Sokrates: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
→‎Brónne: Sein Bild in Dichtung und Geschichte
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Sokrates' filosofie
Tekslien 1:
{{Dialek|Mestreechs}}
{{wio}}
[[Plaetje:David_-_The_Death_of_Socrates.jpg|thumb|D'n doed vaan Socrates, door [[Jacques-Louis David]] ([[1787]])]]
De [[Aajdgrieks]]e [[filosofe|filosoof]] '''Sokrates''' ([[Grieks|Grieks alfabèt]]: Σωκράτης, dèks ouch op 't [[Latien]]: '''Socrates''') blief, zoewie heer in zie leve waor ([[469 v. Chr.]] - [[399 v. Chr.]]), 'nen oondoorgroondeleke persoen dee oondanks tot heer niks gesjreve heet, ziech betaomp bis de handvol [[filosofe]] die de idee vaan de [[filosofie]] gans en al veraanderd höbbe. Al eus informatie vaan häöm kump vaan twieden hand en 't meiste daovaan weurt hendeg betwis. Zie persessie en doed in de hen vaan de [[Athene (stad)|Atheense]] [[democratie|demokrasie]] weurt evels gezeen es de [[mythologie|myth]] die symbool steit veur de allewijl [[Europa|Europees]] akademische filosofie. En zien invlooij is bis wiet boete de filosofie geveuld, in eder periood vaan Europa. Umtot zie leve alum weurt besjoid es pragmatisch veur 't filosofisch leve en, mie oppe algemein, veur wie iemes zaw mótte leve, weurt heer es ein vaan de groetse dinkers oets gezeen.
 
Regel 15 ⟶ 16:
== Vreug jaore ==
Umtot Sokrates neet vaan hoeg komaof waor, oontving heer inkel 'n basiek Grieks sjaoldiploma en weurt gezach tot heer daonao de metselerij in góng, wie ziene pa. De meininge versjille wie heer ziechzelf daonao presentierde. Zoewel Xenophon es Aristophanes bewere tot Socrates ziech profileerde es 'ne filosoof en veur zien wirk betaold kreeg, wie eder filosoof in Athene. Plato zeet evels tot Socrates ziechzelf noets wie'ne filosoof zooch en cent ummertouw aofsloog. Heer kraog drei zeuns mèt Xanthippe: Lamprocles, Sophroniscus en Menexenus. 't Innegste tot me weit vaan Xanthippe is tot Xenophon zach tot zie in de aoge vaan Sokrates "oongewöns" waor. Ouch bliek oet versjillende tekste vaan de drei sjrievers tot Sokrates weineg tot gein interesse had in zien zeuns en al zien interesse fourneerde op de filosofie en Atheense jong manslui. In de Atheens wèt stoond besjreve tot edere maan tösse de 18 en 60 mót dene in 't leger, zoe-ouch Sokrates. Um persies te zien heet 'r mèt gevochde in drei oorloge en weurt gezach door Plato tot heer in 'n oorlog mèt de [[Peloponnesos]] [[Alcibiades]], 'ne populaire generaol gered heet. Heer stoond in dees gevechte bekind es courageus en sjlouw. Later bij de persessie die leijde bis zienen doed, vergeleek heer zien weigering ziech trök te trèkke oet zien juridisch perbleme mèt de weigering vaan 'ne soldaot ziech trök te trèkke in situaties die bis d'n doed leije. Plato's ''Symposium'' besjrief Sokrates 't gedetailleers. Hei-in bliek tot Sokrates geine sjoene maan waor en al gaaroet gein uterlek had dat ziech betaomp bis 't Atheens sjoenheidsideaol. Heer had kleine pupse, 'ne groete neus, 'n a-symmetrisch geziech en 'nen hoege veurkop. Ouch leek heer ummertouw te stare. Zien lierlinge besjreve häöm wie'ne maan dee mesjiens neet in zien oeterlek aontrekkelek waor meh 'nen hoege sjemie had op 't gebeed vaan zien intellek en "penitrerende gedechtes". Dit credo insiperierde Plato bis de gedechte tot 't twie soerte werelde gief: de wereld vaan begrip en de wereld vaan idee. Heer kónklediere oetindelek tot dees lètse wereld de innegste vaan belang is.
 
== Sokrates' filosofie ==
Sokrates gelof tot me iers ziechzelf mót kinne, 't Aajdgrieks [[aforisme]] [[gnothi seauton]], um daonao pas aander kennis te begriepe. Immers: es me ziechzelf neet ins kint, wee kint d'r daan? Pas vaanaof 't momint tot me ziechzelf kint, weit me tot me daoboete nog niks kint en kin dao-oet kennis weure oetgediep. Heimèt vergeleek Sokrates ziech dèks mèt 'n wijsvrouw. Heer gelof tot ederein de kennis al in ziech had en inkel wie'n wijsvrouw e keend oet 't liechaom haolt, de kennis d'r oet te kriege. Dit is de door Sokrates oetgevoonde ''maieutikè technè'' ([[wijsvrouwtechniek]]). Me moos volges häöm dees techniek gebruke bij lierlinge um de woere kennis, de woerheid, bij ziechzelf te oontdekke. Want gans de riechtege kennis is te vinde bij diechzelf, zoe claimp Sokrates, al 't aander dats de huurs of zuus um diech heer is naomaakkennis. Door zien iewege vraoge die heer stèlde aon lui um de woerheid bij hunzelf te oontdekke, kaom bij väöl lui verwarrend en arrogant euver, veural bij de riekere lui vaan Athene. Heidoor woort Sokrates in zien eigewieshei dèks gehaat. De [[Sokratisch methood]] weurt nog ummertouw gezeen es ein vaan de bekinste methode um te diskerere.
 
==Brónne==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Sokrates"