Rosetta (ruimtesonde): Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
actueel
actueel
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
[[Plaetje:Rosetta.jpg|thumb|right|340px|De Rosetta ruimtesonde]]
'''Rosetta''' is 'n ruimtesonde vaan de [[ESA]]. Ze is in 'n baon um de [[komeet]] [[67P/Churyumov-Gerasimenko]] gebrach um dee gedorende ein jaor te bestudere. Daobei zalis 'ne lander (geneump [[Philea lander|Philea]]) weurenao gebruuk um op de komeet't tekomeetoppervlak landeaofgedaold.
 
De ruimtesonde is gelanceerd op 2 miert 2004 um 7:17 UT (8:17 CET) door een [[Ariane-V]] vaan de lanceerbasis in [[Kourou]], in [[Frans Guiana]]. Tijdes de vlöch heet de sonde 'n aontal flyby's (passages) gemaak um versjèllende objekte in de ruimte. Op 13 november 2009 vloog de sonde op 2481 kilometer vaan de Eerd laanks. Daobij góng de snelheid vaan de sonde vaan 13.000 km per oor nao 61.000 km per oor (dit proces weurt ''gravity assist'' of [[zwoertekrachslinger]] geneump). Daonao volgde nog een passage langs de asteroïde [[(21) Lutetia]], boenao de sonde riechting de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko wijer vloog.
 
Tösse juli 2011 en jannewarie 2014 waor de sonde in 'nne zoegenaomde winterslaop. Op 6 augustus 2014 kaom Rosetta bij 67P/Churyumov–Gerasimenko aon. De sonde woort in 'n baon um de komeet gebrach en zal mier es 'n jaor in die baon blieve.
 
==Philae==
Op 6 augustus 2014 kaom Rosetta bij 67P/Churyumov–Gerasimenko aon. De sonde woort in 'n baon um de komeet gebrach en zal mie es 'n jaor in die baon blieve. In november zal de lander Philea weure gelanceerd, dee oeteindelek op de komeet moot goon lande. Daobij zal Philea kort veur de landing 'n twietal harpoene aofsjete die in de komeet vashaoke, umtot door de lieg zwoertekrach vaan de komeet de lander aanders weer trök de ruimte in stuitert. In december 2015 zal de missie weure beeindig.
Op 12 november is de lander Philea oontkoppeld, dee nao 'n aofdaoling vaan inkel ore op de komeet lande. Veurzeen waor tot 't tuig door de gering zwuurtekrach vaan de komeet weer trök de ruimte in zouw stuite; daorum waor 't oetgerös mèt harpoene veur ziech in de groond te veraankere.
 
Bij de landing bleke de harpoene neet te wèrke. Toch bleef Philae, nao twie kier op te vere, op de komeet stoon. In situ maakde de lander foto's vaan de umgeving en baorden 'r in de groond veur sjemische analyse oet te veure. 67P bleek organische molecule te höbbe, 'n aonwiezing veur de theorie tot 't [[leve]] op Eerd door 'nen impuls vaan boete, en wel door komete, is oontstande.
 
De oetindeleke landingsplaots vaan Philae waor neet zier geunsteg: 't tuig stoont e groet deil vaan d'n tied in de sjeem, zoetot de zonnepanele neet wèrkde. Heidoor kós 't mer e deil vaan d'n tied zien analyses oetveure en data nao de Eerd sjikke.
 
== Externe link ==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Rosetta_(ruimtesonde)"