Universiteit: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Korte historie
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: autematis teks vervange (-pönt +punt)
 
Tekslien 9:
{{Dialeksec|Mestreechs}}
== Europese historie ==
Zoewie ierder gezach woort d'n ierste Europese universiteit in [[Bologna]] in [[1088]] gestiech. Allewel 't ouch Europese universiteite goof in de [[Aajdgrieks]]e tied, gestiech door oonder aandere [[Plato]] en [[Aristoteles]], höbbe dees mer veur 'n kort periood bestande en zien bekans alle Middeliewse universiteite nog ummertouw in gebruuk. Euvereges waore de Aajdgriekse universiteite ouch neet te vergelieke mèt de Europese. De groete gold vaan universiteite goof 't evels pas in de [[16e iew]]. Dees waore gebasseerd op de daartienden-iewse prototypes en sjaolastisch Aristotalisme. Zoe waor de [[filosofie]] op Aajdgriekse gedachdes wie de [[sferische eerd]] gebaseerd en waor eus wereld 't middelpöntmiddelpunt vaan 't universum. In de filosofie vaan de sferische of bolvörmege eerd geluif me tot degene oet d'n hiemel ziech roontelum de eerd begeve. Zjus wie Aristoteles' natuurleke filosofie, goof 't twie vakke op de Europese universiteite: terrestriale fysica (de weitesjap oppe eerd) en celestiale fysica (de weitesjap vaan d'n hiemel). 't Oonderwies stoond d'r um bekind alles in categorieë te stoppe en heidoor waor de filosofie daan ouch tot alles gelimiteerd is aon 'n bepaold besjrieving. Zoe woorte alle studènte opgeleid in de liberale kunste, boe-in me woort veurbereid veur 't wijer studere in meistens medicijne, [[rech]] en [[theologie]]. De liberale kunste woorte weer opgedeild in twie classificaties: trivium (verbaal: grammatica, retoriek, medecijne) en quadrivium (mathematiek: aritmetiek, geometrie, astronomie en meziek). Pas in de periood vaan de [[14e iew|veertienden]] bis de [[16e iew|zèstienden iew]] begós me pas ziech bezeg te hawwe mèt 't [[humanisme]]. Dit waor te daanke aon de [[Renaissance]] dee op dat momint bezeg waor. Gedäörende de [[Reformatie]] in de 16e iew begos de nui weitesjap ziech te verspreie euver [[Fraankriek]], [[Pruusje]] en [[Ingeland]]. Laankzaom begos me 't oonderzeuk nao civilisatie en cultuur te inculdere. Op force vaan väöl historici is dees nui beweging tot stand gekomme umtot de Europeane in [[1492]] [[Amerika]] oontdèk hadde en ummertouw mie vraogteikes begoste te zètte achter culturele versjille en 't humaan rech.
 
[[Categorie:Óngerwies]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Universiteit"