Klómp

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

‘ne Klómp ies ‘ne sjoon van hout. Vreuger waor ’t gans normaal um op klómpe te loupe. Allein notabele lepe op laere sjeun. Allewiel were klómpe neet zoa väöl miè gedrage, mèt oetzóndering van boere en luuj die op ’t land of in de tuin wèrke. Klómpe were in 't boeteland dèks gezeen es typisch Hollands.

Soorte klómpe

Ouwerwètse klómpe woorte gesjtoke oet eine blok zach hout, meistal van de wiej (wilg) of populier. De zool waor doemediek, zoan twiè tot twiè en ‘ne hauve centimaeter.

Neve de gewoon blokke klómpe woorte vreuger ouch lièg klómpe gemaak. Die houwe ‘ne laere klómpereem euver de wreef van de voot, dae vasgezat waor mèt speciaal klómpenegelkes. Wat dat lièg model klómp betrof koes me keze tösje mansklómpe, vrouweklómpe, jónges- en maedsjesklómpe en klumpkes veur kinger. Gelle koes me in de winkel of bie de klómpekrièmer dae langs de deur kaom mèt sjtapele van 13 paar, dat wilt zègke: ein dozien + ein reservepaar veur ’t geval d’r in ‘ne klómp ‘n verborge fout zoot.

Vrouweklómpe waore extra liech en lièg van vörm en meistal zjwart geverf mèt ingekretsde lienfigure. Ouch de laere band waor zjwart.

Mansluujklómpe houws se ouch in ’t broen-geruik. Door dat ruike koeste ze beter tege voch.

Dao zint ouch houte klómpe mèt ’n ganse laere kap.

Loupe op klómpe

’t Loupe op klómpe gebeurt gans andersj es op sjeun. Door bie ’t luuchte van de voot de tiène krómp te trèkke weurt de klómp aan de voot gehoute. Deis se dat neet, dan verluus sen ‘m. In ’t begin deit ’t drage get pien op de wreef. Qua model huèrt de Crock bie de categorie klómpe, meh hae ies van gekleurd plastic en hièl iech te drage.

Limburgse sjpreekweurd en gezèkdes

• "Dae löp met de (voel) klómpe dedoorheen": emes nump ’t neet zoa (ge)nauw.
• "Dao briek miech de klómp", weurt gezag es se perplex sjteis.
• "Op ‘ne klómp en ‘ne sjloeb ’t dörp inkómme" zag me van emes dae bekans zien gans bezit kwiet waor.