Plante: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MerlIwBot (Euverlèk | biedrages)
K Robot: d'rbie: fy:Plant
boeteste systematiek vaan de landplante. Inger verdeiling volg
Tekslien 2:
[[Plaetje:Diversity of plants image version 5.png|thumb|Vieftien soorte plante oet versjèllende stamme.]]
De '''Plante''' ('''Plantae''') zien e [[riek (biologie)|riek]] vaan [[eukaryote]] organismes. Ze oondersjeie ziech vaan [[bieste]], [[käöme]] en die hun ingste verwante door [[cel (biologie)|cel]]le mèt [[celwand]] en [[bladgreunkórrele]]. Ze kriege hun energie door [[fotosynthees]] (wat ze mèt de bladgreunkórrele doen), boebij ze oet [[kooldioxied]] [[koolstof]] opnumme en [[zuurstof]] es aofvalproduk oetaoseme. Ze kinne ziech in 't algemein neet bewege en zeker neet verplaotse; daorum höbbe ze ziech oontwikkeld um begrazing door diere ([[herbivore]]) te kinne euverleve. 't Riek vaan de plante umvat landplante en [[greun alge]] (same de zoegeneumde '''''Viridiplantae'''''), en in breie zin alle echte [[alge]] (in dat geval stoon de plante geliek aon de [[Archaeplastida]]). In de strikte definitie zien de plante e relatief joonk riek: de ierste greun alge zien pas oet 't vreug [[Cambrium]] bekind, de ierste landplante pas vaanaof 't laat [[Siluur]]. Vaan de nao sjatting 300.000 soorte plante op de wereld is bekaans 90% [[bedèkzaodege|bedèkzaodeg]]; dees gróp is zelfs pas bekind sinds 't vreug [[Kriet]].
 
==Definitie en systematiek==
Wie bove gezag gief 't plante in inge en breie zin, ofwel mèt of zoonder alge. De groof systematiek dao-in is de volgende:
 
ARCHAEPLASTIDA
* [[Glaucophyta]]
* (naomloes taxon)
** [[Roedalge]] (Rhodophyta)
** Viridiplantae (greun plante)
*** [[Chlorophyta]]
*** Streptophyta
**** streptofyte alge
**** (naomloes taxon)
***** [[Kranswierechtege]] (Charophyta)
***** Landplante (Embryophyta)
 
{{sjtumpke}}
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Plante"