Nietelbieste: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
e bitteke wijer gegaange, noe eve Futurama loere :) |
|||
Tekslien 43:
===Voortplanting===
[[Plaetje:Schleiden-meduse-2.jpg|thumb|Levescyclus vaan e nietelbies wat ziech door strobilatie voortplant (zuug de teks).]]
Oonder nietelbieste is de [[oongeslachte voortplanting]] door middel vaan [[knópvörming]] wiedverbreid. Bij de Blómmebieste en de Hydrozoa is 't bezunder algemein. Daobij sjeit ziech aon de zijkant vaan de poliep 'n oongeslachteleke [[larf]] aof, de zoegeneumde ''zwumknóp'', die ziech tot poliep wijeroontwikkelt. Dèks is de aofsjeiing incompleet, zoetot ganse oonderein verboonde kolonies vaan genetisch gelieke poliepe oontstoon.
Ze kinne ziech evels ouch geslachtelek voorplante. Typisch heibij is de zoegeneumde ''[[generatiewissel]]'', die bij bieste neet zoe dèks veurkump wie bij plante, sjummele en protiste: um en um plante ziech zoe'n soorte geslachtelek en oongeslachtelek voort. Deze vörm vaan voortplanting hèt [[metagenese]]. De volwasse poliep creëert daoveur op oongeslechteleke wijs manneleke en vrouweleke poliepkes. dit kin gebäöre door de bove besjreve knópvörming, meh ouch strobilatie (
De geslachsriepe kwalle laote daan de [[gameet|gamete]] (geslachscelle) los, wat tot de bevröchting leit. 't [[embryo]] oontwikkelt ziech iers, wie bij bieste gebrukelek, tot 'ne [[blastula]], daan tot 'ne [[planula]]. Dees larf, die ziech mèt [[flagella]]e beweug en ziech mèt [[doojer]] of plankton veujt, zwump zoe laank tot ze vaste groond vint; dao hech ze ziech aon en begint häör metamorfose tot poliep.
Dit sjema kint binne de vief klasse nietelbieste väöl aofwiekinge en variaties. Zoe blieve bij väöl Hydrozoa de kwalle in gereduceerde vörm aon de poliep zitte, dee daomèt zoegeneumde ''gonofore'' heet. Inkel Hydrozoa, wie de zeutwaterpoliepe (geslach ''Hydra''), höbbe gaaroet gei kwallestadium; de poliep maak zelf manneleke of vrouweleke gamete. De doeskwalle höbbe daan weer 't poliepstadium gereduceerd. Bij de blommebieste gief 't geine kwallevörm.
===Rifbouw===
Groete ecologische beteikenis höbbe de [[koraolrif]]fe die 'n gróp nietelbieste, de zoegeneumde [[steinkoraole]], bouwe. Ze trejje in twie niches op: t'n ierste in kaajd water vaanaof zesteg meter deepde (kaajdwaterriffe), t'n twiede in werm water (>20°C) kort aon de oppervlaakde.
===Fossiel nietelbieste===
| |||