Centraal-Limburgs: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K →‎Wijer oonderverdeiling: nein, zjus nao 't weste. Es de PL nao 't ooste opsjuifde, zouw 't gebeed zjus groeter weure
K vaandaog nog ins 't WDL bezeen, vaandao get klein correcties. De Panninger Linie is hendeg vaag, 't liek wel 'n slang die ziech per bron verplaots...
Tekslien 3:
 
==Aofgrenzing==
In 't ooste weurt de grens gevörmp door de Panninger Linie, de grens tösse ''slaon, speie, stein'' (weste) en ''sjlaon, sjpeie, sjtein'' (ooste). De wesgrens, de Panninger Seitenlinie, is de grens tösse ''sjoeën'' (ooste) en ''schoeën'' (weste). ''Schoën'' zègke ze ouch in Wieërt en umstreke; toch weurt dit wel tot 't Centraal-Limbörgs gerekend. In 't noorde, bove Wieërt, is de doe-gijlijn de grens: ''doe'' en ''dich'' weureweurt ouch, al is 't daan beperk, in Wieërt gebruuk.
 
==Intern variatie==
De doe-gijlijn en de Panninger Seitenlinie kruse ziech, dat gief al intern variatie. Ouch op aander punte zien dao versjèlle. In 't binneland vaan Belsj Limburg (e paar kilometer vaan de Maoskant aof), beveurbeeld in Bree, Genk en Bilze, kinne ze complete [[oontrunding]] vaan veurklinkers (''sleutel'' > ''sletel''). [[Mouillering]] is in 't noorde alumtegewoordeg, in 't midde aon de Maoskant vrij algemein en in 't zuie aofwezeg. Ouch opvallend is tot de oppositie sleiptoen-stoettoen oets bestoont meh weer verdwene is in de gemeintes Ni-jwieërt, Wieërt (gooddeils), Riems en Eisde. In e paar plaotse in 't zuie kump ''(d)jzieë'' veur, veur ''geer'' of ''doe'' (ó.a. stad Tóngere).
 
==Wijer oonderverdeiling==
Tekslien 12:
 
* [[Wieërtlands]], in de ganse gemeinte [[Ni'jwieërt]] en in de stad [[Wieërt]] en de dörpkes [[Laor (Wieërt)|Laor]], [[Bosseve]] en [[Altwieërthei]]. Hei kinne ze de ''sch-'' (''schoon'' en neet ''sjoon''), is 't versjèl tösse sleip- en stoettoen verdwene en besteit gein [[t-deletie]]. [[Mouillering]] kump op hiel väöl plaotse veur.
* [[Häörs]], geneump nao 't aajd [[graofsjap Häör]], in [[Zwartbrook]], [[Tungelder]] en [[Rooj]] (gemeinte Wieërt), in en um [[Toear]], [[Hael]], [[Brach]], oostelek tot aon [[Lin]] en [[Mofert (stad)|Mofert]], en in de gemeinte [[Kinder]]. 't Dörp Häör zelf ligk (intösse ?) oostelek vaan de Panninger Linie en huurt neet bij dit ''Häörs''. Volges Bakkes (2007) zouw ouch [[Mofert]] westelek vaan de Panninger Linie ligke en dus in dit gebeed hure.
* [[Maaskempes]], nao oppervlaakde 't groetste gebeed, in de gemeintes [[Bóggetj]], [[Bree (Belsj Limburg)|Bree]], [[Miëve-Roj]], [[Glabbek]], [[As (gemeinte)|As]], [[Genk]] en [[Zietendaol]], wijer in de [[Mezeik]]er deilgemeintes [[Nerotere]] en [[Opotere]]. Dees dialekte kinne oontrunding.
* [[Centraal-Maaslands]], aon de Belzje kant in de hoofgemeinte Mezeik, en in gans [[Dilse-Stokkem]] en [[Mechele (Belsj Limburg)|Mechele]], aon de Nederlandse kant [[Ech]], [[Bor]], [[Stein]], [[Aelse]] en, [[Gäöl (dörp)|Gäöl]] en [[Bung]]. Dees dialekte höbbe väöl gemein mèt 't Häörs. In Nederland stoon dees dialekte oonder drök vaan 't Oos-Limbörgs: de Panninger Linie is dao nao 't weste aon 't versjuive.
* [[Treechterlands]], in de gemeinte [[Lôneke|Laoneke]], de dörper [[Vroenhove]] en [[Kan]] (gemeinte Riems) en in de gemeinte [[Mestreech]] aon de weskant vaan de Maos (neet Amie en Hier). Hei kinne ze pare wie ''sjrieve - sjrijf'', ''drouf - droeve'' en ''kruus - kruiske''.
* [[Bilzerlands]], in [[Bilze]] en [[Riems]] (boete Vroenhove en Kan, zuug bove). Tösse Treechterlands en Tóngerlands in. Hei zègke ze ''zijn'' veur ''dien/dijn''.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Centraal-Limburgs"