Versie op 8 dec 2015 21:09 bewirk Stephan 0796 (Euverlèk \| biedrages) 7.343 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Label: Visuelen teksverwirker ← Gank nao de veurige diff		Versie op 28 jan 2016 21:35 bewirk óngedaon make Stephan 0796 (Euverlèk \| biedrages) 7.343 bewerkingen KGeen bewerkingssamenvatting Gank nao de volgende diff →
Tekslien 5: {{Dialeksec\|Heëlesj}} ==Gesjichde va d'r autosjnelweëg== De ieësjte weëg deë me kint besjawwe as sjnelweëg, woar d'r ''[[AVUS]]'' (''Automobil-Verkehrsübungsstraße'') bei de Pruusje hoofsjtad [[Berlin]]. Heë woeëd geboewd ómtrint 1924. Al ieëder - i 1922 - woar i Italië zoeën weëg ópgeleëverd ónger dezèlfde naam bei [[Milaan]] toen d'r Itteljaanse dictator [[Benito Mussolini]] aa de mach koam. Dees woar inkelbaans, meh waal veurzieë va óngeliekvluësje krütsinge. Zoeëget góf 't óch i de [[VS]] ónger d'r naam ''Parkway''. D'r AVUS woar doateënge dubbelbaans i d'r vörm va e hónkebot geboewd, mit dös aa 't eng en 't begin 'ne roem ópgezatte bóch va 180°. Inne serieuze sjnelweëg woar pas i 1933 ópgeleëverd i [[Adolf Hitler\|Hitler's]] gebuëtelank [[Oosteriek\|Oeësteriek]]. Kót d'r noa woeëd i 't Pruusj e umvangriek weëgnet aagelag va bis tót 3.700 kilometer lang. Aavankelig woare dees weëg óntwórpe vuur militaire vuërtoeger, en óch as landingsbaan vuur vleegmesjiener. Nederlank vólgde drèk geliek mit 't Pruusj qua weëgboew. Va'naaf 1932 woeëd gewirk aa d'r sjnelweëg Utrech-D'n Haag, noe [[A12]]. Dees weëg woar i 1936 ópgeleëverd. Óch i Nederlank vólgde sjnel d'r noa mieër sjnelweëg en woeëd inne ''Rijkswegenplan'' oetgewirk, mit planne vuur 'n lengelig dukkenk weëgnet, mit sjnelweëg as centrale asser. D'r [[Twiede Wereldoorlog\|Twieëde Weëltkrieëg]] sjtópde tiedelig de boew va sjnelweëg i zoeëwaal 't Pruusj as i Nederlank, dewiel de VS begós mit 't groeëtsjieëlig weëgnet: ''Eisenhower Interstate System'', e systeem dat verneump is noa de d'n tieds regerende presiden [[Dwight D. Eisenhower]]. I [[Europa]] woeëde de mieëste sjnelweëg ópgeleëverd i de joare [[Jaore 1960\|'60]] en [[joare 1970\|'70]]. De mieëste Oeës-Europese lenger vólgden aa 't eng va d'r [[Kouwe Oorlog\|Kaw Krieëg]]. =='t Hudig nètwirk va autosjnelweëg== ===Europa=== I d'r ganse weëlt hat 't kontinent [[Europa]] ~~'ne~~inne va d'r dichste autosjnelweëgnètte, i 't ~~beizunder~~beizunger gilt dat vuur de lenger [[~~Nederlang~~Nederland\|Nederlank]], [[Duitsland\|'t Pruusj]], [['t Belsj]], [[Italië]], [[Sjpaanje]] en [[Fraankriek]]. De Oeëstelig Europese lenger han minder sjnelweëg. I de lenger: [[Estland]], [[Letland]], [[Moldavië]], [[Montenegro]] en 't Noard-Europese eilan [[Ieslang]] guëf 't geë sjnelweëg. Waal zint d'r autoweëg, deë i óntwarp kanne uëvereenkuëme mit 't óntwarp va d'r sjnelweëg. I anger Oeës-Europees lenger greujt 't sjnelweëgnèt zier sjnel, zoeëwie i [[Pole]], [[Tsjechië]], [[Kroatië]] en ricent óch [[Ruslang]]. ===Noardelig en zudelig Amerika===

Autosnelwaeg: Versjèl tösje versies