Raffinaderij: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
plastics
Natuurlek koume de produkte neet kant en klaor oet d'n torie, meh dat waor neet gans dudelek oet de teks.
Tekslien 4:
'n '''Raffinaderij''' is 'n [[sjemie|sjemische]] installatie boe me door 't [[destillatie|destillere]] (oetkoke) en aander sjemische percesse vaan [[eerdolie|rouw olie]] versjèllende bruukbaar olieprodukte krijg. De zoe gemaakde produkte kinne daan weure opgeslaoge, mèt 'n [[pieplijn]] weure getransporteerd of per wage weure verveurd. Dit is nujeg umtot rouw olie 'nen hendeg vervojlende, neet zier efficiënte en potentieel explosiegevierleke [[brandstof]] is. Door de raffinaasj oontstoon brandstoffe veur gans versjèllende apparaote, wie ouch zwoer produkte die neet veur de verbranding zien bedoeld.
 
De veurnaomste bewèrking vaan de olie is de destillatie. Heibij weurt de rouw olie in 'nen ove verwermp tot 'n graod of 400. De mieste stoffe in de olie verdaampe daan, meh sommege blieve vleujbaar en zakke nao oonder. D'n daamp stijg op in d'n destillatietorie, boe de temperatuur gestiedeg aofnump. Bestanddeil veur bestanddeil condenseert daan en weurt aofgeveurd, tot me bovenin op kamertemperatuur oetkump. Oonder dees condities zien nog e paar liechter stoffe gaasvörmeg; die verlaote d'n torie daan es gaas. De zwoerste deile (die oonderin wegzakke) bestoon oet/weure verwèrk tot [[asfalt]], [[kunswas]] (paraffine) en [[smeerolie]] (in aofloupende volgorde vaan diechde), daonao volgvolge de hoofbesten vaan [[steukolie]] (mazout), daan die vaan [[diesel]], daan vaan [[kerosine]], daan vaan [[benzine]] en bovenin [[butaan]] en [[propaan]] (die kinne weure verwèrk tot [[lpg]]).
 
Dit is de veurnaomste bewèrking in de raffinaderij, meh feitelek is 't nog mer stap ein. Allewel tot rouw olie veur 't euvergroet deil besteit oet [[koolwaterstoffe]] (in 't bezunder [[alkane]] en [[cykloalkane]]), zitte toch ouch väöl aander stoffe drin, vaan [[water]] en [[zaajt]] tot opgelosde amorfe [[koolstof]], wie ouch [[stikstof]] (diverse verbindinge), [[zuurstof]] (idem), [[solfer]] (soms hiel väöl) en spore vaan [[metaal|metale]]. Väöl vaan die stoffe höbbe hun eige touwpassinge, meh ze mote wel vaan de aander bestanddeile weure gesjeie. Naotot de olie gedestilleerd is, goon de versjèllende stoffe nog door diverse apparaote, die variëre vaan aander destillatietories tot filters en oontluchters. Sommege produkte weure synthetisch gemaak. In rouw olie zitte naomelek neet alle groondstoffe in de verhajding die de merret nujeg heet. Daorum weure zwoerder deile (wie steukolie) dèks gekraak tot liechtere. Oongewunsde [[isomeer|isomere]] weure ouch 'umgeboge' tot bruukbaarder vörm. Dit perces vint neet per se gans in de raffinaderij plaots: dèks weure tösseprodukte, oonder de verzaomelnaom [[nafta]], getransporteerd nao 't achterland boe ze beveurbeeld tot benzine weure gecombineerd. Ouch de productie vaan diverse [[plastic]]s vint boete de raffinaderij plaots.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Raffinaderij"