Mestreech: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Luckas-bot (Euverlèk | biedrages)
K r2.7.1) (Robot: debie: mr:मास्ट्रिख्ट
Luxe beNen (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 24:
 
==Geografie==
 
[[File:Maastrichtpano.JPG|thumb|700px|left|Maos bij Mestreech]]
 
De stad Mestreech ligk in 't zuie vaan [[Nederland]] in ‘t [[Zuid-Limbörg]]s [[Heuvelland]]. Veur e groet deil grens Mestreech aon de Belzje gemeinte [[Lôneke|Laoneke]] en [[Riems]]. Aon de Nederlandse kant grens Mestreech aon de gemeinte [[Meersje|Meerse]], [[Valkeberg]] en [[Èèsjde-Mergraote|Eijsde-Mergraote]]. Ouch ligk 't in e dal. Bij Mestreech koume naomelek 't Maosdal en ‘t Jekerdal same. 't Dal weurt umgeve door de heuvele vaan 't plateau vaan Mergraote en de heuvele vaan de Haspengouw. 't Dal weurt beheers door twie riviere, de groete [[Maos]] en de klein [[Jeker]]. De heuvele roontelum Mestreech bestoon dèks oet [[Mergel|Mergel (zandstein)]] mèt ‘n dun laog [[löss]]. De bekinste heuvel bij Mestreech is de [[Sint Pietersberg]] mèt zien bekinde mergelgrotte (al zien dat gein grotte, mer geng door de mins oetgegraove).
 
Regel 36 ⟶ 33:
 
Wel woort de stad liechtelek gehinderd door de zoegeneumde [[Twiehieregheid]]: vaan de late Middeliewe tot aon 1794, wie ze vereuverd woort door de Franse, hadde d'n hertog vaan [[Brabant|Braobant]] en de prins-bisjop vaan [[Luik]] alletwie beperkde mach euver de stad.
 
Mèt de instèlling vaan 't Keuninkriek der Nederlande in 1815 kaom Mestreech in Nederland te ligke. In de periode vaan de [[Republiek]] hoort 't ouch tot de Nederlande, meh noe veur 't iers es volwaardeg deil, naomelek in de nui gevörmde provincie Limburg, en neet es deil vaan e [[wingewes]]. Wie in 1830 de zuieleke Nederlande ziech aofsjeide, maakde gans Limburg, ouch Mestreech, de käös veur de katholieke Belzje. 't Waos evels d'n Hollandse ginneraol [[Cornelis Dibbets]], dee de stad veur [[Nederland]] en keuning [[Wöllem I van Nederland|Wöllem I]] beheelt: jaorelaank heelt heer de stad compleet geïsoleerd mèt 'n dictatoriaol strengheid. Wie in 1839 't verdraag mèt 't Belsj geslote woort, woort Limbörg verdeild in e westelek, Belsj deil en 'n oostelek, Nederlands deil, boe-in Mestreech veur [[D'n Haog]] behawwe bleef. Dit verklaort boeveur de grens tösse de twie Limbörge zjus bij Mestreech de [[Maos]] neet volg.
 
Regel 43 ⟶ 39:
In [[1992]] woort hei 't [[Verdraag vaan Mestreech]] geteikend.
 
==StadsgeziechIndeiling==
 
[[File:Maastricht, panorama view from Sint-JanskerkMaastrichtpano.jpgJPG|thumb|Oetziech700px|left|Maos euverbij Mestreech vaanaof de Sint Janskèrk]]
 
===Dörper, buurte en wieke===
 
Zuug ouch [[Lies vaan dörper, buurte en wieke in Mestreech]]
Regel 55 ⟶ 49:
De gemeinte Mestreech is ingedeild in vief stadsdeile. Allemaol höbbe ze 'ne verantwoordelek wèthawwer en 'ne stadsdeilleier (en 'nen assistant-stadsdeilleier). De stadsdeile zien:
 
*[[Mestreech-Zuidwes (Stadsdeil)|Stadsdeil Mestreech-Zuidwes ]] (Stadsdeel Maastricht-Zuidwest)
 
*[[Mestreech-Zuidoos (Stadsdeil)|Stadsdeil Mestreech-Zuidoos]] (Stadsdeel Maastricht-Zuidoost)
 
*[[Mestreech-Noordoos (Stadsdeil)|Stadsdeil Mestreech-Noordoos]] (Stadsdeel Maastricht-Noordoost)
 
*[[Mestreech-Centrum (Stadsdeil)|Stadsdeil Mestreech-Centrum]] (Stadsdeel Maastricht-Centrum)
 
*[[Mestreech-Noordwes (Stadsdeil)|Stadsdeil Mestreech-Noordwes]] (Stadsdeel Maastricht-Noordwest)
 
=== Bezeenswierdeghede===
===Parke===
Mestreech kint mèt häör lange historie väöl bezunder geboewe. Nao [[Amsterdam]] heet Mestreech de meiste Rieksmonuminte vaan alle stei in Nederland <ref> http://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksmonument#Plaatsen_met_de_meeste_monumenten </ref>.
====Stadspark====
[[File:Stadsparkmaastricht.jpg|thumb|Stadspark mèt op d'n achtergrond de stadsmoer.]]
't [[Stadspark (Mestreech)|Stadspark]] is 't ajdste park vaan Mestreech (allewel de [[Vriethof (Mestreech)|Vriethof]] langen tied ouch e park en wandelgebeed waor). 't Ligk zjus boete de stadsmoer in 't zuie vaan de stad. Veur de 19e iew stoond 't park bekind es "de Buimpkes", toen 'r 'nen Ingelse hoof woort aongeleg veranderd d'n naom in d'n Ingelsen Hoof. In volle glorie zouw 't park neet lang bestoon. Ierst woort 't kenaal Luuk-Mestreech aongelag wat later vervaange woort door de weeg vaan de Maosboulevard. Ouch de ringbaon en de [[John F. Kennedybrögk (Mestreech)|John F. Kennedybrögk]] taste 't aongeziech vaan 't park aon. Weier is e deil vaan de stadmoer te zeen, de aw [[Berekojl]] (boe vreuger bere woorte gehouwe), Poort Waerachtig en e hertekamp.
 
====Geusseltpark=Pleine en straote===
[[File:Maastricht, panorama view from Sint-Janskerk.jpg|thumb|Oetziech euver Mestreech vaanaof de Sint Janskèrk]]
't [[Geusseltpark]] is e park in 't noorde vaan Mestreech. 't Park ligk kortbij d'n A2. Weier gief 't dao 't voetbalstadion vaan [[MVV]], e sportterrein, 'ne groete vijver en 't kestiel de Geusselt. 't Gebeed boe-in 't park ligk zal in d'n touwkoms väöl verandere. Zoe zalle 'r e nui zwumbad, 't United World College en woeninge koume. Ouch d'n A2 zal verandere; d'r geit 'ne tunnel koume en daobij gief 't nuie greunstrook (Greune Luiper) en 'n verbinding nao de landgoederezone.
[[File:2010.07.20.143330 Dinghuis Grote Straat Maastricht.jpg|thumb|Oetziech op de Grote Staat. Op d'n achtergrond 't Dinghoes.]]
 
*De [[Vriethof (Mestreech)|Vriethof]]
====De Greend====
*De [[Merret (Mestreech)|Merret]]
[[File:StMaartenspoort-Griend01.jpg|thumb|left|De Greend.]]
*Het [[Slevrouweplein (Mestreech)|Slevrouweplein]].
De Greend is e park in 't centrum vaan de stad gelege aon de Maos aon de kant vaan Wiek. Vreuger waor 't park eigelek 'n eiland meh 't is later oetgegraove en vasteland gewore. In de ierste haaf vaan de 20en iew heet 't park gedeend es landingsplaots veur helicopters. Noe gief 't dao e skatepark (mèt droonder parkeergarage) en de 'Maastricht Music Hall'. Dèks weure d'r ouch eveneminte gehawwe op de Griend.
====*[[Groete Staat en Kleine Staat====]]
 
====Charles Eyckpark=Brögke===
Mestreech tèlt noe zès brögke euver de Maos. Iewelaank waor dat wel aanders, 't gaof naomelek meh ein brögk: [[Sint Servaosbrögk|de Aw Brögk]]. Pas wie de twiede brögk kaom ([[Wilhelminabrögk (Mestreech)|Wilhelminabrögk]]) kraog de Aw Brögk 'ne naom: de Sint Servaosbrögk. Weier gief 't nog de [[John F. Kennedybrögk (Mestreech)|John F. Kennedybrögk]], de [[Noorderbrögk (Mestreech)|Noorderbrögk]], de [[Hoeg Brögk (Mestreech)|Hoeg Brögk]] en de [[Spoorbrögk (Mestreech)|Spoorbrögk]].
't Charles Eyckpark is e park aon de Maos in de nui wiek [[De Zjeramiek]] en is verneump nao de sjèlder en beeldhouwer [[Charles Eyck]].
 
===PleineReligiäös en straotegeboewe===
*[[Sintervaoskèrk (Mestreech)|Sintervaoskèrk]]
[[File:2010.07.20.143330 Dinghuis Grote Straat Maastricht.jpg|thumb|Oetziech op de Grote Staat. Op d'n achtergrond 't Dinghoes.]]'t Stadsleve späölt ziech aof roond drei pleine; de [[Vriethof (Mestreech)|Vriethof]], de [[Merret (Mestreech)|Merret]] en 't [[Slevrouweplein (Mestreech)|Slevrouweplein]]. Eigelek zien alledrei vaan origine gei plein. De Vriethof waor naomelek de veurhoof vaan de [[Sintervaoskèrk|Sint Servaoskèrk]] en later e soort park. Op de Merret gaof 't 'ne lange tied 'ne stadsmoer, stadspoort en 'n lakehal en op 't Slevrouweplein stoont 'n kèrk.
*[[Sintjanskèrk (Mestreech)|Sint Janskèrk]]
*[[Slevrouwekèrk (Mestreech)|Slevrouwekèrk]]
*[[Sint-Matthiaskèrk (Mestreech)|Sint-Matthiaskèrk]]
*[[Tien Gebaoje of Twelf Stamme vaan Israël Synagoog (Mestreech)|Aw Synagoog]]
 
===ParkeMuseums===
====Groete Staat en Kleine Staat====
*[[Bonnefantenmuseum]]
De Groete Staat en de Kleine Staat kinne gezeen weure es de slagaojer vaan 't centrum. Dees twie straote zien ouch de groete winkelstraote vaan de stad. Hun naome koume vaan 't stadsbestuur (de staat) wat in de middeliewe hei gevesteg waor. 't [[Dinghoes]] ('t awwe gerechsgebouw) rappeleert hei nog aon.
*[[Natuurhistorisch Museum]]
 
===BrögkeParke===
*[[Stadspark (Mestreech)|Stadspark]]
Mestreech tèlt noe zès brögke euver de Maos. Iewelaank waor dat wel aanders, 't gaof naomelek meh ein brögk: de Aw Brögk. Pas wie de twiede brögk kaom ([[Wilhelminabrögk (Mestreech)|Wilhelminabrögk]]) kraog de Aw Brögk 'ne naom: de Sint Servaosbrögk. Weier gief 't nog de [[John F. Kennedybrögk (Mestreech)|John F. Kennedybrögk]], de [[Noorderbrögk (Mestreech)|Noorderbrögk]], de [[Hoeg Brögk (Mestreech)|Hoeg Brögk]] en de [[Spoorbrögk (Mestreech)|Spoorbrögk]].
*[[Geusseltpark]]
 
*[[De Greend (Mestreech)|De Greend]]
=== Bezeenswierdeghede===
*[[Charles Eyckpark (Mestreech)|Charles Eyckpark]]
 
==Politiek==
Tekslien 105:
* [[Lies vaan börgemeisters vaan Mestreech]]
* [[Lies vaan Bekinde Mestreechtenere]]
 
 
 
 
Regel 122 ⟶ 120:
*[http://www.maastricht.nl/ Officieel website vaan de gemeinte]
*[http://www.kengkee.nl/ KengKee punt nl] - website in en euver 't Mestreechs
 
==Referentie==
<references/>
 
{{GemeintesNL-Limburg}}
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Mestreech"