Asperge: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
TXiKiBoT (Euverlèk | biedrages)
K robot Erbij: gv:Asparag
K aanv., links en wio weg
Tekslien 1:
{{Dialek|Valkebergs}}
'''Asperge''', Limburgs:in 't [[spervesLimburgs|plat]]: sperves, ([[Latien]]s: Asparagus officinalis subsp. oficinalis) ies ’n plant, woavan de jóng sjeut (de sjtengele) verboewd were es [[greunte]]. Dees vörm van greunte kweke dege de [[Romeine]] vreuger al. Veural in de losse zandgrónd van [[Nederlands Limburg|Miede-Limburg]] en [[Nederlands Limburg|Noord-Limburg]], [[Brabant]] op 't [[Belsj]] en in [[BrabantDuutsjland]] vingk aspergeteelt plaats en dat gebeurt al saer de [[19e ièw]].
{{wio}}
 
'''Asperge''' Limburgs: [[sperves]], (Asparagus officinalis subsp. oficinalis) ies ’n plant, woavan de jóng sjeut (de sjtengele) verboewd were es greunte. Dees vörm van greunte kweke dege de [[Romeine]] vreuger al. Veural in de losse zandgrónd van [[Nederlands Limburg|Miede-Limburg]] en [[Nederlands Limburg|Noord-Limburg]] en [[Brabant]] vingk aspergeteelt plaats en dat gebeurt al saer de [[19e ièw]].
 
== Teelt van de asperge ==
Regel 8 ⟶ 6:
’t Ièrsjte jaor lièt de aspergeboer de plant gewoon doorgreuje. De sjeut vertakke zich, kriege väöl blaedsjes en later ouch hièl klein wiete bleumkes. De plant zuut dan oet wie ‘ne wösj seergreun. In de [[herfs]] sjtörf ’t bovegrónds gedeilte aaf, meh de wortel blief leve. Dae zal in ‘t [[lente|veurjaor]] wir gewoon oetloupe.
 
De teelt besjteit oet ’t aafsjtekeoetsjteke (aafsjnieje) van de óndergróndse sjeut, die zich in opgehuègde grónd bevinge. Dat't ophuège Ophuège, tot zoan 40 centimaeter hoag, gebeurt mèt de bedoeling de sjtengele te dwinge ’t leech te zeuke. Bie gebrek aan zónleech blieve ze blank. Ze were es wittewiette asperges verkoch: 't "Wiet goud" geneump. Greuje de sjeut te wied door, dan verkleure ze ièrsj nao paars en danoao tot greun asperges. Die zint ouch eetbaar, meh sjmake andersj. De plant kènt 10-12 jaor op ’t zelfde veld blieve sjtoon.
Oet ein plant greuje ongevaer 20 sjtengele. Op eine werme daag kènt ‘ne sjeut sóms waal 7 cm greuje! Umdat te forcere were de aspergevelde ouch waal mèt plastic bedèk.
 
== Ougs ==
Asperges were, mèt ’n speciaal mets van ca 45 cm lengde, ein veur ein gesjtoke.
 
Asperges were, mèt ’n speciaal mets, ein veur ein gesjtoke.
 
== Traditie ==
’t Aspergeseizoen, de tied dat asperges friesj gegolle en gegete kènne were, löp traditioneel van ongevaer 10 april tot [[24 juni]]. 24 Juni is de daag van de [[zónnewende]] ofwaal de langste daag. Daonao maoge de asperges van de kouwe grónd, neet miè verkoch were.
 
’t Aspergeseizoen, de tied dat asperges friesj gegolle en gegete kènne were, löp traditioneel van ongevaer 10 april tot [[24 juni]]. 24 Juni is de daag van de [[zónnewende]] ofwaal de langste daag. Daonao maoge de asperges neet miè verkoch were.
 
== Asperges op z'n Limburgs ==
[[Plaetje:Spargel sauce hollandaise.jpg|thumb|right|Gekookde asperges met [[aerappel]]e en [[Hollandaisesaus]]]]
Op z’n LimburgseLimburgs ete v’r asperges gekook, euverdèk mèt ’n roumsuiske (Mouseline- of HollandaisesausHollandaise[[saus]]) mèt [[peterselie]], en gegarneerd mèt gekook [[ei]] en gekookde [[sjink]].
'n Combinatie mèt [[zalm]] of ander soorte [[vösj]] ies ouch hièl sjmakelik.
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Asperge"