Vreugmodernen Tied: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
pleetsjes |
|||
Tekslien 5:
* Verval vaan feodaol structure. Hoeg voorste trèkke de mach nao ziech touw ([[absolutisme]]), lieger edele verlere hunne politieken invlood meh hawwe financieel privileges. Nationaol staote oontstoon laankzaam. Neet in eder land is dezen tendens eve sterk: in 't [[Heileg Roems Riek]] weure de lieger voorste allein mer mechteger. Door 't verdwijne vaan de feodaol idee weure börgers ummer dèkser in oorloge betrokke (zuug ouch oonder).
* Oontstoon vaan 't [[protestantisme]] (al in de [[vieftienden iew]]), boe ziech versjèllende volker deils of gans touw bekiere. De [[Roems-Kathelieke Kèrk|kathelieke kèrk]] perbeert iers zie religieus monopolie te behawwe mèt Godsdeensoorloge (wie d'n [[Tachtegjaoregen Oorlog]] in de Nederlen); later evels mèt de [[contrarifformatie]].
* Oontstoon vaan 't [[kolonialisme]]: mèt de oontdèkking vaan [[Amerika]] door [[Columbus]] ([[1492]]) begint d'n tied vaan oontdèkkingsreize. Versjèlle Europese len vestege kolonies; die in Amerika zalle tege 't ind vaan d'n achtienden iew oetgreuje tot zelfstendege naties en tege hun mojerlen in opstand koume.
* Verdwijne of verwatere vaan de [[scholastiek]]e filosofie door nui oontdèkkinge ([[inductie]] door wetensjappelek oonderzeuk) en oetgebreider oonderzeuk antieke bronne ([[humanisme]]). Later kump de [[Verleechting]] op, die de plaots vaan religie in 't wereldbeeld sterk zal verkleine.
| |||