Savelsbösj: Versjèl tösje versies

{{Dialek|ValkebergValkebergs}}

'''Savelsbösj''' (Nederlands: '''Savelsbos''']] ies 'ne groate bösj van 240 ha op 't plateau in [[Nederlands LImburg|Zuud Limburg]]. 't Betref hie 'ne hellingbösj tösje [[Keer]], [[Se-Gietere]] (Sint Geertruid), [[Groeselt]], (Gronsveld) [[Moersjelt]] (Moerslag) en [[Riekelt]] (Rijkholt), 80 maeter bove-n 't [[Maas]]dal. De bösj ies ónderverdeild in de Èèsderbösj, de Riekelderbösj, de Rieseberg en de eigelike Savelsbösj. In de bösj sjtoon de buim en sjtruuk tege sóms sjtiel hellinge. Daotösje door loupe gröbbe en [[holle waeg|hol waeg]]. De bekèndste gröbbe zin de Sjoan gröb, de Sjegkeldergröb en de Dorrewaeg. 't Gebeed vèlt ónder [[Sjtaatsbosbeheer]].

In de 19e iew höbbe [[Belzje]] archeologe hie [[prehistorie|prehistorische]] [[vuursjtein]]miene óntdèk. 'n Groat aantal gebruuksveurwerpe woort daobie gevónge. De miene besjoon oet hónderde kleiner koele, woa-oet de luuj zoan viefdoezend jaor geleje de vuursjtein haolde veur zienhun getuug (biele en hakke). Tot in de 19e ièw woort vuursjtein ouch gebruuk um vuur te make mèt hölp van 'n [[tónteldoas]].

Bie Moersjelt liek 't geologisch monument ''Moersjelt'', woa in vreuger tieje [[kalksjtein]] of [[mergel]] woort gewonne um land en weie te mergele (bemèste). De [[mergel]] kump hie en dao aan de oppervlak en dao zint ingeng in de berg.

Bie bezeukersjcentrum De Bosjrand in Moersjelt en op informatiepanele in [[Ikkelder]], Se-Gietere en Riekelt kènne wandelaersj ziech melle en/of informere euver wandelroutes en róndleidinge in de vuursjteinmieneovuursjteinmiene o.l.v Sjtaatsbosbeheer.