[[Plaetje:Energy-p-k-i.svg|thumb|Energie in drie vormevörm: [[PotentiëlePotentieel energie|potentiëelpotentieel]], [[Kinetische energie|kinetisch]] en [[Inwendige energie|inwendig]]]]
[[Plaetje:Newtons cradle animation book.gif|250px|thumb|Potentiële-Potentieel, kinetische- en vervormingsenergie waere achtereinvolges in ein omgezatj]]In algemeine zin is '''energie''' 't vermoge omóm verangering te veroorzake. De natuurkundige '''energie''' van ein systeem is de totaal hoeväölheid '''[[Arbeid (natuurkunde)|arbeid]]''' die mot waere verrich om vanaaf eine grondjtoesjtandj toet de huidige situasie te komme. Biejveurbeeldj wieväöl werk 't kosj om ein zjwaor veurwerp vanaaf de grondj op ein taofel te zitte, of wieväöl om ein sjpiraalvaer die eers ontsjpanne waas eine bepaoldje aafsjtandj in te drökke. De '''totaal energie''' van ein systeem is de som van alle biejdrages die op versjillendje manere is opgesjlaage. Biejveurbeeldj van ein ingedrukdje vaer die op ein taofel ligktj. Energie is ein [[toesjtandsfunctie]], det wil zegke: wieväöl energie urges in is opgesjlage is onaafhankelik van'ne veurgesjiedenis: of de vaer eers is ingedröktj, en toen op'pe taofel is gehese of angersom maaktj veur de hoeväölheid opgesjlage energie neet oet.
Es 't systeem neet weurtj taegegehaje, zal 't altied probere de hoeväölheid vriej energie zo klein meugelik te make: de vaer roltj van'ne taofel aaf en ontsjpantj weer. Es ein systeem zich in zo'nne toesjtandj van minimaal energie bevindj, is 't in [[aevewich]].
Tekslien 55:
Dit artikel is ein vertaling van'ne versie die op de Nederlandstalige WIKI sjteitj.
{{wikibooks|Benaming=cursus|Link=[[b:Natuurkunde voor kinderen/Energie|Natuurkunde veur kienjer: Energie]]}}
