Savelsbösj: Versjèl tösje versies

'''Savelsbösj''' (Nederlands: '''Savelsbos''') ies 'ne groate bösj van 240 ha op 't plateau in [[Nederlands Limburg|Zuud-Limburg]]. 't Betref hie 'ne hellingbösj tösje [[Keer]], [[Se-Gietere]] (Sint Geertruid), [[Groeselt]] (Gronsveld), [[Moersjelt]] (Moerslag) en [[Riekelt]] (Rijkholt), 80 maeter bove-n 't [[Maas]]dal. Dees dörper höbbe de óntwiekkeling van de bösj bepaald. De sjtiel hellinge in de bösj maakde-n 't ónmeugelik um hie boewland en weie aan te lègke. Vanoet 't oaste loupe gröbbe en delle riechting de Maas. Dees gröbbe zint óntsjtange umdat zie rege- en doajwater aafveurde. Later gebruukde de luuj ze es verbingingswaeg, de zoageneumde [[holle waeg|hol waeg]], tösje de buurtsjappe. De hudige hoofweeg tösje Groeselt en Se-Gietere ies zoane holle weeg. De bekèndste gröbbe door de bösj zint de Sjoan gröb, de Sjegkeldergröb en de Dorrewaeg. 't Gebeed vèlt ónder [[Sjtaatsbosbeheer]]. De bösj ies ónderverdeild in de Èèsjderbösj, de Riekelderbösj, de Rieseberg en de eigelike Savelsbösj.

==Biotoop==

In de bösj hoeze zeldzaam deersoorte wie de [[hermelien]], de [[bunzing]], [[sjteinmarter]] of [[fewien]], de [[eikelmoes]] en de [[hazelmoes]]. Ouch väöl [[vogel]]soorte en [[plant]]esoorte zint hie te zeen.

==Cultuur==

In de 19e iew höbbe [[Belsj|Belzje]] archeologe hie [[prehistorie|prehistorische]] [[vuursjtein]]miene óntdèk. 'n Groat aantal gebruuksveurwerpe woort daobie gevónge. De miene besjtoon oet hónderde kleiner koele, woa-oet de luuj zoan viefdoezend jaor geleje de vuursjtein haolde veur hun getuug (o.m. biele en hakke). Tot in de 19e ièw woort vuursjtein ouch gebruuk um vuur te make mèt hölp van 'n [[tónteldoas]].