-corridor\|title=The ISIL's Stand in the Ramadi-Falluja Corridor\|author=Knights, Michael\|publisher=Combating Terrorism Center\|date=29 May 2014\|accessdate=12 July 2014}}</ref> # In [[jannewarie]] [[2006]] AQI fuseert mèt versjèllende aandere Irakese gróppe de ''Mujahideen Shura Raod''. Al-Zarqawi weurt vermaord in [[juni]] [[2006]]. Op [[12 oktober]] [[2006]] fuseert de Mujahideen Shura Raod mèt versjèllende aandere fracties um op [[13 oktober]] ziech de ''ad-Dawlah al-'Iraq al-Islamiyah'' of d'n ''Islamitische Staot vaan Irak'' (ISI) te neume. De leijers vaan de gróp zien [[Abu Abdullah al-Rashid al-Baghdadi]] en [[Abu Ayyub al-Masri]]. Naotot zie zien vermaord in 'n Amerikaans-Irakese operatie in [[April]] [[2010]], weurt [[Abu Bakr al-Baghdadi]] de nuie leijer vaan de gróp.<ref>Fishman, 2008 p. 48 - 49 </ref> # Op [[8 april]] [[2013]], wie de gróp de grens vaan Syrië succesvol waor euversteek, adopteert zie de naom ''Islamitische Staot vaan Irak en al-Sham'', mèt mie vertaolde variante wie ISIL, ISIS of 'ne volle naom daovaan. Dees naome zien vertaolinge vaan de Arabische naom ''ad-Dawlah al-Islamiyah fi-l-'Iraq wa-sh-Sham'', al-Sham es 'n descriptie vaan de [[Levant]] of Groeter-Syrië. De vertaolde naome zörge veur väöl discussie, veural in de media um welke naom noe gebruuk mót weure. De [[Washington Post]] concludeert tot de distinctie tösse de twie "neet zoe groet is".<ref name=bbc-2013-07-12>{{cite news\|title=Key Free Syria Army rebel 'killed by Islamist group'\|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23283079\|publisher=BBC News\|date=12 July 2013}}</ref><ref name="AlArabiya_9-4-2013">{{cite news\|title=Al-Qaeda in Iraq confirms Syria's Nusra Front is part of its network\|url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2013/04/09/Al-Qaeda-in-Iraq-confirms-Syria-s-Nusra-Front-is-part-of-its-network.html\|accessdate=15 June 2014\|publisher=Al Arabiya\|date=9 April 2013}}</ref> Tekslien 35: [[Plaetje:Zarqawi dead us govt photo.jpg\|thumb\|left\|Abu Musab al-Zarqawi, dee vaan 2001 bis zien hiemele in 2006 leijer waor vaan d'n Iraakse vlörk vaan al-Qaeda.]] [[Plaetje:Air_assault_arab_jabour.jpg\|thumb\|left\|Amerikane en lokale bevolking die mèthölp in 2008; vegentere cóntra seldaote vaan de door al-Baghdadi geleien Islamitische Staot vaan Irak.]] Nao de [[Invasie vaan Irak]] in [[2003]] kriege de in [[1999]] door [[Jordanië\|Jordaonse]] [[Salafi]]-[[Jihad]]is [[Abu Musab al-Zarqawi]] opgeriechte militair gróp [[Jama'at al-Tawhid wal-Jihad]] bekindheid in de vreug periood vaan d'n [[Iraaksen Opstand]] ([[2003]]-[[2011]]) door zelfmoordaonvalle op [[sjiisme\|sjiitische]] [[moskee]]s, börgers, Irakese gouvernemintsinstitute en [[Italië\|Italiaonse]] seldaote die mèt wèrke in de [[VS\|Amerikaanse]] [[Multi-National Force]]. Al-Zarqawi's gróp is officieel gekoppeld aon [[Osama bin Laden]]s [[al-Qaeda]]-netwèrk in [[oktober]] [[2004]], door häöre naom te ~~veraandere~~verandere in de [[Organisatie vaan Jihads basis in Mesopotamië]] (''Tanzim Qaidat al-Jihad fi Bilad al-Rafidayn'', تنظيم قاعدة الجهاد في بلاد الرافدين), ouch bekind es ''al-Qaeda in Irak'' (AQI).<ref name="JamestownFoundation20041018">{{cite journal\|last1=Pool\|first1=Jeffrey\|title=Zarqawi's Pledge of Allegiance to Al-Qaeda: From Mu'Asker Al-Battar, Issue 21\|journal=Terrorism Monitor\|date=16 December 2004\|volume=2\|issue=24\|page=The Jamestown Foundation\|url=http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=400&issue_id=3179&article_id=2369020\|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070930180847/http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=400&issue_id=3179&article_id=2369020\|archivedate=30 September 2007\|accessdate=30 July 2014}}</ref><ref name="Dawn20041018">{{cite news\|title=Zarqawi pledges allegiance to Osama\|url=http://www.dawn.com/2004/10/18/top7.htm\|date=18 October 2004\|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071229020549/http://www.dawn.com/2004/10/18/top7.htm\|archivedate=29 December 2007\|agency=Agence France-Presse\|work=Dawn\|accessdate=13 July 2007}}</ref> In [[jannewarie]] [[2006]] besleet AQI mèt versjillende kleinere Irakese opstandsgróppe oonder ein daak te goon, es de [[Mujahideen Shura Raod]] (MSR). Door [[Brian Fishman]] weurt in de [[Annals of American Academy of Political and Social Science]] geclaimp tot dit mie zal gaon veurstèlle es weurt gedach in de media en 'n poging um de beweging 'n mie “Iraaks smeekske” te geve en mesjiens zelfs wel aofstand te nömme vaan versjèllende oonpoppelair acties vaan al-Qaeda wie de terroristische aonvalle in [[2005]] door AQI op drei hotels in [[Amman]]. Op [[7 juni]] [[2006]] vermaor 'n [[Amerikaans]] legervleegmesjien [[al-Zarqawi]], dee is oetgerope es leijer vaan de gróp door d'n [[Egypte\|Egyptische]] militant [[Abu Ayyub al-Masri]].<ref name="bbc1">{{cite news\|title=Al-Qaeda in Iraq names new head\|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5073092.stm\|publisher=BBC News\|date=12 June 2006}}</ref><ref name="Al Masri">{{cite news\|last=Tran\|first=Mark\|title=Al-Qaida in Iraq leader believed dead\|url=http://www.theguardian.com/world/2007/may/01/iraq.alqaida\|newspaper=The Guardian\|date=1 May 2007}}</ref> Tekslien 81: Op 't ind vaan oktober 2014 nömme 800 radicale militaire de [[Libië\|Libische]] stad [[Derna]] euver en laote weite 'n alliantie aon te gaon mèt al-Baghdadi ofwel ''Kalief Ibrahim''. Heimèt weurt Derna de ierste stad boete Syrië en Irak die deil oet geit make vaan 't ''Kalifaat''.<ref name="Derna">{{cite web\|url=http://www.cp24.com/world/libyan-city-declares-itself-part-of-islamic-state-caliphate-1.2093900\|title=Libyan city declares itself part of Islamic State caliphate\|work=CP24}}</ref> Op [[2 november]] [[2014]] komme representatieve vaan [[Ahrar ash-Sham]], [[al-Nusra Front]], de [[Khorasan Gróp]], IS en [[Jund al-Asqa]] bijein um 'n coalitie te vörme tege de VS en de gemaotegde Syrische rebelgróppe.<ref name="al-Qaeda groups in Syria unite">{{cite web\|url=http://news.yahoo.com/ap-sources-al-qaida-reach-accord-syria-190921017.html\|title= AP sources: IS, al-Qaeda reach accord in Syria\|date=13 November 2014\|accessdate=13 November 2014}}</ref> Evels bliek op [[14 november]] [[2014]] tot de besprekinge tot niks gerizzelteerd zien en tot daomèt de poging ben te sjöppe tösse de gróppe is mislök.<ref>{{cite web\|url=http://syriahr.com/en/2014/11/negotiations-failed-between-the-is-jabhat-al-nusra-and-islamic-battalions/\|title=Negotiations failed between the IS, Jabhat al-Nusra and Islamic battalions\|author=Master\|work=Syrian Observatory For Human Rights}}</ref> Op [[10 november]] [[2014]] kees 'n militair gróp in [[Egypte]] genaomp [[Ansar Bait al-Maqdis]] ouch veur alliantie mèt IS. In Egypte is tot d'n daag vaan vendaog evels (nog) gein sprake vaan geografisch mach.<ref name="news.yahoo.com">{{cite news\|url=http://news.yahoo.com/egypts-main-jihadist-group-pledges-allegiance-islamic-state-060836737.html\|title=Egypt jihadists vow loyalty to IS as Iraq probes leader's fate\|date=10 November 2014\|agency=Agence France-Presse}}</ref> Op [[10 juni]] [[2014]] nömme IS-soldaote [[Mosoel]] in Irak in. 'nen Daag later vilt ouch [[Tikrit]].<ref>[http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/06/iraqi-city-tikrit-falls-isil-fighters-2014611135333576799.html Al Jazeera English - Iraqi city of Tikrit falls to ISIL fighters]</ref> Oonder zwoere drök treit de Irakese premier [[Noeri al-Maliki]] aof op [[14 augustus]]. Veural de börgeroorlog mèt IS weurt väöl aon zien zwake autoriteit verwete.<ref>[http://edition.cnn.com/video/?/video/world/2014/08/14/sot-iraq-al-maliki-steps-down.reuters&hpt=hp_t1&from_homepage=yes&video_referrer=http%3A%2F%2Fedition.cnn.com%2F CNN.com - Iraqi PM al-Maliki resigns]</ref> Väöl terroristische aonvalle boete Syrië en Irak oonder autoriteit vaan d'n IS gief 't neet mie in de res vaan dat jaor, ouch hendeg groete geografische ~~veraanderinge~~veranderinge gebäöre neet mie. Väöl mie in de media kump de aonslaag op satririsch blaad [[Charlie Hebdo]] in [[Paries]] op [[7 jannewarie]]. Mèt zwoer gesjöt weurt d'r gesjote op 't kantoer, en 12 doeje valle, oonder wee bekènde cartoonteikenere.<ref>[http://www.lefigaro.fr/flash-actu/2015/01/07/97001-20150107FILWWW00145-des-tirs-a-l-arme-automatique-au-siege-du-journal-charlie-hebdo-a-paris.php Le Figaro - VIDÉO - Des tirs à l'arme automatique au siège du journal Charlie Hebdo à Paris]</ref><ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2015/01/07/aanslag-op-satirisch-tijdschrift-parijs-mogelijk-10-doden/ NRC.nl - http://www.nrc.nl/nieuws/2015/01/07/aanslag-op-satirisch-tijdschrift-parijs-mogelijk-10-doden/]</ref> Allewel neet direk gelink mèt d'n IS, zien de daojers extreem-islamitische en waor de aonslaag gepleeg umtot zie voonde tot hun geluif waor aongetas door spotprente euver [[Mohammed]]. Ouch blijk ein vaan de twie väöl connecties te höbbe mèt d'n Islamitische Staot. D'n IS eis de aonslaag neet op, dat deit [[Al-Qaeda]], mer wel laot de Staot wete de aonslaag good te käöre. In [[Europa]] hiers d'r 'n angs tot 't noe 'n interne oorlog in Europa gief, georganiseerd door de IS en aander extremistische grópperinge. Dat weurt benaodrök get later in de [[VS]]. Dao weurt 'n IS-aonslaag op 'n nationalistische bijeinkoms in [[Texas]] op [[4 mei]] gepleeg boe ein doeje vilt. In tegendeil tot Charlie Hebdo weurt dees wel opgeeis door d'n Islamitische Staot. Wat hölp is tot de populaire [[Nederland]]se anti-islamitische politicus [[Geert Wilders]] ierder deen daag aonwezeg waor bij de bijeinkoms um 'n speech te geve. 'n Triologie aon aonslage weure gepleeg in de drei kontinènte vaan d'n [[Awwe Wereld]], alle door [[Islam\|Mohammedaone]], op [[26 juni]]: bij de [[Europa\|Europese stad]] [[Lyon]] weurt iemes oonthoof in e febrik, in de stad [[Sousse]] vaan 't [[Afrika]]ans [[Tunesië]] weure 37 lui, boe-oonder 'n paar [[Belsj Limbörg\|Belzje Limbörgers]], vermaor op 't strand en in 't land [[Koeweit]], in [[Azië]], hiemele 25 lui in 'n [[sjiisme\|sjiitische]] moskee door 'n zelfmaoraonslaag. De lètse is officieel geeis door d'n Islamitische Staot, evels kinne de aandere d'r indirek väöl mèt te make höbbe umtot de gróp Mohammedaone heet opgerope chaos te creeëre in de wereld tiejes de [[ramadan]]. 't Gief obbenuits aondach in de Westerse media es bliek tot op [[23 augustus]] [[2015]] IS-strijers d'n iewenawwen tempel van [[Baal Shamin]] höbbe verneteg, dee op de [[Werelderfgoodlies]] vaan [[UNESCO]] stoond, in de Syrische ruïnestad [[Palmyra]]. ==== Rössische inval ==== Op [[28 september]] [[2015]] lieket evels alles te ~~veraandere~~verandere. Op deen daag reup [[Vladimir Putin]] in de [[VN]] op veur 'n gezameleke coalitie. <ref>Tom Vennik, '''Als de Russische bommen vallen, zijn de VS overdonderd'' oet de Volkskrant, 10 oktober 2015</ref> Zien geziech is veural op 't Weste (de [[VS]] en de [[EU]]) geriech, mer eigelek al volges zien eige verwachting krijg heer veural protes vaan dee kant. Putin is naomelek vaan plan [[Bashar al-Assad]] te verdedige, d'n dictatuur boe 't Weste officieel nog 't altied 't meiste tege vech. De [[Rösland\|Rössische]] prizzedent Putin is vaan meining tot de oorlog tege de IS allein gestop kin weure door Assad te steune en daorum ouch te vechte tege de rebelle, die op 't memint door de Amerikaanse CIA weure opgeleid. Op [[7 oktober]] sjeet Rösland kruisrakètte vaanaof de zie, via [[Iran]] en Irak. 't Kin neet vaanoet de aandere kant, umtot [[Törkije]] de Rössische aonval neet steunt en daorum vaanoet Törks groondgebeed neet kin weure gevochte. Iran steunt de aonval evels wel, en sjikt op dee zelfde daog hoonderde Iraonse militaire nao Syrië; Irans groetse polletieke aonhenger is Assad. Mèt Rössische lochsteun vilt 't Syrisch leger de rebelle aon in de provincies [[Idlib]] en [[Hama]]. 't Zien de zwoerste gevechte in maonde, zègke activiste in 't gebeed. Ze verwachte e nog groeter offensief es de militaire vaan [[Hezbollah]] en Iran ziech d'r ouch mèt gaon bemeuie. Op 't memint tot Putin Syrië binnevilt, greuit de populariteit vaan de prizzedent weer in eige land. Al ierder greuide Putin in de pijlinge um zien umstreie annexatie vaan de [[Oekraïne\|Oekraïnse]] [[Krim]] op [[18 miert]] [[2014]], es gevolg vaan de [[Krimcrisis]]. Väöl politicologe, dèks lui vaan Europese of Westerse achtergroond, geve es causa veur Putins inval in Syrië de oontkeuling vaan 't ierdere enthousiasme op de Krimse annexatie. Feit is tot Putin weer greuit in de populariteit op 't memint tot zien land de oorlog verklaord aon d'n Islamitische Staot. Op [[31 oktober]] ~~veraanderd~~veranderd de sfeer evels. Op deen daag stort e Rössisch vleegmesjien bove de [[Sinaïweuste]] ([[Egypte]]) neer. Op twie Oekraïniërs en eine [[Wit-Rusland\|Bellarös]] nao, zien alle inzittende Rössisch. Alle 224 passageers komme um. Metein eis 'n gróp verwant aon IS 't oongeval op. Putin reageert evels door te zègke tot 't "zier zeker gein aonslaag mer 'n oongelökkege technische fout" waor. Al 'n paar daog later kump de [[VK\|Britse]] inliechtengsdeens evels mèt aander conclusies: allewel neet zeker, is de kans volges de Britte groet tot hei wel 'n aon IS verwante gróp achter zit. Op [[9 november]] gief Putin dit indirek touw, door alle lochwege, zjus wie de EU, nao Egypte te blokkere (wat meint tot ouch Putin neet mie geluif in de theorie tot 't hei um 'n technisch fout geit). Vaanaof dit oongeval begint laankzaom de binnelandse steun aon de Rössische inval in Syrië weer te daole. Oondertösse in [[Europa]], vind d'r 'n reeks gigantische [[Terreuraasjleëg op Paries (13 november 2015)\|terreuraonsleeg op Paries]] aof op [[13 november]] [[2015]]. 129 doeje valle direk en zeker 325 lui zien zwoer gewoond, boedoor 't aontal doeje nog kin oplaope.<ref>[http://www.lemonde.fr/societe/live/2015/11/13/au-moins-dix-huit-morts-dans-plusieurs-fusillades-et-explosions-a-paris_4809489_3224.html Le Monde - En direct : la France se réveille sous le choc après les attaques à Paris]</ref> De aonslage speule ziech op 't zelfde memint op zès versjèllinde plaots in [[Paries]] aof, oonder aandere in restaurante en op e concert vaan de [[Eagles of Death Metal]] in theater [[Bataclan]]. Veural bij die lèste aonslaag komme väöl lui um: zoen 89. Prizzedent [[François Hollande]] spreek euver groetse terroristische aonval op [[Fraankriek]] oets, en reup de noedtouwstand aof: alle grenze vaan 't land goon touw.<ref>http://www.nu.nl/aanslag-parijs/4164638/we-weten-aanslagen-in-parijs.html</ref> D'n daag daonao eis IS de aonsleeg op. Op eige gebeed geit 't op deen daartiende vaan november väöl minder good mèt d'n Islamitische Staot: 't [[Koerdistan\|Koerdisch]] kamp [[pesjmerga]] pakke de stad [[Sindzjar]] trök op IS.

Islamitische Staot: Versjèl tösje versies