Versie op 23 jan 2006 21:15 bewirk Aelske (Euverlèk \| biedrages) Administrators 16.588 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Gank nao de veurige diff		Versie op 24 jan 2006 12:19 bewirk óngedaon make Aelske (Euverlèk \| biedrages) Administrators 16.588 bewerkingen wio weg Gank nao de volgende diff →
Tekslien 1: {{dialek\|Valkebergs}} ~~{{wio}}~~ [[Aafbeilding:Rolduckerkwkpd06.JPG\|thumb\|right\|Mieddelièwse kèrk van 't kloaster en 't beeldsje van Sjang de porteer links]] '''Rolduc''' ies ’t groatste nog besjtaond [[kloaster]] in Nederland. ’t Bevingk ziech saer 1815 ónder Nederlands besjtuur, in de gemeinte [[Kirchroa]]. Achtereinvolges houw Rolduc de volgende name: 1108: Rode; 1280: Rode ducis; 1374: Rode le duc. Oarsjprónkelik waor rode de naam veur zoawaal kesjtièl, de abdij es ’t dorp Kèrkrao. De [[Duutsj]]e vorm, [[Herzogenrath]], weurt noe gebruuk veur de Duutsje plaats bie ’t kesjtièl. In vreuger jaore heesj de abdij ouch [[Kloosterrade]], meh dae naam woort vervange door de [[Frans]]e versie Rolduc. Kloosterrade ies noe de naam veur ‘t [[seminarie]] van ‘t [[biesjdóm]] [[Remunj\|Remung]]. ==Gesjiedenis== ’t Complex sjtamp ot 1104 en woort gesjtiech door [[~~Ailibertus~~Ailbertus van ~~Anthoing~~Antoing]]. In de [[Mieddelièwe]] haet ’t kloaster ’n groate rol gesjpeeld es godsdeenstig en cultureel centrum. In de 18e ièw begoes de abdij mèt ’t winne van kole en de exploitatie daovan. Dees besjtóng al van 1113. In de umgeving waor ’t de enigste plek veur mienboew in Nederland. Toen de [[Franse bezètting\|Franse]] (rónd 1800) de kloastersj opheve, naom de [[Dominiale mien]] de exploitatie euver. Langen tied, saer 1831, waor in ’t complex ’t klein [[seminarie]], de [[preester]]opleiding, gevestig. Saer 1970 ies d’r ‘n [[congres]]centrum, ‘n [[mieddelbaar sjoal]] en ‘n [[logeerhoes]] in gevestig. In 1974 weurt Rolduc seminarie van 't biesjdóm Remung. In 2004 viert Rolduc 't 900jaorig besjtoon. [[Aafbeilding:Rolducwkped06.JPG\|thumb\|250px\|left\|De Morrettivleuggel van 't kloaster oet 1753 mèt de veurmalige sjpeeltuin van de seminarielièrlinge]] ==De boew== In 1104 weurt in 't [[Wörm]]dal aan de Duutsje grens 'n kloaster geboewd veur 'n [[kloasterorde\|orde]], die laef volges de [[reigel van Augustinus]]. Allein de kloasterkèrk, gewiejd aan de [[heilige]] [[Maria]] en [[Gabriël]], dateert oet de Mieddelièwe, miè bepaald oet de 12e en 13e ièw. Wat sjtiel betref ies zie [[Romaans]]. 't Vernuujde koar ies in [[Gotiek\|gotische]] sjtiel opgetrokke. In de periode 1891-1902 verboewde me ónder leiding van [[Pierre Cuypers]] de oas-zie van de kèrk. Ónder ~~dat~~'t koar bevingk ziech 'n Romaanse [[crypte]] mèt bewèrkde zule, kapitele, basemente en róndbäögskes. De plafónsjilderinge en mozaieke zint van [[kannunik]] en kunstenaer Goebbels. In dees ruumde woorte in 1900 de sjtoffelike reste van de sjtiechter ~~Ailibert~~Ailbertus geplaats. <br> Op de plek van de crypte haet gans in 't begin (1104) 'n houte kèrkske gesjtange, 'n paar jaor later vervange door 'n sjteine. Mèt sjteun van 'ne invloodrieke miensj, Embrico, weurt in 1108 'n prestigieus geboew ~~gecreërd~~gecreeërd, dat eigelik tege de reigel en wil van de sjtiechter inging. Diet leze v'r in de ''Annales Rodenses''. In 1111 vertrèk Ailibert en in de jaore die volge weurt de monumentaal kèrk opgetrokke. Hae sjtörf in 11 jaor later in [[Sechtem]] bie [[~~Bonne~~Bonn]] in [[Duutsjland]]. <br> De abdij haet in zien besjtoon väöl aansjlaeg en brande euverlaef. Veural de 17e ièwse abt Winandus Lamberti haet gesjtreje veur 't kloaster. De twiè abte Bock en Heyendal hervormde de abdij in de 18e ièw um 't religieus leve te hersjtèlle. Door de professionele aanpak van de mienboew waore d'r rendabel inkomste. In dees twiè ièwe ies aan 't kloaster flink verboewd. Neve de kloasterkèrk omvat Rolduc 'n ambtsweuning en 'ne watertore oet de 17e ièw. De carré-vörmige [[Neo-Romaans]] ~~pandhaof~~pand[[haof]] sjtamp oet 1895. Van te veure haet 'r 'n versie oet 1676 gesjtange. De ''Morrettivleugel'' (oet 1753) haet o.m. 'n in [[rococo]]sjtiel ingeriechde bibliotheek. In 1894 ies '''t instituut'' geboewd nao óntwerp van [[Franz Klausener]]. Op 't terrein bevinge ziech wiejer nog sjportvelde, serres, 'ne [[tuin\|moostem]], 'n kèrkh'f mèt [[calvarie]][[kapel]] en 'n [[nónne]]kluèsterke van de Klein ~~zuustersj~~[[zuuster]]sj van de heilige [[Jozef]]. ==Annales Rodenses en Continuatio== Door de Annales Rodensis, ~~einn~~ein ~~kroniek~~kloasterkroniek euver de periode 1104-1157, weite v'r 't ~~ein en ander~~meiste euver de gesjiedenis van Rolduc. Waarsjienlik ies zie gesjreve door eine [[broeder]] rónd 1155. Hae zal waarsjienlik gebruuk höbbe gemaak van ouwer brónne of verhaole van ouwer broedersj. In later jaore ies 't sjrieve veurtgezat door de abt Heyendal. De Continuatio begint woa de Annales Rodensis ophoute. Heyendal begint daomèt in 't jaor 1685, es 'r zien geloftes deit. In 'n moernis tösje de 2 inganspoorte bevingk ziech 'n beeld van [[Maria]] mèt de teks: ''Virco sine labe concepta, aedes hasce defende''.<br> Sjang de porteer ies ge-ièrd mèt 'n brónze beeldsje van häömzelf. Dat sjteit aan d'n ingank, achter de poort links. Hae waor porteer van 1902 tot 1957.▼ Op 't veurplein sjteit 'n beeld van Ailbertus mèt 'n abdijkèrk in de heng. 't Ies in 1904 geplaats en ies aafkómstig oet 't atelier van Pierre Cuypers. <br> ▲Sjang de porteer ies ge-ièrd mèt 'n brónze beeldsje van häömzelf. Dat sjteit aan d'n ingank, achter de poort links. Hae waor porteer van 1902 tot 1957. <br> ==Externe ~~link~~links== [http://www.rolduc.nl/ Websites Grootseminarie en Congrescentrum Rolduc] *[http://www.newadvent.org/cathen/13118c.htm Artikel over Rolduc in de ''Catholic Encyclopedia''] (Engels) [[nlde:Abtei Rolduc]]▼ [[en:Rolduc]] [[nl:Rolduc]] ▲[[nl:Rolduc]] [[Kategorie:kloaster]] [[Kategorie:christendom]]

Rolduc: Versjèl tösje versies