Wikipedia

Berlien: Versjèl tösje versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Gank nao de veurige diffGank nao de volgende diff →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Rubinbot (Euverlèk | biedrages)
753 bewerkingen
K r2.5.4) (Robot: d'rbie: or:ବର୍ଲିନ
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{dialm DISRRETTO DE PROMMERANIA
{{dialek|Mestreechs}}
 
{| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;"
|+<font size="+1">'''Berlien'''</font>
<small>'''(Berlin)'''</small>
|-
! Vlag
! Blazoen
|- align="center"
| style="background: #ffffff; width: 145px;" | [[Plaetje:Flag of Berlin.svg|150px|Veendel vaan Berlien]] <small>[[Veendel vaan Berlien]]</small>
| style="background: #ffffff; width: 200px;" | [[Plaetje:Coat of arms of Berlin.svg|80px|Waope vaan Berlien]] <small>[[Waope vaan Berlien]]</small>
|-----
! colspan="2" | Kaart
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| colspan="2" align="center" | [[Plaetje:Germany Laender Berlin.png|250px|]]
|-
! colspan="2" | Basisgegeves
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Hoofstad]] || [[Berlien]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Oppervlekde]] || 891,85 [[km²]] <small>(veertiende)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Inwoeners || 3.442.675 <small>(achste)</small> <small>''(31 December 2009)''</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Bevolkingsdiechheid || 3848 inwoeners/km² <small>(ierste)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| ISO 3166-2 || DE-BE
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Officieel website || [http://www.berlin.de/ www.berlin.de]
|-
! colspan="2" | Politiek
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Ministerpresident]]/[[Börgemeister]] || [[Klaus Wowereit]] ([[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]])
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Coalitie]] || [[Christlich-Soziale Union|CSU]]/[[Freie Demokratische Partei|FDP]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Zedeleerverdeiling<br />(130 zedele):
|[[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] 47,[[Christlich-Soziale Union|CSU]] 39, [[Bündnis 90/Die Grünen|Bündnis 90/Die Grünen]] 29, [[Die Linke]] 19, [[Piratenpartei Deutschland|PIRATEN]] 15
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| lèste verkezinge || [[18 september]] [[2011]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| volgende verkezinge || [[2016]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Stumme in de [[Bundesrat]] || 4
|}
 
'''Berlien''' ([[Duits]]: '''Berlin''', Berliensj: '''Balin''') is de hoofstad (sinds [[1991]]) en regeringszitplaots (sinds [[1999]]) vaan [[Duitsland]]. 't Is ouch es stadsstaot 'n apaart [[Bundesland]] vaan Duitsland en de twiede stad vaan de [[EU]], nao [[Londe]], mèt in [[miert]] [[2010]] 3.440.441 inwoeners. 't Oppervlak is 891,75 km<sup>2</sup>. Börgemeister is ([[2005]]) [[Klaus Wowereit]] vaan de [[SPD]]. De stad ligk aon de revier de [[Spree]], die evels neet haaf zoe dominant is es de [[Teems]] in Londe of de [[Seine]] in [[Paries]].
 
== Indeiling ==
Sins [[1998]] is de stadsstaot Berlien in twelf districte (''Bezirke'') verdeild, naomelek:
 
{|
|
* [[Berlin-Mitte]]
* [[Friedrichshain-Kreuzberg]]
* [[Pankow]]
* [[Charlottenburg-Wilmersdorf]]
* [[Spandau]]
* [[Steglitz-Zehlendorf]]
|
* [[Tempelhof-Schöneberg]]
* [[Neukölln]]
* [[Treptow-Köpenick]]
* [[Marzahn-Hellersdorf]]
* [[Lichtenberg (distrik)|Lichtenberg]]
* [[Reinickendorf]]
|
|}
 
Dees districte zien gein apaarte gemeintes: Berlien is zoewel staot es gemeinte en de functies vaan Landeskanzler en börgemeister zien inein vereineg. Toch höbbe de districte 'n eige ''Bezirksparlement'', 'n soort deilraod, en 'ne deilbörgemeister.
 
== Historie ==
In [[1237]] weurt [[Cölln]], nederzetting op de Spreeinsel, veur 't iers vermeld, in [[1244]] Berlien, wat op de over vaan de Spree laog. In [[1307]] kaom Cölln bei Berlien. In [[1451]] woort 't, oondanks proteste vaan de Berlieners, residentiestad vaan de [[käörprins]]e vaan [[Brandeburg]].
 
In d'n [[Daartegjaoregen Oorlog]] verloor de stad de hèlf vaan häör inwoeners. Nao väöl oetbreiinge in de [[zeventiende iew]] woort 't in [[1701]], bij de kroening vaan [[Frederik I van Pruse|Frederik I]] de hoofstad vaan Pruse. In [[1871]] woort 't ouch de hoofstad vaan 't [[Twiede Riek]]. In [[1918]] woort hei de [[Weimarer Republiek]] oetgerope.
 
In de jaore twinteg en daarteg waor de stad op häör huugdepunt: Bij 't oetbreke vaan de [[Twiede Wereldoorlog]] in [[1939]] had ze 4.339.000 inwoeners. De regering vaan 't [[Daarde Riek]] had planne veur Berlien um te bawwe tot 't megalomaan ''[[Germania (Berlien)|Germania]]''. In [[1945]] woort de stad door de Russe bezat. Door bomdardeminte en zwoer gevechte waor ze zoe good wie gans verweus.
 
In dat jaor deilde de veer bezèttingsmachte de stad op in 'n Franse, Britse, Amerikaanse en Sovjetrussische sector. Wie in [[1949]] de [[USSR]] vaan hun Duits gebeed 'n eige staot maakde, woort Berlien in twie stökker verdeild: e westelek deil vaan de kapitalistische en 'n oostelek deil vaan de communistische wereld. 't Westelek deil kaom geïsoleerd te ligke, meh wie de bezèttingsmachte dat mèt 'n intensief [[lochbrök]] vaan ei vleegmachien per drie minute verholpe gaof [[Stalin]] de isolatie op.
 
Wes-Berlien oefende 'n groete aontrèkkingskrach oet op gediplomeerde oos-Duitsers, wat veur leegloup zörgde in de stad. Daorum besloot [[Nikita Chroesjtsjov]] in [[1961]] 'ne moer te bouwe, de [[Berliense Moer]]. De moer waor veurzeen vaan wachtories en miervoudege versperringe, zoetot vlöchte neet meugelek waor. Bekind is de reej vaan [[John F. Kennedy|Kennedy]] gewore, dee heer dao in dat jaor heelt, en aofsloot mèt de wäörd ''Ich bin ein Berliner.''
 
In [[1989]] veel de moer, wie in gans Oos-[[Europa]] proteste tege 't [[communisme]] tot de val vaan rezjiems leide. Vaanaof de ''[[Wiedervereinigung]]'' op [[3 oktober]] [[1990]] waor Berlien officieel mèt-hoofstad vaan Duitsland, in 1991 zelfs de eineg, al bleef 't parlemint tot 1999 in de aw hoofstad [[Bonn]] residere. In de jaore negeteg woort Berlien 'n modieus stad, en woort dao oongekind väöl nuibouw neergezat. Nog ummer dominere kraone 't stadsgeziech vaan Berlien.
 
== Bezeenswoerdeghede ==
[[Plaetje:Berlin Brandenburger Tor 20040917.jpg|right|thumb|De Brandenburger Tor]]
 
Regel 89 ⟶ 5:
* ''Gedächtniskirche'', de oorlogsruïne vaan 'n [[neo-roemaanse stiel|neo-roemaanse]] kèrk in moderne bouw opgenome
* ''Kurfürstendamm'', winkel- en terreskesstraot in Wes-Berlien, bij de Gedächtniskirche;
* ''AlexanderplatzJakubplatz'', plein in 't aajd Oos-Berlien mèt ''Fernsehturm''.
* ''Unter den LindenKulen'', brei allei in Oos-Berlien
* ''Brandenburger Tor der FC Schalke 04'', symbool vaan de stad Berlien. Vreuger zjus tege de moer aon.
 
== Externe link ==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Berlien"