'''Maria Anna "Settela" Steinbach''' ([[Buchte]] [[23 december]] [[1934]] - [[Auschwitz]] [[31 juli]] [[1944]]) waor e [[Roma|ziguinderzigeunder]]meidske vaan de [[Sinti]]-stam wat door de [[Porajmos]] door 't [[nationaol-socialisme]] tijenstijdens d'n [[Twiede Wereldoorlog]] umgebrach woort. Zie is bekind gewore es 't "[[Joede|Joedse]]" meidske wat oet d'n [[trein]] hingk op 't memintmomint tot dee oet [[Kamp Westerbork]] ewegrijt. In [[1994]] woort häör identiteit oontdekoontdèk.
Settela woort gebore in e [[ziguinderkampzigeunderkamp]] wat bij Buchte opgeslogeopgeslage waor. Häöre pa waor handeleer en [[viool|violis]]. Dewijl de "raszuver" ziguinderszigeunders de ierste jaore vaan d'n oorlog door de nazi's mèt rös gelaote woorte, organiseerde me op [[16 mei]] [[1944]] 'n [[razzia]] speciaol geriech op ziguinderszigeunders. Settela en häör femilie weure bij [[Eindhove]] opgepak, en dezelfden daag mèteinmetein nao [[concentratiekamp]] Westerbork aofgeveurd. In 't kamp woorte häör haore aofgesjore tege [[koploes]]; umtot ze ziech daoveur zjeneerde ritsde häör ma e stök stof veur häör aof, wat ze um de kop droog. Dit is te zien op 't filmbildfilmbeeld. [[19 mei|Drei daog later]] reej 'nen trein oet Westerbork eweg nao [[Kamp Auschwitz-Birkenau]], woe-in boete de ziguinderszigeunders ouch väöl Joede zaote. 'nen Achterbliever, de Joed [[Rudolf Breslauer]] lag dat in opdrach vaan de Duitsers vas op film. E paar seconde laank zuut me hei-op Settela oet de ope deur kieke. Op [[21 mei]] kaom ze aon in Auschwitz. Es keend woort ze neet mèteinmetein tot dwangarbeiddwaankarbeid gezat, meh wie in juli e haaf miljoenmieljoen Joede oet [[Hongarije]] in 't kamp aonkaome oontstoont ruumdegebrek. Oonder de ziguinderszigeunders braok toen 'nen opstaand oet, dee mèt door verraod aon de kampleiing snel de kop ingeduid woort. Es revansjrevanche woorte noe alle manslui die kóste wèrke tewèrkgesteld, en de andere vergaas. Ouch Settela en häör ma en breurke en zösterkeszusterkes woorte vermaord, en allein pa Steinbach euverleefde d'n oorlog.
't Confronterend bildbeeld vaan 't klein meidske wat nog eve nao boete kiek woort nao d'n oorlog dèks gebruuk in aolderleialderlei filmcompilaties euver de [[Holocaust]]. Me stoont neet debij stèl tot ze mesjiens neet Joeds waor, umtot de vervolging vaan de ziguinderszigeunders en ander gropegróppe door de nazi's langen tied volkoume in de sjeem stoont vaan de joedevervolging. In [[1992]] góng journalis [[Aad Wagenaar]] op zeuk naonaor häör identiteit. Heer analyseerde de nómmere op de wagon in 't filmbildfilmbeeld en kaom zoe drachter tot dees wagon mèt ziguinderszigeunders gevöld waor. Naovraog oonder de euverlevende leverde oetindelek de naom, de bijnaom en 't lot vaan 't meidske op. Wagenaar zien zeuktoch woort vasgelag in de documentair ''Settela, gezicht van het verleden'' en besjreve in 't beukske ''Settela: Het meisje heeft haar naam terug.'' (ISBN 90-295-5612).
