Relizjie: Versjèl tösje versies

't Is belaangriek te weite tot de Abrahamse relizjie geluive tot God drei groet kenmerke heet; Heer is allemechteg, alleweitend en volkomme good. God laot dees drei kenmerke zien op force vaanvolgens 't sjöppe vaan 'n volmaak wereld, de volmaak meneer vaan leve te toene, te beluive veur uzze ziel te zörge nao uzzen doed en te beluive oets 'ne Messias te sjikke um wat nog ummertouw mis is in dees wereld op te losse. Jäö en mohammedoane geluive evels neet tot de Messias al is opgestande. Christene geluive tot Jezus de Messias waor. Jäö geluive daoneve ouch neet tot me God kin zien en leve. Dit is ein vaan de rei boeveur jäö neet geluive tot Jezus God waor. De aander reij is tot heer neet gedaon heet wat de Messias veroonderstèld weurt te doen op force vaanvolgens 't joeds geluif: wereldvreij bringe en 't koed oetbanne. Jäö geluive tot God de sjöpper vaan de wereld is en dat daomèt gans en al ziech aon häöm betaomp. Op einen daag zal Heer 'ne Messias sjikke um de wereld vaan 't koed te verlosse en 'n periood vaan vreij en rös in te luije. De brón vaan gans en al is op force vaanvolgens 't jäödom God, dus ouch al 't gooi en slech. Heer heet evels de lui de vreij wil gegeve um 'ne kant te keze. God heet de Thora naogelaote, e wètbook en 'n verzaomeling spiritueel inspirerend verhaole um eus leve te ranzjere en us geboje te geve (''mitswot'') die v'r hure op te volge um zoe eus leefde en gehoerzaomegheid aon Häöm te toene. 't Jäödom kint 'n lang treditie vaan diskerere mèt God. In de Biebel pliet Abraham bij God um de steij Sodom en Gomorra te redde. 't In twiefel trèkke vaan Gods weeg weurt neet es 'n zun besjojd: dergelek kritisch vraoge weure zjus aongemojeg es 'n meneer um de heileg gesjrifde en de wege vaan God in de wereld oetindelek te verstande. Neettemin weurt God door de jäö gezeen es de brón vaan alle wètte (''halacha'') en lezjendes (''aggada''). Gods opebaoring vaan de Tien Geboje in de [[Hebreeuws]]e Biebel is de hookstein vaan 't begrip vaan Abrahamse relizjie vaan de moraol. Ouch geluive de jäö tot God hun heet oetverkore es wèrktuig vaan zien verboond en es getuig vaan zien leefde. Dat maak 't volk evels neet heileger. Hun relatie mèt God maak hun allein drager van Gods wäörd en wil, 'n oontzagwèkkend spiritueel verentweurdelekheid. De joedse opvatting vaan God vörme de groond, de stam en de basiek veur de ideeë euver God in 't christendom en de islam, die beij de Herbreeuwse Biebel iere es de opebaoring vaan Gods woord.

Väöl lui dinke tot mohammedaone in 'nen aandere God geluive es de jäö en christene. Dit is evels gaaroet neet zoe. Allah, zoewie väöl mohammedaone God nömme, is 'n aofkorting veur 't [[Arabisch]] woord ''al-Ilah'', wat ''de God'' meint. God is op force vaanvolgens de islam geine persoen en steit neet in nauw kontak mèt de lui. Heer kint gein gelieke, gein partners en heer heet gein sekse. In de Koran steit (Soera 112): ''Heer is God es einegste, God is de bestendege. Heer heet neet verwek en is neet verwek en neet eine is d'r aon Häöm geliekweerdeg.'' Oondanks de Inkelvawwegheid dee God oonindeg versjillend maak vaan lui en ziech vaan lui oondersjeid, is Heer ouch 'ne persoenleke God dee euver gans en al waak, reagierd op lui die in noed zien en hun 't rech paad wies. Es de immateriële, oonziechbare sjöpper vaan 'n inherent ethisch universum, boezemp Gods oontzagwèkkendheidd angs in en eis gein oondergesjikheid aon ziene wèl, meh gans euvergaof. God wil gein slaofse oondergesjikheid, meh wil tot veer oet leefde eus slech handelswieze opgeve en us gans touwwieje aon de wil vaan God. Zelfs Mohammedaone, die geluive tot God in absolute zin eine en oondeilbaar is, höbbe 99 naom veur Häöm. Edere naom representiert ei aspek vaan God, boebij d'r aonspreekvörm zien wie de Barmhertege, de Wieze, de Zener, de Getuig, de Besjèrmer, de Wèldoner, de Sjöpper, de Beloener, de Vergevingsgezinde, enzoewijer. Mohammedaone bevestege 't bestande vaan God door de ''sjahadah'' te recitere: ''t Gief geine god es God en Mohammed is ziene profeet''. Door dee zin te recitere erkènt iemes tot Heer of Zie 'ne mohammedaon is.