Athene (stad): Versjèl tösje versies

Roond [[3500 veur Christus]] woende de ierste lui op d'n [[Akropolis vaan Athene]], d'n heuvel dee nog ummertouw in 't midde vaan de stad ligk. Athene is zoe wied v'r weite 't ierste gebeed vaan de wereld, in eder geval vaan [[Europa]], boe [[democratie]] oontstoond. In die iewe veurt Athene dèks oorlog mèt de [[Perze]]. Oeteindelek versloon ze die in [[470 veur Christus]]. In [[168 veur Christus]] weurt de stad ingenome door de [[Romeine]]. Väöl volkere zalle in de laop vaan d'n tied de mach höbbe in Athene, mer de stad blijf e belaankriek centrum vaan Europa. De viefde iew veur Chr. waor de opbleuij vaan de Atheens aajdheid. In dizzen tied waor de Griekse wereld polletiek gefragmenteerd in e groet aontal stadsstäötsjes. Athene en [[Sparta]] waore heivaan de belaangriekste. Gebassierd op ziene vloot, bouwde Athene e in force greuiend imperium, en in 431 veur Chr. kaome beij steij in konflik mèt mekaar: de [[Peloponnesischen Oorlog]], dee, op 'n klein poize tösse 421 en 415 veur Chr., zaw däöre bis 404 v. Chr., indegenterend mèt 't verlees vaan Athene. Athene waor 'n [[democratie]], en wie 'n democratie veurde zie ouch d'n oorlog (op 'n klein periood nao, nao 411 veur Christus, wie de stad häör democratie tiejlek stil zatte). D'n oorlog is besjreve en geanalyzierd door [[Thucydides]], dee weurt gezeen es d'n iersten historikus. Wie ginneraol, späölde Thucydides häömzelf 'n deil in d'n oorlog bis heer woort geforced bis ballingsjap nao zie verlees. In zie book arriveert Thucydides bis de conclusie tot Sparta's vreis veur de greuiende force vaan Athene de oonderligkend hoofreij waor vaan d'n oorlog. Mèt compassie besjrijf heer ouch de horror van gans en al perbleme, die väöl eweg hade vaan 'ne [[börgeroorlog]]. Es veurbeeld, in 428 veur Chr. rebellierde d'n Atheensen allience [[Mytilene]] contra de stad nao 'n coup vaan de [[Oligarchie]] Partie. D'n Atheensen Assemblé besloot oonmiddelek bis 't doeije vaan alle manslui vaan Mytilene and 't verkaope vaan de vrowlui en kinder es slaove. Al snel daonao had Athene spiet, mètnaome umtot Mytilene ziech ummertouw loyaol heet gepresentierd tegeneuver Athene.