Lommels: Versjèl tösje versies

In d'nde indeiling vaan de Stiechting Braobantse Dialekte huurt 't Lommels bij de [[Kempelands]]e groop (neet te verwarre mèt de [[Kempes]]e grop)<ref>http://vereniging.leuven.be/SBD/sbd10.htm</ref>. Dat beteikent tot de mieste vaan zien ing verwante in Nederland weure gesproke, beveurbeeld in en westelek vaan [[Eindhove]]. Dit liet ziech verklaore oet de historie vaan Lommel: 't hoort in 't verleie bij de Meierij vaan Den Bosch en in d'n tied vaan de [[Republiek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen|Republiek]] (1648-1795) laog 't in Nederland. BovedeenDaobij maakde ouch de natuur tot Lommel geïsoleerd laog vaan plaotse wie Mol (weste, Kempes taolgebeed) en Pelt (ooste, Limbörgs taolgebeed), meh 'n ope verbinding mèt 't noorde had.

't Lommels weurt neet in de gans gemeinte Lommel gesproke. In [[Kerkhove]] sprik me e dialek wat euvereinkump mèt dat vaan [[Baole]] (vaan boe-oet dit gehuch gekoloniseerd is). In [[Steffensvenne]] en [[Lommel-Febrik]], roond de 19e/20e-iewwisseling opgekoume es industriekerteer, huurt me e dialek wat mier op Mols es op Lommels liekent. De werknummers vaan de febrikke kaome sjijns veural daovaandan. In [[Barjèr]] en [[Lommel-Kolonie]] weurt wel Lommels gesproke, meh mèt e bitteke [[Pelts]]een invlodeinvlood.

De [[morfologie (taalweitesjap)|morfologie]] heet veural Braobantse kinmerke, meh zjus wie alle [[Oos-Braobants]]e dialekte (boete Lommel veural op Nederlandse groond gesproke) zien dao groete euvereinkomste mèt 't Limburgs aon te wieze. Zoe kint me umlaut in verkleinwäörd (''èppelke''), sterke werkwäörd (''hawe - hè hèlt'') en in miervoude (''boom - beujem''). Lommel ligk tege de wesgrens vaan 't gebeed boe umlaut in werkwäörd en miervoude veurkump; 't Loeis, ter verglieking, heet allein nog umlaut in verkleinwäörd. Wie in de umgeving gebrukelek kriege lang klinkers in verkleinwäörd geinen umlaut meh klinkerverkorting. Diftonge weure gemonoftongeerd. Door de klaankwètte vaan 't dialek kump in de suffix nog al ins 'ne glottisslaag veur: ''auto'e'', ''bul'je'' ("blötske"), ''sterre'e''. Soms valle letters eweg in de diminutieve: ''pint - pij'e'' ("pèlske").