't '''Tegels''' is 't dialek wat vanawds in [[Tegele]] gesjproke wuërt. Taegeswoordig wuërt dit sjteeds mieër verdrónge daor angere tale. De belangriekste daovan zien 't [[Nederlands|Nederlangs]] en 't [[Venloos]].
't Tegels wuërt vuulal gezéengezeen as ut't ièrsteieërste echt Limburgse dialek aan de oèskangkoeskangk van de Maas. 't Venloos (ten noorde van Tegele) wuërt meistal beej de aafzóngerlikkeaafzóngerlike subgroep Noord-Limburgs geraekend. De versjille tösse dees twie dialekte ziènzien opvallend groètgroeët, ondanks eur geografische erg korte aafsjtank. Ein logische verklaoring oètoet 't verlaeje is de biezóngere positie die Tegele altied haet ingenaome in ut't Limburg van noow: Tegele waar ein ongerdeil van 't [[hertogdom Gulik]], en néet -zoèaszoe-as [[Venlo]] en [[Belvend]] - [[Gelder]]. Pas nao invalle van de [[Frankriek|Franse]] en officieel door 't Congrès van Wene is Tegele beej 't [[Nederland|Nederlank]] van noow gekómme (1817 - D'r is nàgnag ein plein nao genump!). Herzogenrath (beej Kerkraoj) is in Ruil toen aan de [[Duutsland|Pruse]] gegaeve.
AsoAs sjpelling waere (sinds ut't oètbringeoetbringe van ein Tegels waordebóokwaordebook) de regels van de sjtichting Veldeke gebroèkgebroek. 't Meist opvallende versjil met anger dialekte ziènzien de verlengde klanke, as de "oe". 't Nederlangse "boek" wúurtwuurt néetneet zoèzoe oètgesjpraokeoetgesjpraoke as ut't Tegelse "boèkboek", dètdet "buik" beteikent. (Ein "boek" is in ut't TegeldTegels "bóokbook" - ouch eineine verlengde klank.) De "Limburgse" sjpelling is dus "oèoe", maar in venlo sjrièvesjrieve ze "oë", en in Heerle "oeë".
De versjille nao ut't zuujezuje ziènzien toch néetneet zoèzoeë groètgroeët as nao ut't noorde. Ein paar veurbeelde:
Nederlands - Tegels - venloosVenloos: houden van - haajehaje van - halde van (de venloseVenlose vorm lièkliek heej veural op ut't Duits), ik kan - ich kèn - ik kan (de venloseVenlose vorm lièkliek heej veural op ut't Nederlangks), spoeden - sjpoojesjpoje - spoojespoje (in ut't Tegels -en ut't Limburgs- wúurtwuurt ein "j" oètgesjpraokeoetgesjpraoke en gesjréevegesjreve)