Rolduc: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{dialek|Valkebergs}}
{{wio}}
[[Aafbeilding:Rolduckerkwkpd06.JPG|thumb|right|Mieddelièwse kèrk van 't kloaster en 't beeldsje van Sjang de porteer links]]
'''Rolduc''' ies ’t groatste nog besjtaond [[kloaster]] in Nederland. ’t Bevingk ziech saer 1815 ónder Nederlands besjtuur, in de gemeinte [[Kirchroa]]. Achtereinvolges houw Rolduc de volgende name: 1108: Rode; 1280: Rode ducis; 1374: Rode le duc. Oarsjprónkelik waor rode de naam veur zoawaal kesjtièl, de abdij es ’t dorp Kèrkrao. De [[Duutsj]]e vorm, [[Herzogenrath]], weurt noe gebruuk veur de Duutsje plaats bie ’t kesjtièl. In vreuger jaore heesj de abdij ouch [[kloosterradeKloosterrade]], meh dae naam woort vervange door de [[Frans]]e versie Rolduc. Kloosterrade ies noe de naam veur ‘t [[seminarie]] van ‘t [[biesjdóm]] [[Remunj|Remung]].
==Gesjiedenis==
’t Complex sjtamp ot 1104 en woort gesjtiech door [[Ailibertus van Anthoing]]. In de [[Mieddelièwe]] e haet ’t kloaster ’n groate rol gesjpeeld es godsdeenstig en cultureeelcultureel centrum. In de 18e ièw begoes de abdij mèt ’t winne van kole en de exploitatie daovan. Dees besjtóng al van 1113. In de umgeving waor ’t de enigste plek veur mienboew in Nederland. Toen de [[Franse bezètting|Franse]] (rónd 1800) de kloasterjkloastersj opheve, naom de [[Dominiale mien]] de exploitatie euver.
Langen tied, saer 1831, waor in ’t complex ’t klein seminarie, de [[preester]]opleiding, gevestig. AllewielSaer 1970 ies d’r ‘n [[congres]]centrum, ‘n [[Mieddelbaarmieddelbaar sjoal]] en ‘n [[logeerhoes]] in gevestig. In 1974 weurt Rolduc seminarie van 't biesjdóm Remung.
In 2004 viert Rolduc 't 900jaorig besjtoon.
[[Aafbeilding:Rolducwkped06.JPG|thumb|250px|left|'t Kloaster mèt de veurmalige sjpeeltuin van de seminarielièrlinge]]
 
[[Aafbeilding:Rolducwkped06.JPG|thumb|250px|left|De Morrettivleuggel van 't Kloasterkloaster oet 1753 mèt de veurmalige sjpeeltuin van de seminarielièrlinge]]
==De boew==
In 1104 weurt in 't [[Wörm]]dal aan de Duutsje grens 'n kloaster geboewd volges de [[reigel van Augustinus]]. Allein de kloasterkèrk, gewiejd aan de [[heilige]] [[Maria]] en [[Gabriël]], dateert oet de Mieddelièwe, miè bepaald oet de 12e en 13e ièw. Wat sjtiel betref ies zie [[Romaans]]. 't Vernuujde koar ies in [[Gotiek|gotische]] sjtiel opgetrokke. In de periode 1891-1902 verboewde me ónder leiding van [[Pierre Cuypers]] de oas-zie van de kèrk. Ónder dat koar bevingk ziech 'n Romaanse [[crypte]] mèt bewèrkde zule, kapitele, basemente en róndbäögskes. De plafónsjilderinge en mozaieke zint van [[kannunik en kunstenaer Goebbels. In dees ruumde woorte in 1900 de sjtoffelike reste van de sjtiechter Ailibert geplaats. <br>
Op de plek van de crypte haet gans in 't begin (1104) 'n houte kèrkske gesjtange, 'n paar jaor later vervange door 'n sjteine. Mèt sjteun van 'ne invloodrieke miensj, Embrico, weurt in 1108 'n prestigieus geboew gecreërd, dat eigelik tege de reigel en wil van de sjtiechter inging. Diet leze v'r in de ''Annales Rodenses''. In 1111 vertrèk Ailibert en in de jaore die volge weurt de monumentaal kèrk opgetrokke. Hae sjtörf in 11 jaor later in [[Sechtem]] bie [[Bonne]] in [[Duutsjland]].
 
Neve de kloasterkèrk omvat Rolduc 'n ambtsweuning en 'ne watertore oet de 17e ièw.
De carré-vörmige [[Neo-Romaans]] pandhaof sjtamp oet 1895. Van te veure haet 'r 'n versie oet 1676 gesjtange. De ''Morrettivleugel'' oet 1753 haet o.m. 'n in [[rococo]]sjtiel ingeriechde bibliotheek. In 1894 ies '''t instituut'' geboewd nao óntwerp van [[Franz Klausener]].
Op 't terrein bevinge ziech wiejer nog sjportvelde, serres, 'ne moostem, 'n kèrkh'f mèt [[calvarie]][[kapel]] en 'n [[nónne]]kluèsterke van de Klein zuustersj van de heilige [[Jozef]].
==Annales Rodenses en Continuatio==
Door de Annales Rodensis, einn kroniek euver de periode 1104-1157, weite v'r 't ein en ander euver de gesjiedenis van Rolduc. Waarsjienlik ies zie gesjreve door eine [[broeder]] rónd 1155. In later jaore ies 't sjrieve veurtgezat door de abt Heyendal. De Continuatio begint woa de Annales Rodensis ophoute. Heyendal begint daomèt in 't jaor 1685, es 'r zien geloftes deit.
 
Sjang de porteer ies ge-ièrd mèt 'n brónze beeldsje van häömzelf. Dat sjteit aan d'n ingank, achter de poort, oetgebeeld es 'n brónze beeldsjelinks. Hae waor de porteer van 1902 tot 1957.
 
*Externe link: Websites Grootseminarie en Congrescentrum Rolduc
 
 
Sjang de porteer sjteit aan d'n ingank, achter de poort, oetgebeeld es 'n brónze beeldsje. Hae waor de porteer van 1902 tot 1957.
 
 
[[nl:Rolduc]]
[[Kategorie:kloaster]]
[[Kategorie:christendom]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Rolduc"