Genaeskónde: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Te stom om na te denken |
Revert to revision 357555 dated 2014-09-30 13:32:01 by Ooswesthoesbes using popups |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Nuts}}
[[Plaetje:Asklepios.3.jpg|thumb|250px|Beeld van Asclepius, Griekse god van de genaeskónde, Kopenhagen]]
'''Genaeskónde''' is e vakgebeed dat zich rich op 't functionere van de [[cel]], van [[wiefsel]], van [[orgaan|organe]] en [[orgaansysteim]]e en de invlood die [[krenkde]]s of afwiekinge hievan höbbe op 't mènsjelike functionere, zowaal fysiek as psychisch. In de genaeskónde weurd gesjtreifd nao 't hersjtille van de gezonde toesjtand, 't verzachte van symptome of de preventie van (ergere) [[pathologie]].
Luuj die zich bekwaamd höbbe in dit vakgebeed weure [[arts]] genump.
De kènnis van de Westerse of ''moderne'' genaeskónde weurd teigenwoerdig verworve volges natuurweitensjappelike methodes van ongerzeuk. Dit nump me waal [[evidence based medicine]]. Mit anger weurd: Westerse genaeskónde mot gabaseerd zien op bewies. <!-- Dit wil zeggen dat er gezocht wordt naar een logisch verband tussen oorzaak en gevolg, dat de onderzoeken door iedereen identiek moeten kunnen herhaald worden met identieke resultaten in identieke omstandigheden. Het behandelen gebeurt met bewezen werkzame therapie (ook weer ''evidence based''). Deze therapie kan onder andere toediening van [[geneesmiddel]]en, [[heelkunde]] (''chirurgie''), bestraling of psychotherapie inhouden. [[Alternatieve geneeswijze]]n zijn meestal niet '''evidence based''' - als ze dat wel waren, waren het al gauw geen 'alternatieve' geneeswijzen meer (zie verder). -->
== Krenkdes ==
<!-- Alle [[ziektebeeld]]en binnen de geneeskunde worden mondiaal vervat in de [[Internationale Classificatie van Ziekten|ICD-10]]. Dit is een uitgave van de [[Wereldgezondheidsorganisatie|WHO]] waarin alle mogelijke diagnosen zijn geclassificeerd in geordend systeem. Het systeem is aanvankelijk ontstaan als een classificatie van doodsoorzaken. -->
Jieker meugelike krenkde kint weure ongergebrach in minstes ein van de volgende kattegorieë:
* infectieuze krenkdes (bevoorbild [[tuberculose]] of [[AIDS]])
* [[neoplasma]]ta <!-- (nieuwvormingen, dus [[benigne]] of [[maligne]] tumoren)-->
* krenkdes van 't blood, de bloodvormende organe (beinmèrg) en het immuunsysteim ([[anemie]], [[leukemie]] of [[sarcoïdose]])
* endocriene krenkdes, <!-- voedings-gerelateerde ziekten en stofwisselingsziekten (bijvoorbeeld [[diabetes mellitus]], ondervoeding of [[albinisme]]) -->
* psychische krenkdes en gedragsstoernisse <!-- (bijvoorbeeld [[depressie]] of [[ADHD]]) -->
* ...
<!--
* ziekten van het zenuwstelsel (bijvoorbeeld [[multiple sclerose]] of de [[ziekte van Huntington]])
* ziekten van het oog (bijvoorbeeld [[glaucoom]] of [[staar]])
Regel 58 ⟶ 24:
* ziekten van het spijsverteringskanaal (bijvoorbeeld [[maagzweer]] of [[galstenen]])
* ziekten van de huid en het onderhuidse weefsel (bijvoorbeeld [[psoriasis]] of [[decubitus|doorligplekken]])
* ziekten van de spieren, de botten en het bindweefsel (bijvoorbeeld [[
* ziekten van het urinewegsysteem en de geslachtsorganen (bijvoorbeeld [[blaasontsteking]]
* ziekten van de zwangerschap, de geboorte en het kraambed (bijvoorbeeld
* ziekten van de pasgeborene (bijvoorbeeld [[hyperbilirubinemie]])
* aangeboren misvormingen, aangeboren afwijkingen en chromosoomafwijkingen (bijvoorbeeld [[open
* klachten, symptomen, laboratoriumafwijkingen en klinische afwijkingen, niet anders gespecificeerd (bijvoorbeeld onbegrepen [[koorts]] of [[hoofdpijn]])
* letsel, vergiftigingen of andere gevolgen van externe oorzaken (bijvoorbeeld [[
* externe oorzaken van overlijden en permanente schade (bijvoorbeeld auto-ongelukken of [[automutilatie]] of medische complicaties)
* factoren die de gezondheid beïnvloeden (bijvoorbeeld contact met infecties)
* nieuwe ziekten, nog niet anders gespecificeerd (bijvoorbeeld [[SARS]]
-->
(bron:http://www3.who.int/icd/vol1htm2003/fr-icd.htm)
== Specialismes ==
Binne de moderne genaeskónde besjtunt d'r mië as 700 specialismes, woevan d'r in Nederland 'n 20- of dertigtal gangbaar zunt. <!-- die zich onder andere kunnen bezighouden met een specifiek orgaan (bijvoorbeeld oogheelkunde), orgaansysteem (bijvoorbeeld gastro-enterologie) of met [[systemische ziekte]]n (bijvoorbeeld reumatologie). Zij kunnen zich ook toespitsen op een bepaalde levensfase (bijvoorbeeld neonatologie, geriatrie, op de gevolgen van niet te genezen aandoeningen (bijvoorbeeld revalidatiegeneeskunde) of op een aspect van het menselijk gedrag (bijvoorbeeld [[seksualiteit]]). -->
[[Anesthesiologie]] –
[[Bedriefsgenaeskónde]] –
[[Cardiologie]] –
[[Chirurgie]] –
[[Dermatologie]] –
[[Endocrinologie]] –
[[Epidemiologie]] –
[[Gastro-enterologie]] –
[[Gerontologie]] (geriatrie) –
[[Gynaecologie]] (verloskónde en vrouwekrenkdes) –
[[Heilkunde]] –
[[Hematologie]] –
[[Hoesarts|Hoesartsgenaeskónde]] –
[[Immunologie]] –
[[Interne genaeskénde]] –
[[Kael-, neus- en oerheilkónde]] –
[[pediatrie|Kindergenaeskónde]] –
[[Medische genetica]] –
[[Neonatologie]] –
[[Neurologie]] –
[[Nucleaire genaeskónde]] –
[[Oncologie]] –
[[Oogheelkunde]] –
[[Orthopedie]] –
[[Pathologie]] –
[[Pediatrie]] –
[[Psychiatrie]] –
[[Radiologie]] –
[[Reumatologie]] –
[[Revalidatiegenaeskónde]] -
[[Seksuologie]] –
[[Sjpoedeisende genaeskónde]] –
[[Sjportgenaeskónde]] –
[[Tandheilkunde]] –
[[Traumatologie]] –
[[Tropische genaeskónde]] –
[[Urologie]] –
[[Verpleighoesgenaeskónde]]–
[[Verzaekeringsgenaeskónde]]–
<!--
==Geschiedenis van de geneeskunde==
*[[Hippocrates]] en de [[Eed van Hippocrates]]
*[[Claudius Galenus]]
*[[Lijst van beroemde artsen]]
-->
<!--
==[[Geneesmiddel]]en==
Geneesmiddelen of medicijnen (''farmaca'') zijn chemische verbindingen die op levende cellen inwerken en die gebruikt worden in de therapie, de preventie en de diagnostiek.
Geneesmiddelen kunnen [[Organische synthese|synthetisch]] (bv. [[paracetamol]]) of natuurlijk zijn. Natuurlijke geneesmiddelen worden bereid uit grondstoffen afkomstig van planten (bv. [[morfine]]) of schimmels (bv. [[penicilline]]s). Daarnaast bestaan er homeopatische en fytotherapeutische middelen. In Nederland mogen veel medicijnen, vooral sterk werkzame of potentieel gevaarlijke, alleen door een arts worden voorgeschreven. Een tweede categorie geneesmiddelen kan vrij (zonder recept van een arts) in een apotheek worden gekocht en een derde soort kan ook bij de drogist en de [[supermarkt]] worden aangeschaft. Welke medicijnen in welke categorie vallen, wordt bij wet bepaald en kan per land enigszins verschillen.
Voor meer informatie: zie [[geneesmiddel]]en.
-->
== Medicijnversjtrèkking ==
[[Farmacie]], [[Farmaceutica]], [[Farmaceutische industrie]]<br />
[[Apotiek]], [[Receptuur]]<br />
Hulp bij aafkicke: [[Methadonbus]]
==
[[acupunctuur]] - [[acupressuur]] - [[aromatherapie]] - [[chiropraxie]] - [[fytotherapie]] - [[haptonomie]] - [[homeopathie]] - [[hypnotherapie]] - [[orthomoleculaire therapie]] - [[paranormale geneeswijzen]] - [[reiki]] - [[reïncarnatietherapie]] - [[shiatsu]] - [[yoga]]
<!--
Zie voor meer informatie: [[Alternatieve geneeswijze]]
Verwante onderwerpen: [[Verband tussen armoede en gezondheid|Verband tussen armoede en gezondheid]]
-->
<!--
==Zie ook ==
*[[Gezondheid van A tot Z]]
*[[Farmacie]]
*
*[[Gezondheidszorg]]
*[[Ziekte]]
*[[Ziektebeelden]]
*Medische begrippen: [[Incidentie]] – [[Prevalentie]] – [[Epidemie]] – [[Fout-negatief]] – [[Teratogeen]] – [[Opportunistische infectie]] – [[Vaccin]] – [[Placebo]] – [[Syndroom]]
-->
[[Categorie:Genaeskónde|*]]
{{Link FA|id}}
|