Kestieël Mofert: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
K alle 't-s 't zelfde en nog get Veldeke-sjpellingsdingskes
Tekslien 2:
[[Aafbeilding:Kasteel_Montfort_Maart2006.JPG|thumb|right|290px|Kestieël Mofert anno 2006]]
 
Net boete de kern van [[Mofert (stad)|Mofert]] ligke de ruïnes van [[Kestieël Mofert]], auchouch bekindj es ‘[[D’n Tômp]]’ of ‘[[De Grauwert]]’. Eigelik wurdj mit Grauwert einen tore in ut't biezunjer bedoeldj, mer de naam zuut me in ’t algemein veur ’t ganse kestieël.
 
Ut't kestieëlKestieël is ròndj [[1260]] geboewdj in opdrach van [[Hendrik III van Gelder]], later bekindj es d’n [[Hieër van Mofert]]. Nao verboewinge, belegeringe, mer auchouch door zellefzelf aafbraeke is ’t kestieël langsaam vervalle toet ruïne.
 
D’n Tômp is vanaaf [[1961]] in bezit vanne Stichting Kestieël Mofert (Stichting Kasteel Montfort). Op ein van de moerreste oette middelieëwe haet me róndj [[1850]] ei achheukig jach-teureke geboewdj, det noe innen oorsprónkelikken stoat wurdj herstìldj.
 
==Gegaeves==
De aafmaetinge van d’n Tômp zeen 50 biej 50 maeter. Ut't oppervlakOppervlak mitj den 2500 veerkantje maeter. Daomit is ’t kestieël den auch ’t grótste van [[Nederlandj]]. Es veurbeeldj haet ’t [[Muiderslot]] mè ei oppervlak van 1120 veerkantje maeter. Boete ’t oppervlak is ’t onnag ein van de meis geavanceerdje kestieële.
 
Ut't gróndjplanGróndjplan is namelik neet gans veerkantj mer haet ‘ne‘n ‘polygonale’‘polygonaal’ vorm. De moer rondj-óm ’t kestieël haet knikke. Det is gedaon oet augpuntjougpuntj van verdediging. Daobiej is d’r eine tore (de Grauwert) mit een waal hieël aafwiekendje vorm: Aan eine kantj is d’r rondj en aan d’n angere kantj haet d’r ‘ne spitse puntj. Dit soart boewtype nump me auch waal ‘tour-a-bec’ of op zie Hollans ‘snavelbektoren’.
 
D’n tore is daomit uniek veurre [[Benelux]]. AuchOuch dit is gedaon veurre verdediging. Dezen’ tore, de Grauwert, lik namelik naeve d’n oorsprónkelikkenoorsprónkeliken ingank en kos zoea projectiele aafketse.
 
 
Tekslien 21:
===Hendrik van Gelder, Hieër van Mofert 1259 - 1284===
 
[[Hendrik III van Gelder]] kreeg van zie broor [[Otto II van Gelder]] rondj 1259 de plaats Lin en ómgeaving gesjònke, dae ’t zellefzelf eder in bezit haw gekrege. Op ei strategischj puntj leet Hendrik ròndj [[1260]] ei kestieël boewe, op ‘ne bestaondje zandjheuvel inne zómp. In dae’n tied woor de omgaeving van Mofert ein alen al zómp.
 
Men witj neet gans zeker of d’r al ei bestoandj boewwerk op dae’n heuvel woor, maar ’t sjientj waal det d’r onger angere netuurstein zeen gebroek van ‘ne verdedigingstore waat me in [[Mestreech]] gesloop haet. De boew van ’t kestieël zoe rondj [[1267]] zeen aafgerundj, en bestóng zoeaget gans oet netuurstein. ’t Kestieël kreeg de naam [[Mofert]] en goandjewaeg kreeg ’t dörp dae naam auch.
 
[[Hendrik van Gelder]] en [[Hieër van Mofert]], dae auchouch [[prinsbisjop]] van [[Luuk]] woor, waerdje in [[1284]] tusse [[Lin]] en [[Mofert]] door LuukenieëreLukenieëre mit ‘ne knòts de kiebes ingehawwe. Det zoe gebeurdj motte zeen dun biej ’t dennebuske naeve de sjròt, oppe sjtaasjeswaeg waat noe toet Mofert beheuërdj. In zie testament woor vasgelag det [[Reinoud I van Gelder]], ziene naef, èrfgenaam woor.
 
[[Aafbeilding:Kasteel_Montfort_Grauwert.JPG|thumb|left|200px|De Grauwert]]
===Reinoud I van Gelder 1284 – 1319===
Wie [[Reinoud I van Gelder]] ’t bewindj ging veure, wore ein van de ieërste dinger ’t kestieël oetbreie mit ‘ne viefdje tore mit spitse puntj, [[de Grauwert]]. De raeje hiejveur woor onger angere ’t oetbraeke vanne [[Limburgse Successieoorlog]]. Wie daen oorlog woor aafgelaupe, waas [[Amb Mofert]] ’t oeterlikkeoeterlike zuuje van ’t [[Graafsjap]] Gelder. Daobiej waerdje d’r onnag gevange genómme. Wie d’r lange-lèste weer woor vriegekoch vonj ziene zoon [[Reinoud II van Gelder]] det zie vader ’t Graafsjap neet mieër kos besjture. Oeteindelik sloot dae zie eige vader in [[1320]] op inne Grauwert, d’n tore waat d’r notabene zellefzelf haw laote boewe. Hae stórf dao zès jaor later, in [[1326]].
 
 
Tekslien 51:
===1950 toet 2002===
 
Wie d’n Tômp in [[1953]] in eigedóm koom vanne Stichting Kestieël [[Valkeberg]] (Stichting Kasteel Valkenburg) waerdje begós mit de ieëste echte vorm van instandjhaajing. De vreuger aafgegrave zandj omme ringmoer waerdje doe weer opgevuldj.
 
In [[1961]] weardje de Stichting Kestieël Mofert (Stichting Kasteel Montfort) de nuujenuje eigenieër, waat ut noe auch nag is. Inne jaore ’70 vanne vurrige ieëw haw me onger angere de ringmoer opgeheuëg en de tores, wo-onger de in slechte staot verkieërendje Witten Tore.
 
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Kestieël_Mofert"