Tegels: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{dialek|Tegels}}
"Tegels" is de taal, die de minse in Tegele eigelik sjpraeke. Taegeswoordig wúurt dit sjteeds mièr verdronge daor angere talen. De belangriekste zièn die van eur euverhiersers: Nederlangk (ut langk wao ut beejhúurt), en venlo (de gemeinte wao ut sinds 2001 met same-gevoeg is).
't '''Tegels''' is 't dialek wat vanawds in [[Tegele]] gesjproke wuërt. Taegeswoordig wuërt dit sjteeds mieër verdrónge daor angere tale. De belangriekste daovan zien 't [[Nederlands|Nederlangs]] en 't [[Venloos]].
 
Ut't Tegels wúurtwuërt vuulal gezéen as ut ièrste echt Limburgse dialek aan de oèskangk van de Maas. Ut't venloosVenloos (ten noorde van Tegele) wúurtwuërt meistal beej de aafzongerlikkeaafzóngerlikke subgroep Noord-Limburgs geraekend. De versjille tösse dees twiètwie dialekte zièn opvallend groèt, ondanks eur geografische erg korte aafstangkaafsjtank. Ein logische verklaoring oèt ut't verlaeje is de biezóngere positie die Tegele altièdaltied haet ingenaome in ut Limburg van noow: Tegele waar ein ongerdeil van ut't [[hertogdom Gulik]], en néet -zoèas venlo[[Venlo]] en [[Belvend]] - Gelre[[Gelder]]. Pas nao invalle van de [[Frankriek|Franse]] en officieel door de't VredeCongrès van VersaillesWene is Tegele beej ut't Nederlangk[[Nederland|Nederlank]] van noow gekómme (1817 - D'r is nàg ein plein nao genump!). Herzogenrath (beej Kerkraoj) is in Ruil toen aan de Prúuse[[Duutsland|Pruse]] gegaeve.
 
As sjpelling waere (sinds ut oètbringe van ein Tegels waordebóok) de regels van de sjtichting Veldeke gebroèk. Ut't meistMeist opvallende versjil met anger dialekte zièn de verlengde klanke, as de "oe". Ut't Nederlangse "boek" wúurt néet zoè oètgesjpraoke as ut Tegelse "boèk", dèt "buik" beteikent. (Ein "boek" is in ut Tegeld "bóok" - ouch ein verlengde klank.) De "Limburgse" sjpelling is dus "oè", maar in venlo sjriève ze "oë", en in Heerle "oeë".
 
 
Regel 11 ⟶ 12:
 
 
Get biezóngere Tegelse weurtwäörd:
 
Tegels - Nederlands: besjtöngske - knaller, sjörkér - kruiwagen, trek - la, get - wat/enkele, plevúus - stoeptegels, pompesjtein - kraan
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Tegels"