Iezertied in Europa: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Iezertied, wil 'ch gaans gaoë oetwirke |
K term protohistorie d'r bie |
||
Tekslien 1:
D'r Iezertied (750/700 v. chr. bies de Romeinse verovering) is 'n periode oet de prehistorie oeëin eedereen gebroek makde van iezere väörwerpe.
- d'r Hallstatt-tied (750-450 v. chr.)
- d'r La Tène-tied (450-100/50 v. chr.)
In d'r Broonstied waor 't iezer och al bekind, mae alling es 'edelmetaal' ter versering. In d'r achtste ieëw
D'r uvvergaank va broons nao iezer is mieë es 'n vervanging va 't ee metaal däör 'n anderd. Neet alling op economisch, mae och op sociaal, polletiek en cultureel gebied vinge groeëte verenderinge plaatsj in dae tied.
D'r La Tène-tied is de lètste fase van os prehistorie en klinkt os bekaander in de oeëre es d'r tied van de Kelte, Scythen...De mitste volkere oet d'r Iezertied zeunt os mit naam bekind umdat me in Griekelaand en Italië doe al uvver alles sjreef.
De Kelte howwe och 'n sjrift mae dat waoërd alling väör relatief oonbelangrieke zakes gebroekt. In de waezenleke kennisuvverdrach in de aristocratische kringe (oeëoonder de Druïde) besjtong 'n taboe op 't sjrift en dat gebäörde dus alling mondeling. De ow Grieke besjtempelde de Kelte en de Scythen es barbaroi. Ze neumde alle luuj zoe, die gee Grieks kalde. Later sjteet Barbaar väör 'ne oonbehowwe, oonbesjoefde, gewelddadige persoeën en die betekenis hat 't waoërd bies in ozze tied behaowe. De Kelte verdene zoe'n typering zieëker neet. Hun laef-en deenkwaelt is dan wal aandersj es d'r klassieke Griekse norm, cultuurbarbare zeunt 't absoluut neet.
|