China: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Religie: Falun Gong
→‎Religie: 't Christendom kós intösse wel ins groeter zien es d'n islam, dus dao maag wel get vaan weure gezag.
Tekslien 197:
Roond 500 v. Chr. kaom in China 't [[confucianisme]] (儒家, ''rú jiā'') op, 'n filosofie gebaseerd op de gesjrifte vaan [[Confucius]] (孔子, ''kǒng zǐ''). De kern vaan de lier is moraol; de meister besjrijf diverse relaties boe-op de hermenie vaan de wereld rös. 't Confucianisme sjrijf daorum 'n sterk hiërarchische sameleving veur, boe-in me gehuurzaam moot zien aon zien mierdere en aon [[senioriteit|awwere]]. Deils in reactie op 't moreel georiënteerd confucianisme oontstoont 't [[taoïsme]] (道教, ''dào jiào''), touwgesjreve aon de lier vaan [[Laozi]] (老子). Hei-in weurt gepreek um de dinger mie hunne gaank te laote goon en vaan minselek ingriepe aof te zien.
 
Oondaanks 't euverheersend sinocentrisme heet 't land wel vaan tied tot tied opegestande veur religie oet 't boeteland. Veural 't [[boeddhisme]] heet ziech vaanoet India sterk verspreid. De Tibetaone zien vaanajds allemaol boeddhistisch ([[lamaïsme]]), meh ouch in China heet 't zienen invlood gehad. Vrij kort nao 't begin vaan de jaortèlling kaome vertaolinge vaan boeddhistische gesjrifte in umloup; de iewe dao-op zouwe ziech diverse typisch Chinese sjaole oontwikkele. China gaof 't boeddhisme ouch door aon [[Korea]] en [[Japan]], boe 't de dominante religie woort (dink ouch aon [[zenboeddhisme]]). 'n Wijer religie is d'n [[islam]], dee ziech veural oonder Oeigoere en Hui heet verspreid. De Oeigoere waore langen tied neet oonderhureg aon China en höbbe d'n islam wie aander Turkse volker via de Perze euvergepak. De Hui vint me in groete deile vaan China, meh toch aonzeenlek mie in 't noordweste vaan 't Chinees taolgebeed, boe 't contak mèt de Turkse volker 't mies intens waor. Numeriek is d'n islam in China gein groete religie; de groete regio Xinjiang boe 't domineert is dunbevolk. [[Christendom]] besteit ouch in China. Dees religie woort al in de Qingdynastie en in de Rippubliek door missionaire en zendelinge gepreek, meh neetis de lèste decennia in zoeaonhaank oetgebreidtouwgenome.
 
Oonder de Ming- en Qing-dynastie woort 't confucianisme sterk gepropageerd; me zaog de Confuciaanse weerde es 't geluif wat China groet had gemaak. Dit góng veural te koste vaan 't taoïsme, wat ieder zjus had gebleujd. Tegen 't ind vaan de keizerleken tied oontaardde dat classicisme in rechoet reactionair dinke; veurstèlle tot modernisering woorte al gaw aofgeweze mèt 't argumint tot dat 't karakter vaan China zouw aontaste. Heidoor raakde 't confucianisme nao de val vaan 't keizerriek sterk oet de gratie. Oonder 't communistisch bewind woort alle religie aofgeweze, meh de lier vaan Confucius toch wel gans in 't bezunder umtot me zjus die mèt de weerdes vaan d'n adel en de bourgeoisie associeerde. Nao Mao zienen doed raakde religie gestiedegaon weer geaccepteerd, en sinds 't begin vaan d'n einentwintegsten iew make 't Chinees volksgeluif en 't confucianisme zelfs 'n echte renaissance door. Wienie 'ne vörm vaan religie es subversief weurt gezeen, griep de regering evels wel in, wie sinds 1999 mèt de [[Falun Gong]]-beweging gebäörde.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/China"