China: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Historie: E bitteke wijer.
→‎Historie: Noordeleke en Zuieleke dynastië, zègk mer viefden en zèsden iew.
Tekslien 277:
Nao de val vaan de Han kaome drei versjèllende dynastieë op, die eder 't keizersjap vaan gans China opeisde. D'n tied vaan 220 tot [[280]] steit bekind es d'n tied vaan de [[Drei Rieke]] Wei, Shu en Wu. Dees rieke bevochte ziech op leven en doed en spaorde ouch de börgers neet: mieljoene lui mote d'n doed höbbe gevoonde. D'n tied indegde door achterein de definitieve vereuvering vaan Shu door Wei ([[263]]), de umveerwerping vaan de Wei door de [[Jin-dynastie]] ([[265]]) en de vereuvering vaan Wu door de Jin ([[280]]).
 
Mèt de Jin-dynastie waor China weer vereineg, meh allewel tot dees dynastie tot [[420]] zouw regere, bleef 't neet rösteg in 't land. Vaanaof 't begin vaan de veerden iew braoke opsten oet oonder neet-Chinees volker in 't riek, die ziech zoonder väöl meujte kóste aofsjeie en oetindelek de [[Zèstien Keuninkrieke]] vèstegde. In [[311]] woorte de Jin oet hun hoofstad verdreve en móste ze nao 't ooste vlöchte. Later verplaotsde ze hun hoofstad zelfzelfs nao 't zuie ([[Jiankang]], bij Nanking) en raakde de Jin de controle euver de Geel Revier gans kwiet. Zoe raakde China de koumende iewe politiek verdeild in e noordelek en e zuielek deil.
 
Oondertösse waore de noordeleke staote ouch mètein in oorlog, tot de [[Noordeleke Wei]] (zoe geneump um ze te oondersjeie vaan 't ieder Wei-riek), góng euverheerse. Deze staot woort in [[385]] gestiech meh pakde de koumende decennia ummer mie mach um oetindelek gans 't noorde in han te kriege. De Wei-keizers perbeerde einheid te sjöppe oonder de diverse bevolking door 'n oetgebreid sinificatieprogram, oondaanks tot ze zelf vaan oersprunk [[Xianbei]], dat wèlt zègke Mongools waore. De ganse viefden iew góng dit good, meh in de zèsden iew begós de verdeildheid tösse de generaols touw te numme. Dit leide in [[535]] oetindelek tot 'n splitsing vaan de dynastie in Westeleke en Oosteleke Wei, dynastieë die mer kort bleve bestoon.
 
Oondertösse in 't zuie woort in 420 de Jin-dynastie door de [[Liu Song-dynastie]] aofgelos. Dees dynastie waor gei succes: wanbeleid en oonderdrökking zörgde veur 'n opeinvolging vaan militair staotsgrepe. Vaan [[479]] tot [[502]] regeerde de [[Zuieleke Qi]], boe 't al neet väöl beter waor. Oonder de [[Liang-dynastie]] bleujde 't zuie weer eve op, meh in de [[Chen-dynastie]] ([[557]]-[[589]]) zakde 't zuie finaol inein. Toch kaom in de bei China's de wetensjap tot bleuj, en verriekde de opkoms vaan 't boeddhisme en taoïsme 't religieus leve.
 
Noordeleke en Zuieleke dynastieë 420-589
===Sui- en Tangdynastie===
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/China"