Kesjteël Wittem: Versjèl tösje versies

De awtste benaming van Wittem is Witheim. 't Beteikent hoes (heim) biej de eik (witte). Oats waas de plaatsj Wittem, wat oppervlak betruf, de groatste gemeinte van Nederland. De gesjiedenis van Wittem kènt heël wat belangrieke name. [[Ambiorix]] versjloog d'r in 54 veur Christus de [[Remeins Riek|Remeine]] en paus [[Leo de III]] rösde d'r oet wie 'r óngerwaeg waas nao [[Tóngere]]. Ouch de [[Noormanne]] kaome d'r langs wie ze de sjtad [[Aoke (sjtad)|Aoke]] veroverde. ''[[Karel V van 't Heilig Roamsje Riek|Karel V]]'', mèr ouch ''[[Willem van Oranje]]'' en [[tsaar]] ''[[Peter de Groate]]'' verbleve d'r. Dat ’t kesjteël zoa dèks door belangrieke luuj bezoch woort, hèj alles te make met de ligking van Wittem hauverwaege Mesjtreech en Aoke. Aoke waas vreuger ein [[keizersjtad]]: ''[[Karel de Groate]]'' en ouch ''Karel V'' woorte dao tot keizer gekroand. Zie sjlepe Hij sjlepe in 't kesjteël veurdat ze veur hun kroaning nao de [[Dóm van Aoke]] aafreisde. Es vorste vanoet [[Brussel (sjtad)|Brussel]] via Mesjtreech ónger waeg ware nao Aoke (of [[Kölle)]]), dan koosjte zie hun paerd in Wittem laote oetröste. De waeg van Mesjtreech via Wittem nao Aoke haet noe de riekswaeg, mèr vreuger woort 't de Aw [[Heirbaan]] geneump. Die woort oats door de Remeine aangelag en verbóndj de aw sjtaej Tóngere en Aoke mèt ein.