Lutheranisme: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 1:
{{Dialek|Heëlesj}}
't '''Lutheranisme''' is 'n sjtruiming binnen 't [[protestantisme]]. 't Weëd umsjrieëve as 't geheel van 't kirkelig en theologisch erfgood va d'r bekanke reformator [[Maarten Luther]]. Hüts hant versjillige Lutheraanse kirke i d'r ganse weëlt mieë as 80 miljoen mitgleder, oeë ónger mieë as 25 miljoen in 't moderlank van de christelige sjtruiming: [[Duutsjland|Dütsjlank]]. Óch i [[Scandinavië]] en i de [[Baltische sjtaote|Baltische sjtate]] is 't van oersjprung de wichtigste religie. Dewiel de mieëtste Lutheraanse kirke i Wes-Europa leech sjrumpe, greujt 't Lutheranisme in [[Afrika]], en mitnaam in Oeës-Afrika, meh óch in Oeës-Azië hel.
==Gesjichde==
{{Hoofartikel|Reformatie}}
Maarten Luther woar 'ne kritiker va de [[Roems-Kathelieke Kèrk|Roeëms-Kathelike Kirk]]. Mit 't houwe va de 95 sjtellinge teënge de duur va de Sjlotkirk va [[Wittenberg]], uitte heë zinge kritiek op ó.a. d'r aflaathankel en de kirkelige hiërarchie, oeë mit de reformatie begós. 'n Zieër revolutionaire opvatting woar dat vólges Luther de relatie tusje God en d'r minsj dirèk is en dat God um deë grónk neet verteëngewöadigd mót weëde durch 'ne preesjter. Luther mós vaweënge zinge opvattinge vuurköame vuur 't Rieksdaag i [[Worms]], toen e wichtig geestelig centrum in 't [[Heilig Roeams Riek|Hillig Roeëms Riek]]. Luther verklieëde geë ind te wille make aa de Kathelike Kirk, meh dees sjlechs te ''hervoeëme'' (doaher weëd óch d'r term ''reformatie'' of ''hervorming'' gebroek vuur dees ontwikkeling). Noadat Luther durch de Kirk [[excommunicatie|geëxcommuniceerd] woeëd, bekam heë sjüts va d'r hertog va Sakse. In 't kesjtieël va d'r hertog i g'n sjtad [[Eisenach]] hat Luther d'r [[Biebel]] vanoet 't [[Latien]] umgezat in 't [[Duutsj|Dütsj]], um d'r inhawd va die tekste vuur de lüj begriepeliger te make. De poging um d'r Biebel te um te zette in inne Dütsje sjrifsjproak, weëd óch gemarkeerd as 't óntsjoa van 't Hoeëgdütsj. D'r opkoms va d'r drökpesj i d'r [[vieftiende iew|vuuftieënde ieëw]], makde 't boavedeen óch meugelig literatuur sjneller en i groeëter oplaag te versjpreie. Dees ontwikkeling leep parallel aa de sjnelle versjpreiing va Luther zing gedachtegood. De volgelinge va Luther w(o)eëde protestante genumt.
===Versjpreiing van 't Lutheranisme i Noard-Europa===
==Lieër==
==Brónne==
</references>
{{Sjtumpke}}
| |||