Versie op 22 jul 2016 22:26 bewirk Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.560 bewerkingen K →‎Sport: linkske ← Gank nao de veurige diff		Versie op 18 aug 2016 20:02 bewirk óngedaon make PahlesBot (Euverlèk \| biedrages) Bots 11.464 bewerkingen K Robot: autematis teks vervange (-maanslui +manslui) Gank nao de volgende diff →
Tekslien 90: ==Defensie== Officieel kint Nederland nog ummertouw [[conscriptie]], meh sinds 1 mei 1997 is die ''opgesjort''. Dit kump trop neer tot alle ~~maanslui~~manslui vaan de zjuste leeftied veur d'n deens weure opgerope es dat nujeg is (beveurbeeld in geval vaan 'ne vreemden inval).<ref>[http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/krijgsmacht/vraag-en-antwoord/bestaat-er-een-dienstplicht-in-nederland.html Rijksoverheid.nl - Bestaat er een dienstplicht in Nederland?]</ref> Praktisch gezeen beteikent dit tot Nederland e beroopsleger heet. De organisatie vaan Defensie besteit oet drei operationeel commando's ('t eigelek leger), naomelek de [[Keuninkleke Marine]], de [[Keuninkleke Landmach]] en de [[Keuninkleke Lochmach]], daobij koume wijer de [[Keuninkleke Marechaussee]] ('n militair pelitie oetindelek gebaseerd op de [[gendarmerie]] oet de Fransen tied), 't Commando Deenstrecentra (CDC), de Defensie Marterieelorganisatie (DMO) en de Bestuursstaaf ('t eigelek departemint of [[Ministerie vaan Defensie]]). In totaol wèrke bij defensie zoe'n 68.000 lui (neet allemaol militaire).<ref>[http://www.defensie.nl/organisatie/defensie/ Ministerie van Defensie - Organisatie Defensie]</ref> De militair leiing ('t commando) euver de operationeel deile heet de [[Commandant vaan de Strijdkrachte]]; anno 2013 is dit generaol [[Tom Middendorp]].<ref>[http://www.defensie.nl/organisatie/defensie/militaire_leiding/ Ministerie van Defensie - Militaire leiding]</ref> Tekslien 422: ==Sport== [[Plaetje:Bundesarchiv Bild 183-N0716-0311, Fußball-WM, BRD - Niederlande 2-1.jpg\|thumb\|Nederlands voetbalèlftal op 't WK vaan 1974, veur de finale tege Wes-Duitsland.]] De populairste sport is ouch in Nederland 't [[voetbal in Nederland\|voetbal]]. Dit weurt in alle deile vaan 't land op amateurbasis gespäöld. Ouch bestoon twie professioneel divisies veur de ~~maanslui~~manslui ([[Ieredevisie (hierevoetbal)\|Ieredevisie]] en [[Ierste Divisie\|Jupiler League]]) en [[Ieredevisie (damesvoetbal)\|'n klein]] veur de vrouwlui. 't [[Nederlands hierevoetbalèlftal]] huurt bij de bèste vaan de wereld meh is nog noets kampioen gewees. De populariteit en prestaties vaan 't vrouwluivoetbal blieve in Nederland evels achter. D'n aandere nationale sport is [[sjaatse]], wat in Nederland mier weurt gedoon es boe ouch op de wereld. 't Is 't populairste in Friesland; wijer geneet 't ouch populariteit in Euverijssel en de Hollande. [[Körfbal]], bekaans exclusief in Nederland gespäöld, is in 't weste en midde vaan 't land populair. [[Hockey]] is geleef oonder de [[elite]]; de Nederlandse hockeyclubs en nationaol èlftalle (~~maanslui~~manslui en vrouwlui) hure bij de wereldtop. [[Fietserenne]] is 't bekindste in Noord-Braobant en Limbörg. Ouch in 't [[zwumme]], [[judo]], [[volleybal]] en in de [[peerdssport]] höbbe de Nederlanders naom gemaak. == Nederland in internationaal verband == Tekslien 513: ====Liberalisering en modernisering==== In [[1840]] mós Wöllem I um e [[morganatisch houwelek]] aoftrejje; ziene zoon [[Wöllem II vaan de Nederlen\|Wöllem II]] naom d'n troen euver. Allewel tot in Nederland noets 'n revolutionair stumming heersde, kloonk in [[1848]] ouch hei de roop um democratie. Oondaanks aonvenkeleke weigering stumde de keuning dao-in touw, en in [[1848]] stèlde [[Johan Rudolph Thorbecke]] de ierste Nederlandse constitutie op (t'r vervaanging vaan de [[Code Napoleon]] en bijkoumende later wètte). Hei-in woort 't keesrech sterk oetgebreid; de [[Twiede Kamer]] woort verkoze mèt e distriktestèlsel boe alle rieke ~~maanslui~~manslui veur kóste stumme. Neve 't parlemint kraog ouch 't kabinèt väöl mie mach. E jaor later storf Wöllem II; heer woort opgevolg door ziene zoon [[Wöllem III vaan de Nederlen\|Wöllem III]]. In dezen tied oontwikkelde ziech dudeleke facties: liberaole, anti-revolutionaire en conservatieve. Partije zouwe pas later weure gevörmp. In d'n tössetied greujde de belaankstèlling vaan Nederland veur Indië. In vreuger iewe waore kolonies veural handelsposte gewees, noe begós me systemastisch 't gans gebeed te oonderwerpe. Deils kaom dit door touwgenome kinnes vaan groondstoffe, deils ouch door nationalisme en paternalistische gedachtes ('t bringe vaan besjaving bij 'oonderontwikkelde' volker). Op [[Java]] stèlde me 't [[Cultuurstèlsel]] in, boemèt de landadel en de Nederlanders de plaotseleke bevolking belastinge oplagte. Dit stèlsel bleek evels oongemein zwoer op de plaotseleke bevolking te duie, en ouch al oonder drök vaan 't book ''[[Max Havelaar]]'' sjafde me 't aof. Tekslien 529: ====Twiede Wereldoorlog en Duitse bezètting==== [[Plaetje:Rotterdam, Laurenskerk, na bombardement van mei 1940.jpg\|thumb\|Oetwèrking vaan 't Bombardemint op Rotterdam.]] Me had gehoop in d'n [[Twiede Wereldoorlog]] weer neutraol te blieve, meh op [[10 mei]] [[1940]] veel [[Daarde Riek\|nazi-Duitsland]] Nederland, 't Belsj en Luxembörg in. Väöl tegestand kós 't Nederlands leger neet beie (oondaanks fel gevechte bij d'n [[Aofsleetdiek]], de [[Grebbeberg]] en de [[Moerdijkbrögk]]); nao vief daog braoke de Pruse alle verzèt door [[Rotterdam]] te bombardere. De keuninkleke femilie en de regering waore nao [[Londe]] gevlöch. Um dees rei maakde 't Duits bewind vaan Nederland e [[riekscommissariaot]], boebij neet allein 't militair bewind meh ouch 't börgerlek bestuur in Duitse han kaom. D'n Oosterieker [[Arthur Seyss-Inquart]] woort riekscommissair. In 't ierste oorlogsjaor perbeerde de bezètter de orde zoe väöl meugelek te behawwe um 't Nederlands volk veur ziech te winne; vaanaof 1941 evels woort de bezètting helder. Toen begós de systematische oetsleting vaan [[Joede]] oet 't opebaar leve (wat in Amsterdam leide tot de [[Fibberwariestaking]]), 't verbod op alle politieke partije boete de NSB en d'n [[arbeidsinzèt]], boe väöl ~~maanslui~~manslui veur oonderdoke. Intösse waore de kolonië nog oonbezat Nederlands gebeed, meh in december 1941 kaom Nederland ouch in oorlog mèt [[Japan]]. Dit land veel e paar maond later Nederlands-Indië binne, wat 't zoonder väöl meujte oonder de voot leep. De bevrijing vaan Indië zouw veur e groet deil pas nao de Japanse capitulatie plaotsvinde.

Nederland: Versjèl tösje versies