Sint Pieter (Mestreech): Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
aw rizzeltaote volkstèllinge |
iech dink tot 't wel good is |
||
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{ExGemeinteNL2|
|naam=Sint Pieter
Regel 10 ⟶ 9:
|provincie=Nederlands Limbörg
|hoofplaats=Sint Pieter
|km2=5,68<ref name=atlas68>[http://atlas1868.nl/li/stpieter.html Kaart vaan Sint Pieter in de Gemeinteatlas vaan 1868]</ref>
|inwoeners=2.197 <small>(1919)</small><ref name=vt19>[http://www.volkstelling.nl/web/excel/WT_1919_00_T1.xls Volkstèlling 1919]</ref>
|deechde=371
|lies=Lies vaan börgemeisters vaan Sint Pieter
}}
'''Sint-Pieter''' is 'n wiek vaan [[Mestreech]], die huurt tot 't stadsdeil [[Mestreech-Zuidwes]]. Ze weurt in 't weste begrens door de [[Vroenhoveweeg]],<ref>Nao de gemeintesite löp Sint-Pieter tot aon d'n [[Tóngerseweeg]], meh dit is oonwoersjijnelek umtot 't daan ouch e groet deil vaan Wolder zouw mote umvaange.</ref> in 't ooste door de [[Maos]] en 't [[Villapark]], in 't noorde door [[Biesland]] en [[Jekerdal]] en in 't zuie door de [[Belsj|Belzje]] grens.<ref>[http://www.maastricht.nl/web/Buurtinformatie/Buurtinformatie/2.1-tonenop/Sint-Pieter.htm Gemeente Maastricht - Sint Pieter]</ref> Vaanajds woort de wesgrens (mèt [[Vroenhove]], later [[Aajd-Vroenhove]]) evels door de Jeker gevörmp.<ref name=atlas68/> Tot [[1920]] waor 't [[Lies vaan geweze gemeintes in Nederlands Limbörg|'n zelfstendege gemeinte]]; de plaots heet ein en aandert vaan häör aajd dörps karakter kinne behawwe.
==Waope==
Regel 26 ⟶ 25:
==Aonzien en cultuur==
===Landsjap===
't Dörp Sint-Pieter besteit oet e paar straote, die vaanoet 't Maos- en Jekerdal bergop loupe nao de [[Sint-Pietersberg]]. De koms vaan de [[ENCI]], die gebruuk maak vaan de berg, heet 'ne negatieven invlood op 't landsjapssjoen gehad: 't febrik heet 'nen enorme krater in de berg gegraove. 't Deil wat 't febrik neet gebruuk is euver 't algemein bebos;
===Monuminte===
Binne 't gebeed vaan de aw gemeinte Sint Pieter
===Dialek===
Regel 35 ⟶ 34:
==Historie==
Al um 1145 weurt gewag gemaak vaan 'n [[parochie]] gewijd aon Petrus, boete de mör vaan Mestreech, aon d'n euverkant vaan de Jeker. Mesjiens is 't kèrkske op dees plaots al väöl awwer: in 't heilegeleve vaan [[Lambertus vaan Mestreech|Sint Lambertus]] (dinkelek gesjreve in d'n [[achsten iew]]) kump al 'n Pieterskèrk veur. 'n Akte oet [[1284]] gaof de hierlekheid 'nen eige rechskrink; vaanaof noe voort vaan de ''vrijheid Sint Pieter'' gesproke. 't Waor 'n soort veurstad vaan Mestreech, gans umringk. Wie in de [[vieftienden iew]] de stei oet 't Luikse in opstand kaome tege de Bourgondischen hertog [[Sjarel de Stoute]], raakde Sint Pieter bij 'n vergeldingsactie compleet vermassakreerd. Sjarel verbooj 't weer op te bouwe.
Nao d'n doed vaan Sjarel de Stoue in [[1477]] begós hei weer hoezer te bouwe, meh d'n umvaank vaan vreuger kraog 't neet trök. In [[1624]], in d'n [[Tachtegjaoregen Oorlog]], verweusde de [[Rippubliek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen|Staotse]] legers 't obbenuits, en ouch in [[1672]], kort veur 't belag vaan Mestreech door de Fransoze, woort de kèrk verweus. 'tzelfde gebäörde in [[1748]], alweer um defensief reies, noe veuroetluipend op d'n aonstoonden [[Oosteriekse Successieoorlog]].<ref>[http://www.breurhenket.com/Kerkhistorie/Kerkhistorie.htm Historie vaan kèrke en kèrkef Sint Pieter]</ref>
In d'n [[achtienden iew]] (in 1762 um perceis te zien) kaom Petrus Ceulen in Sint Pieter te woene. Zien naozaote zouwe Sint Pieter vaanaof 1803 tot 1818 en tenao vaan 1838 tot 1920 besture.<ref>[http://www.maastrichtaktueel.nl/burgemeesters-van-sint-pieter/ Maastricht aktueel - Burgemeesters van Sint Pieter]</ref> Nao de deiling vaan Limbörg in [[1839]] kaom/bleef Sint Pieter aon [[Nederland]], es deil vaan 'n bufferzone roontelum Mestreech. De negentienden-iewse gemeinte Sint Pieter leep nog ummertouw tot aon de (zwoer) vestingwerke vaan de stad, en besloog ouch gebeed wat noe neet mie tot Sint Pieter weurt gerekend: 't huieg Villapark en e struukske groond aon d'n ooskant vaan de Maos (toen bekind es ''De Weert'', noe [[De Zjeramiek]] en e deil vaan [[Randwiek]]).<ref name=atlas68/> Op 1 jannewarie [[1920]] woort de gemeinte Sint-Pieter, tegeliek mèt [[Aajd-Vroenhove]], opgeheve en gans bij Mestreech geveug.
===Historische inwoenertalle===
{| class=wikitable
| |||