Siluur: Versjèl tösje versies

{{Dialek|Heëlesj}}

't '''Siluur''' is e geologisje tiedpèrk dat óngerdeel oetmakd va de era [[Paleozoïcum]]. De periode löp va 443,4 ± 1,5 bis 419,2 ± 3,2 [[Ma]]. 't Tiedpèrk weëd vuuraafgegange durch 't [[Ordovicium]] en weëd ópgevolgd durch 't [[Devoan|Devoon]]. I 't Siluur woar de algemene zieënivo hoeëger en de tempereture wermer as i 't Ordovicium. De dominante lankmassa i 't Siluur woar 't superkontinint [[Gondwana]]. Tusje de klieëner kontininter [[Laurentia]] ('t hütse Noard-Amerika en Greunlank) en [Baltica]] ('t hütse Noard-Europa) vóng [[caledonisje orognese]] plaatsj, wie i 't vuuraagegange Cambrium en Ordovicium, oeë-durch in Noardwes-Europa en d'r oeës-kös va Noard-Amerika gebirgdes óntsjtónge. Tiëdes 't Siluur greujde de ieësjte echte plenter óp lank. [[Gewervelde biester]] koame nag neet vuur óp lank. I zieë ónjtónge de ieësjte [[beinvèsse|beenvisse]], die jets d'r groeëtste gróp vörme binne de [[vèsse|visse]]. ''[[Brachiopode]]'', [[graptoliete]] en [[trilobiete]] zint algemene [[fossiel]]e oet de geologisje periode. I de mieëstes óndepe zieëje góf 't neëve de [[kaakvisse]], óch groeëte koraalriffe. Óp lank woare de ieësjte [[óngerwervelde diere]] talriek, wie [[insekt|insekter]], [[sjorpioen]]e en [[sjpin|sjpinechtige]]. De [[peilsjtaartkraefte|peilsjtaatkreëfte]] leëve nag sjteets i ge köswatere va de Amerikaanjse oeëskös en hawwe Siluur as oersjprung.